Extraterrestres nel Navia

Profesores reclaman que o asturiano, e o chamado galego-asturiano no Eo-Navia, sexan linguas vehiculares para non retroceder coa reforma educativa do ministro Wert: http://www.galiciaconfidencial.com/nova/13526.html

Por Quique Faes | Asturies | 15/03/2013

Comparte esta noticia
En rigor, la nave nun aterriza: va estampase en mitá d'un ríu y, como tien la forma d'una piedra chata, rebota dos o tres veces hasta quedar estable enriba l'agua, mesmo qu'un xuegu de nenos aburríos. Ye un tramu nel que la corriente frena, degrádase, camuda nun puré trupo. Y amás güel mal. Lo primero que-y llama la atención al únicu tripulante de la nave, n'atreviéndose a asomar la cabeza pa esclucar con garantíes, ye precisamente esi podrén que too lo contamina. Eso, y el fumaréu d'aquel par de chimenees, y les fileres d'ocalitos que paecen espardise, idéntiques, n'entrambes orielles. L'estranxeru siéntese solu: un muil que perdió de sópitu l'instintu gregariu. Y siéntese vulnerable, tamién. Allampia por saber ónde ta.
 
Vamos revelar nesti puntu que'l tripulante que cayó en ríu ye un estraterrestre. Tien el so vehículu la forma clásica d'un cúmulu llenticular, esa nube difusa que sólo naz cuando l'aire rabia más de la cuenta allá arribones, y de la so traza personal poco se pue dicir que'l o la llectora nun tean albidrando yá. Rigurosamente calvu. Flacu. Tiesu. Como ensuchu por dientro. Con una piel que manca mirala de lo pálida que ye. Con una boca demasiao neutra pa calcula-y la edá, y los güeyos demasiao globosos nes conques como pa ser un home, y non un batraciu sideral.
Pídi-y información al Comandu central. Nun sabemos cuál ye'l sistema qu'emplea pa comunicase, pero ye un sistema sofisticáu. Seguro. Pregúnten-y qué ye lo que ve. Respuende qu'un puré d'ocalitos. Nel Comandu pónense repunantes y ruéguen-y más precisión: ocalitos hailos en munchos sitios, concrete, faiga'l favor. Añade entós que ve chimenees, y que siente un fedor como a celulosa entemecío con amoniacu, y qu'un momentu, sí, tamién empieza divisar una ponte, y enriba la ponte hai xente. Va  dir hasta allá. Va a ver qué ye lo que griten.
 
Pero entrín y non sal pa contra'l baruyu, mientres termina d'encuriosar la xamasca d'ocalitu cola que quier camuflar la nave nuna de les orielles -la que bien mirao agora-y paez más ribayosa-, los del Comandu central siguen a lo d'ellos. Van ubicando'l sitiu aquel. Van definiéndolu a distancia. Pregunten si penriba la ponte hai otra más ruinuca pela que circula un rudimentariu mediu de locomoción denomináu tren de vía estrencha. Afirmativo, diz l'esplorador. Y una cuesta empruna pela qu'esmucen los coches como si los tragara'l monte, y un astilleru ensin pretensiones, y la mar a un pasu. Ye too afirmativo. Paez que yá saben de sobra de qué sitiu se trata.
 
Agora hai que comprobar qué ye lo que pasa na ponte. L'estraterrestre déxase llevar, discretu, como si la so cabeza fuera un tucu más ente la madera arregallao y yá inservible que va morrer al océanu. Algama al fin ún de los pilares. Esguila per él por pura adherencia. Arriba hai dos brañaes enfrentaes de xente, como faciéndose fuerte en caúna de les ribes que se supón qu'axunta la ponte. Siéntense les conseñes pero nun s'entienden bien. Dalgo al respective d'un 74 por cientu de persones humanes que dicen ser “asturianes hasta la médula” ( y ye cita lliteral), y nun sé qué d'una tipoloxía d'horru qu'al paecer llega precisamente hasta la oriella na que'l tráficu esmuz en monte, nun se sabe bien hacia ónde (ye cita aproximada). El tripulante anótalo too. Ta a piques del afoguín, ye verdá, pero apunta. Anota por exemplu les pallabres d'un paisanu mui alteriáu que fala d'un esgayamientu territorial de pa cuando a un tal Javier de Burgos dio-y por delimitar ónde tien qu'acabar una provincia y empieza otra. Apunta la réplica d'una de les manifestantes de la brañada d'enfrente, tocante a un obispu que polo que se ve cuantayá que-yos cobraba tributos a toa una comarca curiosa qu'anguaño ta baxo xurisdicción de los de la ribera contraria. Inora a qué se refieren unos y otros, pero yá diximos qu'él apúntalo too. Por si acasu. Ye un esplorador de raza, anque nunca nun supo qué quier dicir eso, nin siquiera ónde pue haber un plizcu de racialidá nun ente como él. Ye la vanguardia de tolos de la so especie, eso sí. Apunta, por si acasu. Hai abondos nomes sueltos, esgayaos del conxuntu que debe da-yos un sentíu: llingua, isoglosa, dialectu, castiellu de Suarón, Entrambasauguas (y esta última ye con muncho la pallabra más enrevesada de toles que ta sintiendo, fai tres o cuatro intentos en devanéu hasta qu'al fin ye quien pa escribila).
 
