Compensa que Galicia volva ser unha potencia de millo tras a guerra de Ucraína?

O campo galego atópase ante a "oportunidade" de volver ser unha potencia de millo para a elaboración de pensos debido á crise de subministración que se vive por mor da guerra de Ucraína, pero os agricultores deben avaliar se "compensa" esa produción pola evolución dos prezos.

Nunha entrevista con Europa Press, a xefa do grupo de Xenética e Mellora de Millo da Misión Biolóxica de Galicia --dependente do CSIC--, Rosa Ana Malvar, lembra que "Galicia antigamente era a rexión milleira por excelencia", a pesar de que actualmente ocupa o undécimo posto en España na produción de millo para penso.

No que si hai unha "produción masiva" en Galicia é de millo para ensilado (forraxeiro), con vendas ao resto de España. Con todo, "o que está a faltar é o millo para penso, que é o que se importa de Ucraína. Nesta "situación conxuntural" ábrense novos mercados de importación para resolver problemas "inmediatos", coa chegada de cereal de Arxentina ou Brasil.

"Se a pregunta é: Pómonos como tolos a sementar millo para penso? Vivimos nun mundo globalizado, os prezos dependen de se hai moito ou pouco millo, arriscarse nisto é difícil", reflexiona Malvar.  Apunta ao obxectivo de "ser autosuficientes", aínda que "para selo ao agricultor tenlle que compensar producir os produtos básicos". "Se non lle compensa, e o produtor vai comprar en Ucraína ou Brasil estes produtos porque lle sae máis baratos que producilo, vaise a decantar por esa opción", di.

No entanto, avisa dos "problemas" que pode carrexar o abandono agrícola. Valora o exemplo que supoñen países europeos próximos, tal é o caso de Francia, "onde teñen un respecto máximo por asegurarse un abastecemento das principais materias primas, teñen unha agricultura moi forte".

Arquivo - Millo, colleita de millo. Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC).. CSIC - Arquivo | Fonte: Europa Press

CONDICIÓNS PARA O MILLO

Así, Rosa Ana Malvar deixa claro que "o millo necesita dúas cousas: calor e auga", unha produción que precisa de boas extensións. Tradicionalmente, en Galicia cultivábase o millo para gran para alimentar animais. Agora "pode ser unha oportunidade", aínda que "hai que contar como vai variar o mercado".

E é que se se resolve a guerra e ábrense máis importacións, pode haber outra vez unha baixada dos prezos, opina, polo que esperar a que o millo suba "sería unha boa oportunidade para plantar". Esta experta remarca que, nun mundo globalizado, tráese cereal de onde "se produce máis barato". "Non hai un mercado de produción masiva para pensos agora", pero subliña que "si o houbo" no pasado. É posible o seu cultivo en toda Galicia, aínda que expón que polos condicionantes climáticos serían ciclos máis curtos, a diferenza dos longos característicos de zonas asolladas.

En Galicia hai primaveras frías polo que hai que esperar a abril ou maio para sementar, mentres noutras parte xa poden facelo en marzo porque teñen unha temperatura do chan óptima. "Iso, obviamente, reduce o tempo que ten a planta para desenvolverse, encher gran e demais", relata. O feito é que, por exemplo, no val do Ebro nunha mesma unidade de terreo vaise a obter unha maior produción de gran por este motivo.

Existe a vantaxe en Galicia de que esas plantacións se poden facer sen regadío, polo menos ata agora pola cantidade de choivas, aínda que lembra que, "nun ano seco como 2020", "se non tes rega adicional, a produción veríase moi afectada". "O millo é tropical, co cal necesita calorciño e auga", aínda que "se adaptou a unha variedade de climas impresionantes". "En Castela e León estendeuse porque se puxeron regadíos, aquí de momento non faría falta", asevera.

PLANTACIÓNS EN BARBEITO

En marzo, o pleno do Parlamento Europeo aprobou que a UE tome medidas para garantir a subministración de alimentos no mercado comunitario ante a guerra en Ucraína, como flexibilizar o uso de terreos de barbeito para cultivos e a mobilización do fondo de crise da Política Agraria Común (PAC). A Eurocámara incide en que a Unión Europea necesita reducir a súa dependencia das importacións dun número reducido de provedores apoiándose en terceiros países.

Posteriormente, o Goberno publicou a norma que inclúe a modificación da normativa nacional de aplicación da PAC para permitir utilizar para o pasto ou o cultivo as superficies de barbeito na campaña de 2022, que figura dentro do plan nacional de resposta ás consecuencias económicas e sociais da guerra de Ucraína. Agora poderase cultivar, por mor da guerra en Ucraína, sen pór en perigo o cobro por parte dos agricultores desta axuda desaxustada da produción.

Sobre este extremo, Malvar apunta que esta decisión está máis relacionada "para o xirasol, que é un cultivo de secano". Aínda que hai experiencias de xirasol en terras galegas, como A Terra Chá, "se cadra Galicia non é o mellor sitio" para esta plantación. "Cada cultivo ten o seu sitio estrela, dedicar aquí unha terra en barbeito a xirasol non sería o máis adecuado", observa.

E é que o terreo en barbeito en Galicia é pequeno en comparación con outras comunidades como as Castelas. Con base en datos do Ministerio de Agricultura, a comunidade galega conta cunhas 1.400 hectáreas dedicadas a superficies de interese ecolóxico (SIE), entre as autonomías con menor terreo para este fin das 600.000 hectáreas existentes en España, ao que se suman outras superficies de barbeito que se utilizan para cumprir as normas de diversificación de cultivos do pago verde.

Respecto diso, pide "un pouco de cabeciña". "Se agora falta o xirasol de Ucraína, entendo que haxa unha previsión para resolver problemas, pero de aí a que todo o mundo plante xirasol en toda a xeografía española é un pouco estúpido e non vai ser tan rendible como realmente cren", deixa claro. "Non nos lancemos a pór todos os barbeitos a xirasol", agrega.