Angrois.- Experto en 'ERTMS' asegura que a seguridade se reduciu "nun millón de veces"

"Antes que diminuír nun millón de veces o factor de seguridade, eu prefiro perder catro segundos, cinco minutos e pedirlle a Bombardier que me dea unha solución que, por certo, deuna nun prazo dun mes".

Así se expresou durante o xuízo polo accidente do Alvia Jaime Tamarit, exdirector do laboratorio de interoperabilidade ferroviaria do Centro de Estudos e Experimentación de Obras Públicas (Cedex), adscrito orgánicamente ao Ministerio de Transportes.

Tamarit compareceu este martes en quinto e último lugar nunha longa xornada do xuízo polo sinistro ferroviario, que deixou 80 falecidos e 145 feridos en xullo de 2013 en Angrois (Santiago) e polo que hai dous acusados.

En concreto, os acusados son o maquinista, Francisco Garzón, por un descoido ao atender unha chamada do interventor, e o ex xefe de seguridade de Adif, Andrés Cortabitarte, pola análise de riscos da liña. Como o seu antecesor na quenda da palabra --e sucesor á fronte do laboratorio--, Tamarit subliñou que "o risco era evidente" pero que iso o di "despois" do sucedido.

VINCÚLANO COAS VÍTIMAS

O seu labor, como fixo fincapé Jorge Igrexas ante os intentos de responsabilización da avogada do estado e da defensa de Cortabitarte, non era determinar a seguridade desa liña.

Neste sentido, Igrexas reivindicou que a súa función era comprobar "o avance das obras", como coordinador nesa liña; mentres que Tamarit negou --ante a pregunta da letrada de Adif-- asesorar á plataforma de vítimas, á que acompañou a unha reunión no Ministerio de Transportes.

"UNHA TENSIÓN QUE HAI SEMPRE"

Ambos aludiron a "unha tensión que hai sempre entre o mundo da operación e o da seguridade" no sector ferroviario, en palabras de Tamarit. "Vin discusións moi fortes. Operación quere ir ás carreiras e chegar antes e o da seguridade ser moi prudente e ter máis coidado", expuxo o exdirector do laboratorio. "Houbo tensións moi fortes", recalcou.

Pola súa banda, "antes que diminuír nun millón de veces o factor de seguridade", Jaime Tamarit prefire "perder catro segundos, cinco minutos e pedirlle a Bombardier" unha solución "que por certo" deu "nun prazo dun mes".

Mesmo opinou con que "para un español un atraso dun minuto" parécelle que "non é excesivamente importante", ao contrario do que pasaría, ironizou, cun alemán. Pola súa banda, considera que Renfe tivo como "prioridade" ser "puntual".

Antes destes dous expertos compareceron tres tecnólogos: dous da unión temporal de empresas (UTE) que despregou o 'ERTMS' na vía e outro de Bombardier, que forneceu o 'ERTMS' embarcado.

Este último asegurou que a desconexión, en xuño de 2012, fíxose sen consultar á empresa e afirmou descoñecer o motivo polo que non se tomaron medidas correctoras que propuxo a empresa. Tanto Igrexas como Tamarit indicaron que estas correccións se poderían adoptar de forma "sinxela".

"O ASFA NON CONTROLA O FACTOR HUMANO"

Na súa intervención, a preguntas do avogado da plataforma de vítimas e tamén ás da avogada do estado, Jaime Tamarit advertiu de que o 'Asfa', co que circulaba o tren o día da traxedia, "non pode supervisar o factor humano", non o "controla".

"Un home ten un fallo cada 100 horas, para ser xenerosos cada 1.000 horas", chamou a atención, por iso é polo que, con respecto ao 'ERTMS', segundo os seus cálculos e os referidos por Igrexas --tanto este martes como na comisión de investigación do Congreso--, a seguridade reduciuse en "un millón de veces".

Igualmente, Tamarit asegurou que era posible despregar o 'ERTMS' en toda a liña Ourense-Santiago, como contemplaba o proxecto orixinal, que finalmente foi modificado. "Fíxose noutros proxectos", subliñou.

Neste sentido, resaltou que "todo iso se pode facer" pois "o 'ERTMS' permite todo tipo de adaptación", incluído o envío dunha especie de "telegrama" que indica ao tren que debe porse a 80 quilómetros por hora antes dunha curva.

Tamarit coincidiu en que o 'ERTMS' embarcado, de estar activo, serviría para situar espacialmente ao maquinista, pois debería recoñecer a transición e de non facelo "vanlle a parar o tren".

Interrogado pola avogada do estado, chamou a atención sobe que é "máis fácil que se desubique" nunha liña como a de Ourense-Santiago, na que se suceden viadutos e túneles, que noutra, por exemplo, con "edificios singulares". En calquera caso, aclarou que non conduciu " nunca un tren".

"O TÍPICO ACCIDENTE"

A maiores, destacou que o accidente por descarrilamento nunha curva é "o típico" no sistema ferroviario. "Nas curvas, é onde máis se dá", salientou. Con todo, e desde o seu mundo, o de "a investigación", insistiu en que o sistema 'ERTMS' é "tan sofisticado que podes especificar para cada tren unha velocidade".

De feito, comentou que "está en alta velocidade, en convencionais e ultimamente en proximidades". "É tan flexible que está en proximidades de Madrid e en Barcelona. É super flexible. Pero tes que pensar máis", avisou.

Ao seu xuízo, é "evidente" que se produciu unha diminución de seguridade ao desconectar o sistema a bordo do tren e ademais iso foi un cambio "significativo", o que, de acordo coa norma, levaría, segundo algunhas partes, a realización dunha análise de riscos.

CAMBIO SIGNIFICATIVO DE VELOCIDADE

Noutro momento, Tamarit fixo referencia a "un sentimento de culpabilidade" ao ser preguntado polo concepto de cambio significativo de velocidade, que "se introduciu" despois do sinistro e implicou a colocación de balizas, como a situada en Angrois.

"Se empezo a pensar. Ouve, non podes programar con Asfa un cambio de velocidade como este porque hai un perigo e hai que pór limitacións de velocidade... e empezáronse a pór", reflexionou, antes de precisar que "se deu conta o operador de que había un problema que non consideraran adecuadamente".

Ante as cuestións da xuíza sobre a necesidade dunha nova avaliación de risco, xa cara ao final da súa comparecencia, Tamarit argumentou que a ve precisa "porque non é unha situación transitoria".

Os expertos en 'ERTMS' Jorge Igrexas e Jaime Tamarit, á súa chegada ao xuízo do Alvia polo accidente ocorrido en Angrois | Fonte: Europa Press