A Xunta deberá modificar a súa lei do solo por exceder as súas competencias

A Administración autonómica terá que modificar a súa lei do chan con respecto aos cambios urbanísticos en edificacións tradicionais en chan rústico, tras alcanzar un acordo co Goberno central por exceder as súas competencias e evitar, deste xeito, que o conflito chegue ao Tribunal Constitucional.

O acordo entre ambas as administracións foi publicado este luns no Diario Oficial de Galicia (DOG) e nel quedan plasmadas as firmas dos titulares dos departamentos negociadores, o vicepresidente primeiro da Xunta, Alfonso Rueda, e a --no momento da negociación-- ministra de Política Territorial, Carolina Darias.

A cuestión en si nace dunha modificación feita polo Goberno galego, a través dos artigos 13.6 e 13.10 da Lei 7/2019, de 23 de decembro, de medidas fiscais e administrativas, a coñecida como lei de acompañamento aos orzamentos.

O grupo de traballo para resolver esta problemática no seo da Comisión Bilateral de Cooperación Administración Xeral do Estado-Comunidade Autónoma de Galicia, constituíuse o 22 de xullo de 2020 co fin de estudar as discrepancias competenciais que agora ambas as partes dan por liquidadas.

Así, segundo recolle o acordo publicado no DOG, ambas as partes coinciden en que tanto o artigo 40 como a disposición transitoria terceira da Lei 2/2016, de 10 de febreiro, do chan de Galicia, modificados respectivamente polos apartados 6 e 10 do artigo 13 da Lei 7/2019 de 23 de decembro, de medidas fiscais e administrativas, "deben interpretarse dentro do necesario respecto a outra normativa sectorial que poida ser de aplicación tanto estatal como autonómica", como é o caso da normativa de costas.

Con este fin, a Administración autonómica comprometeuse a modificar a lei do chan (de 2016) --tras a súa modificación pola lei de acompañamento en 2019--. Concretamente, modificará o artigo 40 e a disposición transitoria terceira "no sentido de insistir na aplicación prevalente daquela normativa sectorial que poida resultar aplicable".

Así as cousas, modificarase a lei do chan para engadir un último parágrafo ao artigo 40, no que se matizará, por acordo Xunta-Estado, que esa regulación debe ter en conta as previsións establecidas nas normas sectoriais que resulten de aplicación, é dicir, como se explicaba na exposición de motivos singularmente á Lei de costas estatal.

Igualmente, inclúese esa mesma precisión na disposición transitoria terceira. "O previsto nesta disposición enténdese sen prexuízo das previsións establecidas nas normas sectoriais que resulten de aplicación", incorporará.

ARTIGO 40

O artigo 40 da lei do chan recolle que as edificacións tradicionais existentes en calquera categoría de chan de núcleo ou de chan rústico "poderán ser destinadas a usos residenciais, terciarios ou produtivos, a actividades turísticas ou artesanais e a pequenos talleres e equipamentos".

A través deste artigo, e "previa a obtención do título habilitante municipal de natureza urbanística", pero "sen necesidade de cumprir os parámetros urbanísticos aplicables excepto o límite de altura", os propietarios terían permitido a "reforma, rehabilitación e reconstrución e ampliación, mesmo en volume independente, sen que a ampliación poida superar o 50% do volume orixinario da edificación tradicional".

Engade este artigo que "en calquera caso, deberán manterse as características esenciais do edificio, do lugar e da súa tipoloxía orixinaria". Concretamente, considéranse edificacións tradicionais todas as edificacións existentes con anterioridade á entrada en vigor da Lei 19/1975, de 2 de maio, de reforma sobre o réxime do chan e ordenación urbana, con independencia da súa tipoloxía. Agora incorporará esa matización antes mencionada.

DISPOSICIÓN TRANSITORIA TERCEIRA

A disposición que agora incorporará a citada matización aborda o réxime de autorizacións e licenzas outorgadas en chan rústico. Concretamente, no punto un sinala que as construcións executadas en chan rústico ao amparo da licenza urbanística poderán manter o uso autorizado e cambialo a calquera dos previstos no artigo 40.

Poderanse executar nelas, previa licenza municipal e sen necesidade de autorización urbanística autonómica, obras de mellora e reforma das instalacións sen incrementar a superficie edificada legalmente, aínda cando non cumpran as condicións de implantación, uso e edificación establecidas por esta lei.

Así mesmo, apunta esta disposición que nas construcións previstas no número anterior, previa licenza municipal e sen necesidade de autorización urbanística autonómica, poderán executarse obras de ampliación da superficie edificada lícitamente, cumprindo unha serie de requisitos (que veñen recollidos na propia normativa).

ARGUMENTOS QUE DEU A XUNTA

A Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda explicou que no seu momento, a Dirección Xeral de Ordenación do Territorio argumentou, nun informe remitido ao Goberno, que as modificacións introducidas a través da lei de medidas fiscais "non afectaban para nada os aspectos sobre os que manifestaba o Estado a súa discrepancia porque, de feito, estas levaban xa en vigor 16 anos" (desde a redacción dada ao artigo 40 pola Lei 15/2004, de 29 de decembro, de modificación da LOUG) e, "en todo caso, ante a dúbida, prevalece sempre a normativa básica estatal en materia de costas", o cal quedará agora por escrito.

O cambio quere dicir, por tanto, que para as edificacións tradicionais poidan dedicarse aos usos que regula a lei do chan débense cumprir uns requisitos urbanísticos. Agora ben, se debido á localización desas edificacións en chan rústico de especial protección rexesen normas específicas (por exemplo, no caso das servidumes de protección do dominio público marítimo terrestre) "deben aplicarse" estas últimas.

A Xunta destaca que este cambio "se fai de mutuo acordo" para "clarificar e evitar posibles dúbidas interpretativas" e "explicar a prevalencia de calquera norma sectorial" e, neste sentido, afirma que "non supón ningún cambio" fronte á regulación en si mesmo.