Investigadores galegos tralas pegadas xenéticas de Ötzi, o Home de Xeo tirolés

Morto hai aproximadamente 5.200 anos, Ötzi —tamén coñecido como o Home de Xeo tirolés— ten cada vez menos secretos para os científicos. Se estudos recentes apuntaban que podería padecer artrite e dores de xeonllos, a enfermidade de Lyme —unha infección bacteriana transmitida por carrachos—, que o seu grupo sanguíneo era o 0, intolerante á lactosa e predisposto xeneticamente a doenzas cardíacas, agora, o traballo dun equipo internacional de investigadores de Italia, Reino Unido e da Universidade de Santiago de Compostela escudriñan a dispersión xeográfica da súa información xenética ao longo de Europa. 

O equipo de investigadores, entre os que se atopa o profesor da Facultade de Medicina da USC Antonio Salas Ellacuriaga e o investigador do seu grupo Alberto Gómez-Carballa, suxire que a linaxe xenética do Home de Xeo tirolés podería ter desaparecido durante os procesos migratorios ocorridos en Europa hai 5.000 anos, informa a universidade galega. Se en 2012 a análise do cromosoma Y da momia —transmitido de pais a fillos— denotaba como a liña xenética do pai podía identificarse en poboacións modernas, agora nun informe publicado en Scientific Reports , os investigadores rastrexan a presenza da historia xenética desta momia —unha das máis antigas e mellor conservadas en Europa— a través do estudo do ADN que se transmite por vía materna. 

O informe explica como a linaxe (tamén chamada ‘haplogrupo’) K1f —identificativo da liña xenética materna de Ötzi— tense extinguido, conclusión á que os investigadores chegaron logo de comparar a información xenética da momia coa de 800 individuos procedentes da parte oriental dos Alpes italianos, na rexión de Trentino, Veneto e Friuli.

Ademais os investigadores empregaron grandes bases de datos existentes na literatura científica especializada e en repositorios de datos xenéticos accesibles na web. Os resultados do equipo de xenetistas apuntan que a liñaxe materna do Home de Xeo se tería oxinado nos Alpes. 

En palabras do investigador Antonio Salas “o estudo tamén demostra a conveniencia de entender a variabilidade xenética do pasado á luz da variabilidade xenética existente en poboacións modernas, e como desta maneira se poden reconstruír os intrincados eventos demográficos das poboacións humanas no pasado”.

Para Salas “o estudo é o resultado da aplicación das novas tecnoloxías de tratamento estatístico e bioinformático ao estudo da variabilidade humana, o que é de interese xenérico nas ciencias biomédicas”. Neste senso, o investigador explica no xornal da USC que o rol principal do grupo da universidade galega nesta colaboración internacional foi o tratamento e análise da información xenética e a súa interpretación.

--------------

Coia, V. et al. Whole mitochondrial DNA sequencing in Alpine populations and the genetic history of the Neolithic Tyrolean Iceman. Sci. Rep. 6, 18932; doi: 10.1038/srep18932 (2016).