Pero plasma nun momentu que llevanta la cabeza. Queda plasmáu, l'estraterrestre, claro qu'abluca. Los dos bandos train propaganda poco o nada decorosa a propósitu siempre d'una mesma semeya. Esos güeyos de sapu, tan familiares. Esa boquina neutra, como la d'él. Nun pue ser, repítese l'estraterrestre. Nun ye posible esa fotografía. Pero ye. Esa calva perfecta como un mayáu asoláu pola mor d'un holocaustu nuclear. Esi xestu que tira a charrán. El so primu José Ignacio. Tantos años depués. Emociónase: sí, aquel que sal na iconografía reivindicativa d'entrambes brañaes enfrentaes ye'l so primu carnal. Sábelo nel intre, pa ente otres razones, porque ye calcáu a él. Tol Comandu buscándolu y yá ves, taba equí, nun rincón perdíu d'un planeta insignificante.
 
Comuníca-yoslo a los sos superiores. Un calafríu de satisfacción recuerre l'espinazu del Comandu central, auquiera que tea físicamente. Vese que nun tien mui bona fama na Tierra, una y bones hai dos bandos contrarios que coinciden en denostalu, pero eso quier dicir polo menos qu'algamó la sonadía. Y por dalgo será, piensen los sos convecinos de galaxia. Qué grande, José Ignacio. Qué célebre. Él siempre tramando enormidaes, dende bien nenu.
 
-Axente Wert, recupere la nave y vuelva pa la base -ordena agora una voz, cola ruxidera al fondu de lo que paez ser una fiesta. O non, o pue qu'alpenes seya un aplausu.
 
Una última situación delicada que debe resolver l'axente interplanetariu. Tien que-y contestar a ún de los homes que tar taba vocinglando nuna de les orielles pero qu'ensin él dase cuenta deslizóse hasta la so posición y, garrándolu de la ropa, casi espetándo-y les uñes nes sos carnes siderales, vieno mui aforfugáu pa pregunta-y a espetaperru que cómo se sentía él, si asturianu hasta la cañamina como aquel 74 por cientu, asturianu pero quiciabes tamién un plizcu agallegáu como polo visto dicía sentise un 15 por cientu de los qu'habitaben aquel territoriu mesopotámicu, o si polo contrario ser yera un home “de frontera”, gallegu y asturianu al empar, y viceversa. Asina, al paecer, autodefiníase namás qu'un 9 por cientu de la población.
 
-De frontera. Apúnteme usté que soi un home de frontera -diz con tola cortesía que ye p'aconceyar nesi momentu. Y tírase al agua ensin que naide nun mire pa él. Nin siquiera lo fai el que fizo la pregunta, que recula a les galmiaes satisfechu cola rapidez de la respuesta y qu'antes incluso de xunise otra vez al grupu del que saliera arrampla con un megáfonu, préndelu con ciertu estrueldu y retoma les conseñes tal onde les dexara.
 
L'estraterrestre yá ta empezando a remontar la ría, contentu, pero esmolíu, con un aquel señardosu. Va serruchando cómo-y va contar lo del primu José Ignacio a tola parentela, cuando s'alcuerda que nun atendió pa los indicadores nos que ponía cuál yera'l nome d'aquel ríu.
Emerxe otra vuelta. Fai por acollumbrar pa la ribera. Son munchos los borboyos que-y salen de la boca p'anubri-y la visión, pero con too y con ello faise una idea de lo que pon.
 
Ríu Navia, pon. Eso ye: ríu Navia.
 
Sonrí. Esfrega un güeyu. Garra aire pa somorguiase. Agora yá nun quier más nada que volver pa casa.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Quique Faes O xornalista Quique Faes (Xixón, 1975) traballou como redactor en distintos medios : El Comercio, La Nueva España, Estrella Digital e Asturnews. É doutor en Ciencias Políticas e autor de media ducia de libros publicados, ente eles a biografía do empresario católico Claudio López Bru, marqués de Comillas, outro estudio histórico sobre o ministro republicano Manuel Rico Avello e varias obras máis de narrativa en lingua asturiana. No ano 2012 gañou dous dos premios máis prestixosos de narracións en asturiano: o concurso de relato curto 'Fernández Lema' e o 'Xosefa Xovellanos' de novela, cunha obra que relata en clave de parodia histórica as evolucións de tres mozos músicos nunha Galiza independente que ten a Asturias como colonia.