Sanidade ofrece un 60% da atención presencial ante a oposición que reclama o contacto médico-paciente
Ao conselleiro de Sanidade tamén se lle preguntou polas listas de espera na atención primaria. "Que vai facer coas listas de espera?, cal é a folla de ruta para a atención primaria?".
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 15/09/2021 | Actualizada ás 17:50
O conselleiro de Sanidade, Julio García Comesaña, defendeu unha atención primaria cun 60% de presencialidad --e un 40% a distancia--, unha situación que, segundo apuntou, viña dando desde 2013, fronte ao PSdeG e BNG, que reclamaron a importancia no medicamento familiar do contacto médico-paciente.
Comesaña, interpelado este mércores no Pleno do Parlamento Galego polo deputado do PSdeG, Julio Torrado Quintela, primeiro; e despois pola parlamentaria nacionalista, Mª Montserrat Prado Cores, sobre a situación actual da atención primaria en Galicia, lamentou que non tiveron "tempo" para implementar os cambios recolleitos no novo modelo para a atención primaria, "inmersos" estes últimos meses na quinta onda da pandemia.
Así, respecto da presencialidade na atención primaria, o conselleiro lembrou que o sistema mixto --presencial e telefónica-- funciona desde 2013 e, aínda que pase a pandemia de covid, as citas presenciais "non van volver a ser do 100% nunca máis".
"Para renovar unha receita non fai falta ir ao centro de saúde", sinalou o titular de Sanidade que, con todo, cualificou o 60-40, como un "marco de referencia" e apuntou que, durante a crise da covid --momento en que eran os médicos quen decidían sobre a conveniencia de acudir ou non ao centro de saúde-- houbo facultativos "cun 90% de presencialidad" e outros "cun 5%".
"Quen decidirá? Terá que chegarse a un consenso entre pacientes e médicos, segundo o tipo de patoloxía, a urxencia e outros factores", concedeu Comesaña, preguntado pola oposición, que o acusou de "infantilizar" aos galegos, en palabras de Prado. "Presencialidade, pero cara a onde ten que ir o modelo?, quen vai demandar a presencialidad, o usuario ou o médico?, porque os profesionais teñen cotas limitadas", quixo saber Torrado.
"Considera que os galegos non son capaces de saber cando necesitan que os vexa un profesional", lamentou a nacionalista, que subliñou ademais que "a atención primaria non se pode facer a distancia", posto que "se está deixando a xente atrás" --en referencia a persoas maiores ou sen coñecementos tecnolóxicos--. Para denunciar este feito, Prado leu algunhas cartas e queixas de diferentes médicos de familia.
LISTAS DE ESPERA E MIR
Ao conselleiro de Sanidade tamén se lle preguntou polas listas de espera na atención primaria. "Que vai facer coas listas de espera?, cal é a folla de ruta para a atención primaria?", preguntou a deputada nacionalista.
"Que queda á atención primaria se non é a inmediatez?, con listas de espera que non deixan de aumentar. Non hai un só centro en Galicia no que dean as citas en tempo e forma, porque catro ou cinco días para atender a alguén que non se atopa ben, si é unha demora", afirmou Prado Cores.
Sobre este asunto, o titular de Sanidade recoñeceu que existe "un problema grave de recursos humanos", agravado ademais pola pandemia, polo que, en moitos casos non se puido substituír a todos os facultativos. Con todo, subliñou que "nin un Punto de Atención Continuada quedou sen cubrir nin un só día".
"O 66% de citas de atención primaria dáse en dous días ou menos, e o 83% sae en menos de catro días. En Ourense, onde moitos centros son unipersonales, máis do 90% saen en catro días", afirmou Comesaña.
En canto á situación dos profesionais, o conselleiro insistiu en que non se contratan porque non hai e, neste sentido, lamentou que o sistema MIR siga igual desde hai 30 anos, con 142 prazas, e asegurou que "aspiran" ao dobre. Tamén sobre os residentes, Comesaña sinalou que pediron ao Goberno central que se modifiquen os requisitos para ser titor.
