Propoñen que o lobo estea na Listaxe de Especies Silvestres de Protección Especial

O borrador da Estratexia para a Conservación e Xestión do Lobo en España propón homoxeneizar o status de protección da especie a nivel nacional, incluíndo a todas as poboacións españolas na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial.

Segundo informou este mércores para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, tamén propón unhas liñas de acción prioritarias para que a xestión e conservación do lobo sexa "coherente en todo o territorio español, asegure as súas poboacións e distribución a longo prazo e garanta a coexistencia co home".

O Ministerio informou de que o borrador foi presentado este mércores na reunión telemática do Grupo de Traballo do Lobo, na que participaron representantes da Administración Xeral do Estado e das comunidades autónomas con presenza da especie. O documento constitúe a actualización da 'Estratexia para a Conservación e a Xestión do Lobo en España', aprobada en 2005.

Así mesmo, indicou que a estratexia foi elaborada polo Ministerio e os CC.AA. no seo do Comité de Flora e Fauna Silvestres da Comisión Estatal para o Patrimonio Natural e a Biodiversidade. Na reunión procedeuse a unha primeira posta en común do documento e espérase continuar o proceso de revisión e o seu enriquecemento técnico con achegas de todos os axentes implicados na xestión do lobo en España.

HOMOXENEIZAR O STATUS DE PROTECCIÓN

O departamento que dirixe Teresa Ribera destacou que en España o status de protección da especie é diferente ao norte e ao sur do Douro.

Deste xeito, segundo detallou, as poboacións ao sur do Douro están incluídas no o anexos II e V da Lei do Patrimonio Natural e a Biodiversidade, como especie de interese comunitario para cuxa conservación é necesario designar zonas especiais de conservación e que require dunha protección estrita. Por iso, todas as poboacións ao sur do Douro están incluídas na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial.

Ao norte do Douro, pola contra, as súas poboacións están incluídas no anexo V, como especie cuxa explotación pode ser obxecto de medidas de xestión, segundo explicou.

Neste sentido, o documento propón a inclusión de todas as poboacións españolas de lobo na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial, tal e como aconsellou o ditame do Comité Científico ao considerar "a súa importancia como patrimonio cultural, científico, así como os servizos ambientais que produce a presenza desta especie nos ecosistemas naturais".

"O obxectivo é lograr a conservación, xestión e restauración de poboacións viables de lobos como parte integral dos ecosistemas españois asegurando a coexistencia co home", manifestou o Ministerio.

Para garantir a conservación a longo prazo da especie proponse alcanzar as 350 mandas de lobo en España para o ano 2030, reducir a persecución ilegal do lobo e aumentar entre un 10 e unha 20% a área de distribución actual para o ano 2030. Actualmente, e de acordo cos datos recompilados no último censo nacional coordinado realizado en 2013-2014, existen unhas 300 mandas de lobo en España.

Ademais, como liñas de actuación prioritarias proponse a adecuación das infraestruturas lineais capaces de xerar potencialmente efecto barreira e mortaldade no lobo, seguindo os principios de actuación incluídos na Estratexia Nacional de Infraestrutura Verde e da Conectividade e Restauración Ecolóxicas; a promoción de bosques-illa en zonas agrícolas que sirvan de áreas de refuxio e reprodución da especie e que permitan manter a conectividade con outras áreas, e o establecemento dun programa coordinado a nivel nacional de seguimento e control de enfermidades transmisibles do lobo, entre outras accións.

COLABORACIÓN E PARTICIPACIÓN SOCIAL

A Estratexia pon de relevo que para asegurar a pervivencia no tempo desta especie fai falta a colaboración de todos os axentes sociais, polo cal se promoverán accións de divulgación para conseguir o apoio social para a conservación e recuperación deste animal emblemático.

Entre outras, a Estratexia expón incentivar a participación social na toma de decisións co establecemento dunha mesa sectorial de diálogo sobre o lobo con naturalistas, ONG profesionais da gandaría, persoal técnico, concellos, sector da ciencia, administracións, cazadores, profesionais do turismo, etc.

Doutra banda, proponse a realización dun novo censo da especie durante os anos 2021-2022 e recoméndase a súa actualización cada cinco ou seis anos, coa actualización anual da súa área de distribución. En total, entre 2012 e 2014 censáronse 297 mandas de lobo, resultante do sumatorio das 278 mandas presentes unicamente nunha comunidade máis as compartidas contabilizadas unha única vez.

Neste punto, indicou que se constatou a expansión recente da especie, fundamentalmente cara ao sur peninsular (Sistema Central, provincias de Ávila, Segovia, Guadalaxara e Comunidade de Madrid) e a súa dispersión demográfica no nordés, así como en zonas de chaira da submeseta norte. Á marxe dos traballos do censo nacional constatouse a presenza esporádica de lobos sen reprodución (1 ou 2 exemplares) no Pirineo catalán e en Aragón. Pola contra, parece claro que o lobo está extinguido en Sierra Morena.

AMEAZAS PARA A ESPECIE

O Ministerio detallou que o lobo ibérico "enfróntase a outras ameazas, como a hibridación con cans asilvestrados que pon ao lobo nunha situación de introgresión xenética e de erosión das características xenéticas propias da poboación ibérica".

Doutra banda, aclarou que "a retirada xeneralizada de carroñas de gando do medio natural durante as pasadas décadas dificulta a alimentación mentres que o aumento das barreiras lineais como autovías ou vías de ferrocarril, provocan mortalidade por atropelo e unha menor conectividade das poboacións".

Finalmente, apuntou que o borrador de estratexia expón o seguimento dos grupos de lobo e propón directrices comúns de xestión "para cando se observe un incremento notable no número de especímenes nunha determinada contorna que poida xerar tensións. Xestión sempre no contexto do equilibrio ecolóxico". Ademais, contempla a posta en marcha de liñas de axudas naqueles casos debidamente xustificados.

Lobo Ibérico. WWF. ANA RETAMERO PARA WWF