O circuíto artístico galego tamén fomenta a desigualdade entre homes e mulleres

Un recente estudo do Consello da Cultura Galega demostra que malia a certas melloras, persiste unha situación moi desfavorable para as creadoras galegas.

Por Galicia Confidencial | Santiago | 30/03/2016 | Actualizada ás 16:00

Comparte esta noticia

Por que teñen tan pouca visibilidade as mulleres artistas nas exposicións que se realizan en Galicia? A partir desta pregunta, o Consello da Cultura Galega fixo un amplo informe sobre a situación das artistas galegas cuxos resultados, publicados recentemente, poñen de manifesto que o sector da arte en Galicia tamén discrimina ás mulleres fronte aos homes.

Eva Garrido na inauguración da  exposición Ecos
Eva Garrido na inauguración da exposición Ecos

O estudo 'Arte + mulleres. Creadoras galegas' examina por primeira vez as cifras reais deste desfasamento, nun marco temporal que abrangue desde 1990 a 2013, elaborando un documento sobre a presenza das creadoras galegas respecto á dos artistas homes. Nel revísanse unha serie de acontecementos artísticos que permiten comprobar as evidentes diferenzas numéricas existentes entre ambos os dous sexos.

Segundo o informe, neste período avanzouse na profesionalización na arte contemporánea, aumentando o número de mostras, de salas de exposicións e museos, o que supuxo a institucionalización da formación artística para todo o ámbito galego. Ademais, desenvolvéronse iniciativas para promover a igualdade, amais de exposicións, bolsas ou premios, xunto ao espallamento do pensamento feminista a través de publicacións e outras accións divulgativas. Porén, os datos da participación das artistas mulleres, o recoñecemento ao seu traballo e a súa inclusión en coleccións demostran unhas diferenzas que apenas melloraron.

Transformación sen resultados para as creadoras

As dúas décadas que abrangue este informe (1990-2013) supuxeron unha transformación do panorama artístico galego tanto a nivel de difusión como de formación ou de produción artística. Consecuentemente, as condicións de acceso á arte contemporánea e aos medios de produción e de lexitimación artística deberían ter sido máis favorables para os distintos suxeitos, así como o atractivo e a valorización da profesión de artista.

Exposición de Loreto Martínez
Exposición de Loreto Martínez

O aumento do número de institucións e o seu carácter diversificado significaron a apertura cara a un maior espazo para o desempeño e recoñecemento profesional a un amplo número de autores. Do mesmo modo, a profesionalización debeu ir parella á aplicación de criterios artisticamente competentes, estritamente profesionais e, polo tanto, libres de prexuízos respecto das supostas capacidades e valías en función do sexo.

Se a isto se suma a posta en práctica de distintas medidas de presión a prol da igualdade e a diseminación do pensamento feminista no eido cultural, nese espazo cronolóxico tería que producirse un forte impacto na visibilidade e evidencia do traballo das mulleres artistas e un incremento sostido durante estes anos, fronte a anteriores etapas en que as condicións eran profundamente desfavorables e hostís para as mulleres artistas ou con aspiración a selo.

Non obstante, o estudo do Consello da Cultura demostra que, a pesar dos cambios e melloras acadadas, persiste unha situación moi desfavorable para as artistas en Galicia. Aínda tendo en conta o amplo legado no terreo da teoría e da práctica artística, das accións e iniciativas levadas a cabo contra a discriminación das mulleres na creación, as artistas non acadan un recoñecemento parello aos artistas homes.

Así, o informe conclúe que se observa unha paulatina mingua da presenza feminina ata o momento actual: diminución na súa participación nas exposicións colectivas consideradas importantes sobre a arte galega, incluso na realización de exposicións individuais ou na dinámica expositiva habitual programada polas institucións. Mesmo na promoción das novas xeracións, así como na obtención de bolsas para a creación ou de premios para artistas emerxentes.

O estudo tamén salienta que as mulleres obteñen menos apoios e recoñecementos necesarios para continuar na profesión e consolidar a traxectoria. Do mesmo modo, obsérvase un ínfimo acceso aos espazos e postos máis buscados ou aos circuítos máis exclusivos como os grandes eventos, as coleccións de renome, os premios con maior repercusión ou os recoñecementos honoríficos.

En definitiva, o balance de comprobación final deste informe segue a indicar as evidentes cifras da desigualdade entre artistas mulleres e homes no eido galego da arte.

O estudo salienta que a proxección fóra das nosas fronteiras de artistas como Ángela de la Cruz ou Carme Nogueira e de comisarias como Chus Martínez ou Iria Candela pon de manifesto o potencial que se está a perder e a obrigación das institucións de axudar a cambiar pautas culturais que veñen desde moi atrás.

Por todo isto, o Consello da Cultura fai un chamamento a institucións e axentes do contexto artístico para que tomen medidas contra esta problemática e establezan estratexias que fomenten activamente a igualdade: accións como a presenza paritaria nos proxectos expositivos, na configuración das coleccións, na concesión de bolsas ou de recoñecemento. 

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta