Cara a outra mobilidade: o que a natureza nos agradece de ternos confinado

Ecoloxistas piden medidas a curto e medio prazo para evitar un "efecto rebote" tras ratificarse o tráfico como o principal contaminante.

Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 25/04/2020 | Actualizada ás 12:59

Comparte esta noticia

Os sucesivos estados de alarma decretados desde o 14 de marzo permitiron florecer a natureza, como así o ven os expertos, un aspecto positivo do confinamento no que coinciden administracións e ecoloxistas. Non en balde, basta con asomarse á xanela á hora do aplauso sanitario para observar que en circunstancias 'normais' non sería posible escoitar a veciñanza con esa nitidez, xa que as palmas quedarían enmascaradas por outras circunstancias como o tráfico de volta a casa.

Precisamente, o tráfico revelouse como o principal contaminante do aire, unha situación que veñen denunciando as asociacións ecoloxistas desde hai anos, que piden medidas de futuro para evitar a volta á situación anterior. É máis, temen un "repunte" se despois da alerta sanitaria se volve "a un sistema de produción masiva" e, doutra banda, se incrementa o uso do vehículo privado polo temor a contaxios nos transportes colectivos.

Na análise dos datos, recompilados de Meteogalicia, despréndese, como explica o técnico en Ruído Ambiental Pablo Casares, que a Semana Santa de 2020 foi o período máis 'silencioso' de todo o confinamento, que comezou o pasado 14 de marzo. Pero, a pesar de que se endureceron as condicións na segunda metade do mes, co permiso retribuído recuperable, no seu conxunto, os niveis do resto de semanas de estado de alarma mantivéronse similares, iso si, máis baixos do habitual.

Así, con respecto aos días de Semana Santa de 2019, hai unha redución de entre 4 e 5 decibeis, o que significa un descenso de entre o 60 e o 70 por cento dos niveis de ruído, segundo os datos medios das estacións da rede de Meteogalicia.

Para a análise destes datos hai que ter en conta que nos niveis de ruído, como en calidade do aire, inflúen outros factores como a meteoroloxía (episodios de choivas, vento...), polo que, aínda que podería ser precipitado unha conclusión, o técnico de Meteogalicia estima que son os datos máis baixos históricos, e asegurou que se constata un "claro descenso" dos niveis de ruído. Desta forma, só nos días festivos de Semana Santa hai unha baixada máis acusada con respecto ao resto de xornadas.

"Notouse o confinamento? A resposta é si", asegura Pablo Casares, encargado de realizar a avaliación dos valores de ruído ambiental. Precisamente, o 29 de abril celebrarase o Día Mundial do Ruído, que se conmemora anualmente o último mércores de abril.

O técnico de Meteogalicia explica que, por exemplo, na estación de Coia en Vigo ou a estación de autobuses e tren de Ourense, que son representativas de actividade relevante ao longo de todo o ano, obsérvase que o valor en marzo de 2020 respecto ao mesmo mes de 2019 se reduciu 5.5 decibeis e 3 decibeis, respectivamente, é dicir un 75% e 50%. En marzo de 2020, o valor obtido na estación de Coia foi de 55.6 decibeis, fronte ao valor 61.3, que constitúe o valor medio histórico rexistrado desde xaneiro de 2012 (atendendo ao índice L50).

"BASE MOI BOA"

Pola súa banda, Nuria Gallego, técnica de calidade ambiental de Meteogalicia, afirma que en Galicia partimos "dunha base moi boa", pero desde que se decretou o estado de alarma observáronse os mellores rexistros históricos de calidade do aire, unha afirmación que tamén foi reivindicada pola conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, que esta semana se reuniu cos expertos de Meteogalicia na materia para observar a evolución.

"A primeira lección que hai que tomar é que os causantes da contaminación somos nós cos nosos hábitos", manifestou, na súa explicación dada a Europa Press. Nuria Gallego detallou que, da serie histórica, os niveis de dióxido de nitróxeno, non se rexistraron niveis tan baixos. Así, o estado de alarma evidenciou a "relación directa" entre a calidade do aire e o tráfico.

Os datos desvelan que en Vigo, na segunda quincena de marzo, produciuse a maior redución da concentración de dióxido de nitróxeno (NON2) xerado polas combustións das cidades galegas, con respecto á primeira quincena, na que salvo os dous últimos días todos de estado de alarma, no resto houbo actividade habitual.

Para o período do 1 ao 13 de marzo, os datos son os habituais nas cidades galegas, mentres que entre o 14 e o 28, primeiras semanas do estado de alarma, obsérvase un "importante descenso en todas as estacións", chegando a unha redución dun 54 por cento na estación Lope de Vega de Vigo e do 47 por cento en Ourense; seguida dun 29 por cento en Pontevedra e un 11 por cento en Lugo.

Comparando os datos obtidos na segunda fase coa primeira quincena de marzo, obsérvanse puntualmente "reducións na concentración dun 76 por cento en Vigo", e tamén descensos importantes, pero algo menores, en Ourense, en Pontevedra e en Lugo.

A "NORMALIDADE ANTERIOR É INSUSTENTABLE"

En declaracións a Europa Press, o responsable de Calidade do Aire de Ecoloxistas en Acción, Xosé Veiras, advertiu de que "a normalidade anterior é moi contaminante e insustentable" e sinalou que "se non se toman medidas estruturais, desincentivando o uso do vehículo privado, en pouco tempo, volverase á mesma situación precedente", tras conseguir os niveis máis baixos de contaminación no aire no últimos dez anos.

Así o reflicte, de feito, o primeiro dos informes que Ecoloxistas en Acción realizou tras o inicio do confinamento no mes de marzo e á espera de que se ratifique cos datos do mes de abril, que se coñecerán a principios de maio. "Se nos tomamos máis en serio a prevención da saúde, tamén é unha tarefa fundamental o medio ambiente, que é coidar a propia saúde, xa que a contaminación a longo prazo provoca unha deterioración que afecta os grupos máis vulnerables", apuntou.

"Hai que ser conscientes das prioridades á hora de preservar o risco e a saúde pública, o espazo peonil, a capacidade de transporte público nas grandes cidades...", explicou, pola súa banda, Manuel Santos, portavoz de Greenpeace en Galicia, quen constata que en Galicia o uso do coche é "maior" pola dispersión poboacional.

Tamén achega outro dato: o 69 por cento dos desprazamentos na cidade de Vigo, a máis grande de Galicia, son en vehículo privado, fronte ao 34 por cento de Zaragoza, unha cidade --algo máis grande, pero similar--. "Porque temos unha gran deficiencia de transporte público", evidenciou.

A monotorización de datos arroxa que na Coruña e Vigo se reduciu a contaminación en torno ao 60 por cento. Se normalmente están nuns 40 microgramos/metro cúbico, agora sitúase entre 10 e 15.

LEI GALEGA DE MOBILIDADE SUSTENTABLE

"A natureza é moi agradecida e deberiamos aprender. Hai solucións para evitar a contaminación que se produce ao ano", sinalou Santos, quen lembrou que 4,5 millóns de persoas morren ao ano como consecuencia da contaminación e supón un custo de máis de 21.000 millóns de euros en sanidade.

Greenpeace conta cun documento que tiña previsto presentar para as eleccións autonómicas no que se fai unha análise da mobilidade en Galicia e que, como conclusión principal, pide unha Lei galega de mobilidade sustentable na que se establezan prioridades de transporte colectivo (vías de tren de proximidade, transporte metropolitano, intermodalidad), entre outras cuestións.

Unha muller sorrí dende o seu balcón rodeada de plantas
Unha muller sorrí dende o seu balcón rodeada de plantas | Fonte: © Miguel Núñez

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta