Os contratos por ETT en Galicia chegan ao máximo desde a reforma laboral: "Ilunion e Stellantis empezaron con 50 e superan os 600"

Os contratos a través de empresas de traballo temporal alcanzaron en 2024 en Galicia o seu maior dato desde a reforma laboral de 2021, ao situarse en 176.525, un 1,35 % máis que o ano anterior, segundo datos do Ministerio de Traballo, que recolle Europa Press. De acordo coa estatística de empresas de traballo temporal do ministerio, en 2021, ano no que se aprobou a última reforma laboral, a cifra ascendera a 197.741, o seu máximo da serie histórica, que comeza en 2016.

O Goberno aprobou a reforma do mercado laboral, precisamente, "para acabar coa precariedade e a temporalidade", segundo afirmaba en rolda de prensa despois do Consello de Ministros do 28 de decembro de 2021. En 2022 foron 165.362 contratos de posta a disposición os que se contabilizaron na comunidade galega, en 2023 a cifra subiu a 174.182 e en 2024 alcanzou a de 176.525. Máis aló de postos con marcada estacionalidade, habituais en hostalaría, turismo e o campo, entre outros, persoas contratadas a través de ETT en Galicia denuncian que os seus postos son "estruturais" e "só ás veces" responden a "picos" de actividade.

Con todo, ao estar vinculados á súa compañía a través dunha ETT, critican, non teñen "dereito a nada", en referencia a cuestións básicas como as vacacións remuneradas, a cobertura ante expedientes de regulación de emprego, prestacións por desemprego e en ocasións ata a obtención de roupa e/ou material de traballo. Son soldos "vistosos" os que ofrecen estas empresas ao prorratear numerosos conceptos, segundo o testemuño de varios traballadores. Entre outros, ese é o motivo que lles leva a aceptar contratos que logo deparan circunstancias indesexadas como as que viviu un deles nunha nave de Arteixo, durante varios meses de verán de 2023. "Despedíronme por 'Whatsapp' cunha indemnización de 54 euros por denunciar que me roubaron a mochila, xa que os de ETT non tiñamos despacho de billetes para gardala", explica, en declaracións a Europa Press.

DESPOIS DA REFORMA

Despois da reforma laboral de 2021, a cesión de traballadores --só posible para cubrir necesidades temporais do cliente-- estendeuse a todas as actividades, segundo fontes sindicais consultadas, "porque é a única maneira de contratación eventual". Dita reforma eliminou os contratos temporais por obra e servizo, pero ao mesmo tempo retirou a imposibilidade de que as ETT asinasen os fixos-descontinuos, sen establecer para iso unha regulación específica. Por parte da CIG, o seu secretario confederal de Emprego, Francisco González Sío, explica que na industria son contratos que se atopan "especialmente" en automoción e conserva.

Respecto diso, González Sío indica que durante os últimos dous anos "a patronal estatal das ETT, Asempleo, dedícase a impugnar todos os convenios que incorporan limitacións ás ETT, como os do metal da Coruña e Pontevedra". "E o criterio da xustiza, da Xunta e da Inspección é darlle a razón a que esas cláusulas son ilegais", lamenta. Unha traballadora dunha compañía de compoñentes explica a Europa Press que leva contratada a través de diversas empresas de recursos humanos --primeiro Nortempo e logo Manpower-- desde febreiro de 2020, "sempre con contratos dunha semana ou como moito 10 días". Como ela, asegura, "moitos" dos seus compañeiros.

En Stellantis, a sección sindical da CUT asegura que se produce contratación "fraudulenta" a través de ETT e que a Inspección de Traballo "permíteo" porque "o tamaño si importa" e ao ser unha planta grande "incluso a puxo como exemplo de contratación". Non entanto, di, "moitos" dos postos externalizados e nos que os contratos se asinan con empresas como Serveo e Ilunion "son estruturais", aínda que hai unha "elevada rotación". Desde a factoría de Balaídos, unha das empregadas, contratada a través de Ilunion, sinala, en declaracións a Europa Press, que ela --sen ningún tipo de discapacidade-- desempeña tarefas de montaxe de pezas de liña e previamente pasou 1 ano e dous meses en Adecco e Randstad.

Outros traballadores consultados por Europa Press afirman que ETT como estas dúas últimas só actúan como "filtro" ou "reclutadoras" de Stellantis, pero que logo o contrato subscríbese coa propia compañía. "Ilunion e Stellantis son como unha mancha de aceite, empezou cunhas 50 persoas e agora superan as 600", advirte o representante da CUT Aclamación Mariño, en declaracións a Europa Press. "Escóndese baixo o paraugas da integración pero a realidade é de explotacion laboral e esclavismo", asegura.

Con iso refírese a que "supostamente integra a persoas con discapacidade" e ese persoal (o 70 %, segundo as súas cifras) "non debería facer horas extra", entre outras cuestións, pero asegura que si as fan. "É unha ETT camuflada de empresa multiservicio", afirma, en alusión a outros ámbitos como a seguridade. Stellantis remite a Ilunion para dar explicacións, e limítase a indicar que lles presta servizos "como centro especial de emprego". Pola súa banda, fontes de Ilunion consultadas por Europa Press subliñan que nos servizos que prestan "sempre" cumpren coa normativa laboral.

ADXUDICATARIA DA XUNTA

A pegada das ETT alcanza tamén a adxudicatarias do sector público, como é o caso de Servizo Móbil, que xestiona o almacén no que o servizo galego de saúde (Sergas) centraliza o material sanitario fungible dos hospitais públicos de Galicia. Alí, persoal accede a través de ETT como Ader e pasa tempadas de ao redor dun ano desenvolvendo o mesmo posto de traballo con este vínculo, antes de ser contratado pola propia empresa. Isto mesmo sucede en fábricas do lácteo, conservas, e tamén no sector téxtil, segundo testemuñan empregados consultados.

Unha práctica habitual nalgunhas destas plantas é que o traballador sexa despedido durante unha semana ou días para despois volver ser contratado e "reiniciar o contador", segundo censura un exempleado de Servizo Móbil, consultado por Europa Press. Pola súa banda, a Consellería de Sanidade subliña que á Xunta non lle consta "ningún incumprimento da normativa laboral vixente" no almacén que leva Servizo Móbil en Negreira. Fontes do departamento consultadas por Europa Press apuntan, así mesmo, unha serie de condicións relativas ás cláusulas dos pregos, e penalizacións en caso de incumprimento.

O QUE DI A PATRONAL

Mentres, Asempleo, a patronal das axencias de emprego e empresas de traballo temporal en España, resalta "o papel crave das ETT no mercado laboral ao facilitar a incorporación rápida de profesionais en sectores que requiren reforzos puntuais e dando resposta desta forma ás necesidades de contratación das empresas en momentos clave do ano como poden ser os meses estivais". O seu presidente, Andreu Cruañas, reivindica que "os datos demostran" que achegan "unha flexibilidade imprescindible para que o mercado laboral funcione de maneira eficiente e ordenada".

A este respecto, Asempleo apunta a datos de Traballo segundo os cales en xaneiro de 2025 realizáronse 12.576 contratos de posta a disposición en Galicia, fronte aos 15.332 rexistrados no mesmo mes de 2024, o que representa un descenso do 18 %. Non entanto, avisa de que, desde finais de 2024, o sistema de xestión de ETT aplicou un cambio normativo na recompilación dos datos "que xerou un erro estatístico que se viu reflectido durante o final do ano pasado e os primeiros meses de 2025 cun menor número de contratos rexistrados". "Un feito que xa está en proceso de subsanación", engade.

Traballadora estranxeira | Fonte: MINISTERIO DE SEGURIDADE SOCIAL - Arquivo