O Observatorio Eólico de Galicia propón un "contrato tipo" contra a "especulación" na instalación de parques

O Observatorio Eólico de Galicia, dirixido polo investigador da Universidade de Vigo Xabier Simón, presentou este xoves o seu proxecto de "contrato tipo" para regular a instalación de parques eólicos en Galicia, con medidas para evitar a especulación e para que haxa "unha repartición da torta máis equilibrada", protexendo aos propietarios e ao medio rural.

Este proxecto, en cooperación coa Fundación Isla Couto e a Fundación Juana de Veiga, expón que se aplique, na instalación de parques eólicos, un modelo de contrato que recolla certas cláusulas para "equilibrar" as posicións de propietarios dos terreos e produtores ou promotores que van explotar o recurso.

Segundo explicou Xabier Simón, a enerxía eólica pode ser unha "oportunidade para converter Galicia nun actor fundamental da transformación enerxética e a transición ecolóxica", e lembrou que a produtividade neste sector aquí é maior que no resto de España (2.600 horas ao ano, fronte ás 2.300 no resto do territonio estatal).

Por iso, avogou por un cambio nas negociacións para a implantación destas instalacións, de maneira que se "fortaleza a parte máis débil", é dicir, os donos dos montes. A ese respecto, explicou que, desde que se liberalizou o mercado en 2017, proliferaron os promotores-fondos de especulación, en detrimento dun desenvolvemento eólico "con sentido e con responsabilidade".

O presidente da Fundación Juana de Veiga, Enrique Sáez, recalcou que o desenvolvemento eólico "é unha oportunidade se se fai ben", e pediu que haxa "máis transparencia" nas negociacións e "equilibrio" entre as partes.

CLÁUSULAS

Entre as medidas propostas neste modelo de contrato, que xa foi presentado aos grupos parlamentarios galegos, destaca a necesidade de determinar de forma "moi clara" a superficie de terreo obxecto do contrato, para evitar que as empresas dean por feito que "teñen todo o monte á súa disposición".

O Observatorio, aínda que non se mete na renda que se debe pagar, si propón que esa renda estea "vinculada á produtividade do parque"; así mesmo, expón que haxa "un pago anual mínimo" en función da produtividade e que, na medida do posible, prevalezan os acordos sobre as expropiacións.

Tamén propón que o contrato inclúa unha "cláusula de igualación" para equiparar as condicións en caso de melloras futuras, e que se regule o respecto aos servizos agrarios, gandeiros e forestais por parte dos produtores, así como que os propietarios non entorpezan o funcionamento do parque.

Finalmente, tamén propón que se dea prioridade á xente local no emprego tanto para a construción como a explotación das instalacións, e que as rendas "se empecen a pagar axiña que como se asinen os contratos, non anos despois".

PAPEL DOS CONCELLOS

Xabier Simón referiuse ao papel dos concellos na implantación dos parques, un papel practicamente inexistente. "Os concellos, desgraciadamente, pintan pouco, porque non son propietarios e non teñen capacidade de vetar os parques", sinalou.

Nese sentido, contrapuxo esta situación ao que sucede en Portugal, onde cámaras municipais, freguesías e outras institucións "son actores fundamentais" do desenvolvemento eólico e mesmo reciben ingresos de ata o 2,5 % da facturación bruta.

En Galicia, lamentou Enrique Sáez, no actual escenario calquera empresa pode optar a instalar un parque eólico, polo que advertiu de que "non se poden dar concesións a 30 anos sen saber quen son esas empresas, que se montan andrómenas para saltarse as limitacións".

Galicia conta con 180 parques eólicos, con entre 3.700 e 3.800 megawatts instalados, e as perspectivas de crecemento a nivel estatal (uns 500 megawatts por ano) "xustifican medidas como a implantación deste contrato tipo", incidiu Simón.