Confirman o impacto da degradación das máscaras cirúrxicas no peixe cebra segundo un estudo do CSIC

O Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), a través do Instituto de Investigacións Mariñas (IIM) e en colaboración coa Universidade de Cádiz (UCA), publica en 'Journal of Hazardous Materials' os resultados dun estudo acerca das máscaras cirúrxicas como fonte de contaminación nos ecosistemas acuáticos e nos organismos que os habitan, en concreto, no peixe cebra (Danio rerio), organismo modelo.

O estudo permitiu identificar diferentes procesos en peixe cebra que ven afectados significativamente os produtos de degradación das máscaras, entre os que destaca o proceso de reprodución.

"Os equipos de protección individual, como as máscaras, son fundamentais para frear e conter a pandemia da COVID-19, polo que o seu consumo aumentou exponencialmente coa xeración dun elevado volume de residuos, en moitas ocasións mal xestionados, o que deriva en que alcancen compartimentos ambientais tanto terrestres como acuáticos", explican desde o grupo Inmunología e Xenómica do IIM.

Neste contexto, o grupo deseñou un estudo cun enfoque transcriptómico empregando a análise RNA-Seq que pon o foco nos efectos das máscaras cirúrxicas en ecosistemas acuáticos e organismos que as habitan.

"As máscaras cirúrxicas son de uso diario e están compostas, fundamentalmente, dun tecido de microfibras de distintos polímeros plásticos, aditivos orgánicos e inorgánicos. No medio ambiente, onde se degradan, poden ser unha fonte de microfibras e deixar a súa correspondente pegada química en sistemas acuáticos. Por iso, hai que prestar atención a esta cuestión", indica Marta Sendra.

O estudo realizouse con máscaras comerciais fabricadas en China adquiridas nunha farmacia local e con 240 exemplares de larvas de peixes cebra criados baixo protocolos establecidos, nos laboratorios do IIM.

A través de experimentos de exposición, estudaron os xenes expresados nos animais expostos aos produtos de degradación. "Os exemplares de peixe cebra expuxéronse durante dez días a control, tratamento con anacos de máscara e auga da súa degradación inicial; tratamento con anacos de máscara e auga da súa degradación avanzada e só auga proveniente de degradación avanzada", explica Antonio Figueras.

Os resultados revelaron que os tratamentos con máscaras, xa sexa con fragmentos de distinto tamaño ou só con auga, afectaron a xenes do peixe cebra relacionados coa súa reprodución.

EFECTOS MÁIS ACUSADOS

Os efectos máis acusados observáronse, en primeiro lugar, nos expostos a anacos moi degradados e auga procedente de máscaras moi degradadas; en segundo lugar, nos expostos a anacos inicialmente degradados con auga procedente de máscaras pouco degradadas e por último só con auga que estivera en contacto con máscaras enteiras.

"Se se lles aplica un tratamento con máscaras altamente degradadas, ven afectados 40 xenes do peixe cebra relacionados con tres fases da súa reprodución: desenvolvemento de gametos, recoñecemento esperma-óvulo e fertilización", destaca Marta Sendra.

"Os resultados suxiren que os procesos biolóxicos afectados os fragmentos de máscaras cirúrxicas non só poderían ocorrer a nivel individual senón tamén a nivel de poboación a través de problemas reprodutivos e de fertilidade. Con todo, estes efectos dependerán do grao de degradación das máscaras cirúrxicas", conclúen desde o CSIC.

Máscaras.. DELEGACIÓN DO GOBERNO - Arquivo