Por último, o titular de Sanidade desmentiu que os profesionais saian do País. "Desde o 2010, o 90% dos MIR en medicina familiar traballan en Galicia. Deses, o 64% é propietario dunha praza, o 17,69% é interino, e máis dun 5% traballa cunha substitución ou similar", aseverou, para engadir ademais que con "contratos de tres anos de 60.000 euros ao ano", tivo que escoitar que as condicións son "terceiromundistas".
PLAN PARA A ATENCIÓN PRIMARIA
O deputado do PSdeG, pola súa banda, afeou a actitude da Xunta, repleta de "intencións verbalizadas", pero "sen concrecións nin datos". "Levamos moitos anos escoitando que vai haber un novo modelo pero, que é?", requiriu Torrado, que engadiu ademais algunhas das iniciativas socialistas como a descentralización das decisións, a inclusión de máis categorías profesionais e a vinculación da saúde mental á atención primaria, entre outras.
"O modelo non serve, puido servir noutro momento, contexto ou enfoque. A atención primaria require dunha vontade de equidade, de máis capilaridade, pero é difícil pedirlle unha vocación redistributiva a un goberno conservador", asegurou o socialista.
Torrado Quintela afirmou que Galicia conta con 1.000 profesionais menos, 140 millóns de euros menos para o orzamento sanitario que cando os populares chegaron ao Goberno, 150 prazas menos de MIR e 131 de medicamento familiar, así como unha denuncia xudicial por parte do Colexio de médicos de Pontevedra, entre outros.
Neste sentido tamén se ha expreso Prado Cores, que destacou a "lección" que deixou a pandemia: "son necesarios uns servizos sanitarios públicos de calidade, sobre todo en canto á atención primaria". "Aproveitan o coronavirus para acelerar o desmantelamento da saúde pública e aumentar a sanidade privada", lamentou a nacionalista.
O titular de Sanidade respondeu defendendo que todas as medidas a curto prazo do plan de atención primaria 2019-2021 "están en funcionamento", así como "o 90% das pensadas a medio prazo"; un plan "necesario" polo "despoboamento e o envellecemento".
Ademais, defendeu o valor dos plans de saúde locais, cos que se lles dá "máis ferramentas aos directivos dos centros" ou se fai especial fincapé na "atención comunitaria e a cronicidade", entre outras. A implantación das axendas de calidade dos médicos, sinalou Comesaña, están "practicamente implantadas".
SISTEMA XIDE
En canto á mellora da calidade nas axendas, Comesaña anunciou que o seu departamento está a traballar na mellora da accesibilidade aos servizos de atención primaria e na clasificación da demanda mediante a implantación do sistema de Xestión Integral da Demanda en Equipo (XIDE), "un sistema pioneiro no que os profesionais de primaria dan resposta aos pacientes que expoñen o motivo da súa consulta".
Con esta medida, "os pacientes poderán ser citados automaticamente co profesional máis adecuado para resolver o seu problema, evitando a citación indiscriminada, sobre todo co médico de familia, e optimizando as súas axendas".
O conselleiro avanzou tamén que regularán o tratamento do Sintrom para que se faga nas propias consultas e non nas salas e, sobre a petición do PSdeG de unidades de triaje, Comesaña lembrou que en Vigo xa funcionan desde 2018 servizos de triaje de enfermaría, "co que a petición está un pouco obsoleta". Con todo, destacou "tampouco é a solución".
O responsable de Sanidade tamén asegurou que "se traballará nas categorías" pero, respecto da saúde mental, afirmou que a súa dependencia de psiquiatría "é o correcto", aínda que aposten "por unha integración coa atención primaria". A este respecto, subliñou que incorporaron tres unidades de saúde mental, con 15 traballadores máis nos últimos meses.
