A elevada cobertura de vacinas, principal freo á reaparición de enfermidades como xarampón ou papeiras en Galicia

A cobertura de vacinas sitúase como o principal freo á reaparición de enfermidades como o xarampón ou as paperas. Aínda que expertos sanitarios destacan que Galicia se atopa entre as autonomías coas coberturas "máis elevadas", inciden na importancia de recibir as vacinas.

A xefa do Servizo de Medicina Preventiva do Complexo Hospitalario Universitario A Coruña (Chuac), María José Pereira, apuntou a "baixa cobertura" en vacinación como o "groso da causa" da onda epidémica de xarampón en Europa, que non afecta a España precisamente pola alta cobertura, segundo comentou.

En canto aos brotes de papeiras, a doutora Pereira explicou que "afectan cada catro ou cinco anos a países con boas coberturas como España". Respecto diso, puntualizou que a vacina tripla vírica que protexe fronte a esta e outras enfermidades "pode deixar de ser efectiva ao pasar 15-20 anos".

Sobre a situación concreta en Galicia, a doutora Pereira sinalou que Galicia "representa ben o que pasa", xa que non rexistra casos de xarampón e "si cíclicamente de papeiras" dentro do que "se podía esperar", puntualizou.

Por iso, insistiu na importancia da vacinación, á vez que destacou que Galicia se sitúa entre as comunidades coas taxas "máis elevadas" por enriba do 95% na primeira dose da tripla vírica e algo por baixo dese dato no que respecta á segunda.

Deste xeito, afirmou que Galicia se quedou fóra do brote recente de xarampón ao contar cunha cobertura dun 95 por cento, xa que a "única forma" de controlar a presenza desta patoloxía "é a vacinación", sostén a xefa de Medicina Preventiva do Chuac.

BROTES

"A cobertura importante fará que os casos se vexan limitados", insistiu, para apuntar a posibilidade de "pequenos brotes cada 4-5 anos". "Se se deixa de vacinar, volverán estas enfermidades habituais na infancia", advertiu.

En concreto, segundo os datos facilitados, a cobertura de vacinas da primeira dose da tripla vírica en 2018 en Galicia situábase no 97,3%, fronte ao 90,5% en España; mentres que da segunda dose estaba no 92,6%, fronte ao 89,3% da media española.

EDUCAR E INFORMAR

Respecto diso, o xefe de Pediatría do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago (CHUS) e experto en vacinas, Federico Martinón, subliñou que as coberturas en Galicia e en España "son moi boas", pero "hai que fuxir da autocompracencia e estar vixiantes".

Neste sentido, Federico Martinón incidiu na importancia de "educar e informar" para combater o "sentimento de dúbida por medo ao descoñecido" que leva a persoas a "desconfiar" das vacinas. Así, criticou a "desinformación" dos antivacinas e que se acuda "ao doutor Google".

Deste xeito, Martinón afirmou que a situación en Galicia "é boa" e "está baixo control", pero apostou por "non durmirse nos loureiros" para "manter a cobertura" vacinal.

"Temos as enfermidades baixo control, pero cando deixamos de vacinar volven", advertiu o doutor Martinón, que explicou que retornan primeiro "as máis contaxiosas", o que motivou a onda epidémica de xarampón que afecta a varios países europeos. Por iso, insistiu en que frealas "esixe unha cobertura vacinal máis elevada" e débense "tomar medidas".

O máis inmediato, para o doutor Martinón é a "información e a educación" desde a infancia. Así, por unha banda defende "inculcar os valores que ten a vacinación" para que "saiban os perigos aos que se expoñen" se non se reciben as doses recollidas no calendario de vacinas.

Ao fío diso, remarcou que aínda que os nenos na actualidade "son conscientes da importancia da reciclaxe e a ecoloxía sustentable", tamén deben selo do "ben xeral que supoñen as vacinas" para a protección da "saúde colectiva da contorna no que viven", matizou.

Tamén reivindicou a importancia da educación no ámbito profesional e apelou a que as autoridades sanitarias "non deben consentir que os profesionais sanitarios sexan promotores do sentimento antivacinas" porque, ao seu xuízo, "é un profesional non capacitado para exercer" e "non se debe permitir".

Deste xeito, o doutor Martinón considera que no campo das vacinas as autoridades sanitarias "deberían ter medidas máis enérxicas" fronte a estes profesionais "antivacinas".

Así mesmo, destacou que as vacinas "non son só unha cousa de nenos", polo que avoga por "pensar como un calendario ao longo de toda a vida", que "empeza no embarazo". Así, reiterou que na concienciación "inflúe unha boa educación e información". "Imos mellorando e hai que seguir traballando", sentenciou o doutor Martinón, para advertir de que "as enfermidades afectan tamén a outras idades da vida, non só aos nenos".

DATOS

Segundo os datos publicados pola Rede Nacional de Vixilancia Epidemiolóxica, no primeiro trimestre de 2019 rexistráronse seis casos de paperas en Galicia e foron notificados tres de sospeitas de xarampón.

En concreto, o último informe epidemiolóxico publicado pola Dirección Xeral de Saúde Pública con respecto á situación da parotidite en Galicia —correspondente a decembro de 2019—, que se vixía na comunidade desde 1982, ano no comezou a vacinación fronte a ela, reflicte que nas "últimas catro semanas de 2019 a notificación de casos" de papeiras —ata o 1 de decembro— "creceu en Galicia" respecto do observado desde que terminou o último brote.

"O aumento afecta sobre todo aos que teñen entre 15 e 24 anos", destácase no informe, que puntualiza que tamén se observaron aumentos noutros grupos de idade, como no de 25 a 29 anos.

En canto ao xarampón, a doutora Pereira ratifica que a última situación de risco foi nas provincias de Ourense e Lugo, con tres casos afectados, no ano 2019.

Pola súa banda, os datos da Rede Galega de Vixilancia en Saúde Pública publicados na web do Sergas reflicten que desde que en 2013 se rexistrou un caso de xarampón non se contabilizou outro ata 2018. Nos últimos dez anos o exercicio con máis detectados foi 2011 cun total de sete, correspondentes a un brote na provincia de Lugo cun caso índice importado e seis autóctonos.

No que se refire ás papeiras, este rexistro constata un repunte de casos en 2013, con 3.335, cifra que caeu a 587 en 2014 e a 421 en 2015. Mentres, en 2016 houbo un lixeiro repunte no número de casos (505), tras o que se reduciron a 487 en 2017 e a 391 en 2018.