22-M: xornalismo tóxico e desamparo policial

Pero é que non estaban só os manifestantes que conseguiran encaixarse con éxito no itinerario da marcha, nin os libreiros, nin o enxame de simpatizantes obrigados a vagar polas rúas adxacentes ata encontrar un oco. Había que ver o pelotón de traballadores que á fin, en cola, se afanaban en limpar de pasquíns rúas e beirarrúas. O rastro era considerable: un problemón para moitos cidadáns que sofren por problemas estéticos nun país con sete millóns de parados e un millón e medio de fogares en pobreza extrema. Un país que cada día que pasa é máis e máis feísta e que non é que estea a romper, porque hai xa tempo que vén esfiañado.

 

A prensa, digamos, convencional (un suxeito que describe moi ben Pascual Serrano no último número da revista asturiana 'Atlántica XXII') sumouse á convocatoria, pero fíxoo na súa gran maioría enarborando con entusiasmo, ou urxencia, en certos casos cunha ineptitude manifesta, a bandeira do periodismo tóxico. Xa non é que o esteta que Telemadrid enviou alá abrise a súa crónica lamentando que a monumental bandeira da praza de Colón -esa hipérbole que ten que delatar algún complexo- fose "a única" bandeira española vista na confluencia das marchas pola dignidade. É que, coa orquestra do 15-M aínda sobre o escenario e a policía xa cargando nas proximidades, 'El País' alertaba, citando misteriosas fontes do Ministerio do Interior como saídas da brétema, de que se os disturbios estaban a ser graves, era porque no miolo estaban extremistas próximos ao independentismo galego.

 

Telefonada a Compostela. Asombro ao outro lado da liña. As organizacións á esquerda da esquerda ás que se lles supón líderes nos enfrontamentos de Madrid nin sequera apoian unha convocatoria que, a grandes trazos, cren descafeinada. Se a iso lle sumamos que, en poucas horas, o equipo xurídico do 22-M revela que só 3 dos 21 detidos aos que asistiu eran galegos, evapórase o cheiro a cocción de grelos que alguén soñou, vaia saber vostede se para avivar un novo e esaxerado 'coco' filoterrorista en Galicia agora que o monstro languidece noutras coordenadas máis ao Leste, ou co propósito -quizais máis nobre- de enaltecer o adversario para poder exculpar así aos policías que tardaron en controlar a situación.

 

En teoría había 1.750 axentes da Unidade de Intervención Policial (UIP) despregados en torno á marcha. Digo en teoría porque a cifra proporcionouna alguén máis ou menos próximo ao que calculou que por Madrid marcharan só uns poucos miles de persoas. Faga vostede as súas propias conxecturas. Algúns deses policías antidisturbios concentráronse nos días seguintes para denunciar o seu desamparo no operativo que vixiaba o 22-M, por crelo mal planificado e peor materializado. E alá estaba a mesma prensa que aínda o luns insistía en servir aos seus parroquianos fantasías á galega, retroalimentada por tertulianos que dende as súas cavernas amplificaban a proverbial violencia dos cidadáns do Norte, para informar de que os sindicatos policiais esixían dimisións entre os seus superiores. Unha pancarta ilustraba esa información, e nela líase: "Apoyo a UIP. Contra los violentos".

 

É unha lata ter unha formación maiormente en Humanidades, porque pasa o día un cuestionando o uso da linguaxe. Pero o feito é que si, que naquela pancarta faltaba polo menos unha palabra: contra os (outros) violentos. Pola contra, oia, aqueles rapaces estábanse a manifestar contra si mesmos. Dende que un home observou un pau e descubriu unha porra, e con ela a porrada, existen no mundo apaleadores e mallados. Con algo de fortuna un pode ir cambiando de bando, pero sen perder de vista que a circulación da violencia está lexitimada só nun sentido.

 

En canto ao apoio solicitado na pancarta aquela, que queren que lles diga. Resulta difícil simpatizar cun tipo que mañá, a primeira hora, vaiche partir a crisma. Non sei se os axentes que despois se concentraron pensaban que os manifestantes do 22-M correrían a ensartar caraveis nas bocachas das súas escopetas, á portuguesa, ou se consideran que a brecha na cabeza ou o brazo en estribeira dun antidisturbios loitado en mil batallas debe suscitar máis ou menos compaixón que o rapaz que perdeu un testículo nunha das cargas policiais. En función de que a resposta sexa unha ou outra, estaremos máis preto ou máis lonxe do "algo terán feito" que xustificou todo un xenocidio, por exemplo, na Latinoamérica do terror de Estado. Valóreno vostedes.

 

Mentres, 'El País' destripaba o atestado polo que rematou en prisión un dos detidos o sábado (detido por certo moito despois da pedrada que se lle imputa), cun clamoroso desprezo pola presunción de inocencia e atención exclusiva ás fontes policiais. E alguén, dende a propia policía, pregoaba que os manifestantes usaran o sábado unha muleta-estilete contra os axentes, mentira de pouco recorrido: abondaron unhas horas para admitir que aquel obxecto artesanal nada tiña que ver co 22-M. A alcaldesa de Madrid, Ana Botella (outra esteta angustiada ante a deriva feísta de España) suxiriendo restrinxir o dereito a manifestarse en Madrid; a delegada do Goberno na capital, Cristina Cifuentes, convencida de que os que fustrigaron a policía eran demasiado violentos para ser madrileños, etcétera.

 

Como -cito ao escritor Xuan Bello- no traballo de abstracción se adoita perder a anécdota, e a miúdo é na anécdota onde está a vida, vai no peche unha desas situacións mínimas, pero reveladoras. Por Facebook circula a historia dunha moza que, sen pronunciar palabra, pasou fronte a unha das concentracións de antidisturbios levando un caderno aberto no que escribira “Me dais vergüenza”. Rematou identificada de malas maneiras e denunciada por compañeiros dos policías manifestantes, acusada segundo o seu propio relato de desordes públicas. É moi breve a distancia que un gardián da orde das cousas pode percorrer ata converterse no abusón da clase que protesta porque non está afeito a repregar, mentres fantasía con aplicar a discreción a man dura porque as súas miserias son as miserias de calquera: ira, rancor, soberbia.

 

Talvez chegase o momento de transcender ese pimpón violento de fartos contra asalariados armados ("Esclavos contra esclavos vestíos de policía", resume o grupo 'Dixebra' no seu último disco) para mirar con certa detención que é o que hai máis arriba. O que pasa é que facelo dá vertixe, claro. Porque entón moitas cousas cambiarían de lugar, e moi outras serían as súas xerarquías.

 

E gol de Messi. Barullo no Bernabéu.