A eurorrexión Galicia-Norte de Portugal despídese da presidencia galega
O executivo galego, que preside a Comunidade de Traballo desde 2017, destaca as solucións aos problemas administrativos transfronteirizos.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 22/07/2021 | Actualizada ás 16:13
A eurorrexión Galicia-Norte de Portugal apostou, baixo a presidencia galega, por "a cooperación de proximidade" e ten a mirada posta "nun futuro que non se detén, marcado polas transicións ambientais, económicas e industiales".
Así se expresou o director xeral de Relacións Exteriores e coa Unión Europea, Jesús Gamallo, na rolda de prensa ofrecida xunto ao director da Agrupación Europea de Cooperación Territorial (Aect) Galicia-Norte de Portugal, Xosé Lago, na que fixeron balance da presidencia galega da Comunidade de Traballo interrexional
Galicia, tal e como explicou Gamallo, asumiu a presidencia en maio de 2017, un liderado que se viu alongado debido á pandemia de covid-19, e que finalizará a próxima semana cun novo pleno da comunidade de traballo en Sanxenxo, o vindeiro mércores.
"O obxectivo desta presidencia foi consolidar a eurorrexión apostando por un crecemento sustentable e inclusivo, fomentando a cooperación de corte económico e ambiental, así como a vertebración da eurorrexión en canto a infraestruturas e mobilidade; a cultural e turística; e a de proximidade", apuntou.
Para conseguilo, utilizaron, segundo indicou o director xeral, instrumentos de planificación "pioneiros" como en 'Plan de Investimentos Conxuntos 2014-2020' (PIC) e a 'Estratexia de Especialización Intelixente da Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal' (RIS3T) --a primeira RIS transfronteiriza da UE--.
Neste sentido, Gamallo destacou que se conseguiron avances "moi significativos", sendo a área fronteiriza de Galicia-Norte de Portugal a "máis beneficiada" de toda a fronteira estatal co país luso. Así, un total de 85 proxectos, algúns finalizados e outros en execución, en diferentes áreas, beneficiáronse dunha dotación de 163 millóns de euros.
PROXIMIDADE E CUSTOS DE CONTEXTO
Ao sector da innovación destináronse máis de 42 millóns de euros, destinados a iniciativas para a mellora da calidade de vida da xente maior, a investigación de enfermidades e o 'crecemento azul' --na área da economía mariña--.
Respecto da cooperación empresarial e "para facer a economía máis competitiva", destináronse máis de 29 millóns de euros a proxectos de internacionalización das pemes na eurorrexión, ao fomento da economía social, a creación de emprego e a dixitalización do rural.
Tamén se acometeron actuacións para preservar o medioambiente e previr riscos naturais, cunha dotación de máis de 70 millóns de euros. Neste sentido, Gamallo destacou a iniciativa 'Interlumes', "un proxecto para a defensa do monte e a loita contra os incendios forestais" ao que se destinaron nove millóns de euros e que inclúe unha pista de aterraxe interrregional e adquisición de maquinaria, entre outros.
Con todo, as actuacións "máis importantes" e "unha das grandes prioridades da presidencia galega" virou ao redor da 'cooperación de proximidade', accións que repercuten nos cidadáns que viven na fronteira. "Creouse unha nova Aect, do Miño, con 26 concellos --16 de Pontevedra, incluída a deputación e 10 da zona do Miño-- e traballouse na colaboración de servizos públicos de carácter municipal --bibliotecas, piscinas e parques, entre outros-- nas catro eurociudades", sinalou Gamallo.
O outro eixo destas actuacións das que se beneficiaron os cidadáns da fronteira, foi a solución aos 'custos de contexto', "atrancos de carácter administrativo" que dificultan a vida diaria das persoas. "Favoreceuse a mobilidade dos menores non acompañados nas eurociudades, eliminouse a guía de circulación dos traballadores transfronteirizos, e facilitouse o sistema de teletrabajo dos mesmos", apuntou o secretario xeral.
"Durante a pandemia, a fronteira estivo pechada en dúas ocasións, durante sete meses. Esta situación indeseada provocou grandes dificultades para os traballadores transfronteirizos e na vida en xeral nas eurociudades", lamentou Gamallo, motivo polo que no último cume ibérico, celebrada en outubro de 2020 en Garda, o 'Plan de Reactivación dá Cooperación de Proximidade', con proxectos concretos por un valor de máis 29 millóns de euros, e dentro dos Fondos Europeos 'Next Generation'. Ao amparo deste programa construíuse, por exemplo, o 'Parque dá Amizade' entre Tomiño e Vilanova de Cerveira, ou o parque de incubación de empresas en Verín.
CULTURA E CAMIÑO DE SANTIAGO
Xosé Lago, pola súa banda, pormenorizou os proxectos executados no ámbito da cultura, universidade e turismo, por parte da AECT, "o brazo executor das políticas deseñadas pola Xunta e o Norte de Portugal". Así destacou o programa 'Iacobus' que, en colaboración coas universidades, centros de ensino superior e fundacións médicas, "aproveitando a covid-19" da eurorrexión, organiza estancias de intercambio entre docentes e investigadores.
"Nas súas oito convocatorias, recibíronse 2000 candidaturas, con 1100 estancias de investigación, e cunha dotación superior ao millón e cuarto de euros", explicou Lago, que destacou ademais o 'Iacobus Papers', "outra rama para posibilitar publicacións científicas conxuntas en revistas científicas, por valor de 130.000 euros", e o fomento de patentes de carácter internacional e europeo, promovidas por investigadores galegos e portugueses --nas que deben participar dous investigadores como mínimo, un galego ou un portugués-- e que conta cun financiamento de 4.000 euros por patente.
Outro dos proxectos destacados foi 'Nortear', "un paraugas para iniciativas de carácter cultural" para promover o patrimonio cultural da eurorrexión, "nun lado e no outro", e ao amparo do que se creou un premio literario para novos escritores, dotado con 3.000 euros e coa publicación do traballo; as 'conversas Notear' entre un escritor galego e outro portugués; exposicións; encontros musicais e feiras de industrias culturais, entre outros.
"A cultura é ademais unha parte importante do PIB, un unificador entre nós, que nos distingue doutras áreas europeas", recalcou Lago, que incidiu ademais nos proxectos levados a cabo contorna ao ano Xacobeo 21-22. "Tratouse de pór en valor os camiños portugueses, que hai catro, mellorar a cartografía na zona portuguesa e elaborar o 'Plan Director dous Camiños Portugueses a Santiago 2021-2027', procurando evitar a masificación e fomentar a desestacionalización da peregrinaxe" , apuntou Lago.
En canto aos problemas de emprego que arrastrou a eurorrexión, sobre todo a partir da crise económica de 2008, Lago incidiu na importancia dos 'Jobdays', "feiras de emprego concentradas na procura de traballo transfronteirizo por sectores concretos.
POSICIÓN COMÚN NOS CUMES IBÉRICOS
Por último, Gamallo asegurou que "agora só se dá un cambio de presidencia". "Seguiremos aquí para enfrontar os retos importantes que veñen. Hai que mellorar algunhas cousas, como a incorporación de máis actores aos proxectos ou aproveitar as oportunidades que nos ofrece a lusofonía", recoñeceu, para remarcar ademais "a posición común da eurorrexión cara aos cumes ibéricos", que permitiu "a solución do roaming telefónico, entre outras cuestións".
Neste sentido, Gamallo subliñou a importancia de que o Goberno estatal comprométase, "como fixo o portugués" co tren de alta velocidade Vigo-Porto --"unha petición da eurorrexión"--, "que conectaría A Coruña con Lisboa".
