O proxecto de Mina Doade sae a información pública con 120 millóns de investimento e declarado estratéxito pola CE

A Xunta saca a información pública o proxecto de Mina Doade, no municipio ourensán de Beariz, un dos 47 declarados como estratéxicos pola Comisión Europea para a explotación de materias primas. Está impulsado por Recursos Minerais de Galicia (empresa propiedade do aragonesa Grupo Samca), que ha destinados 10 millóns ata a data e prevé un investimento global de 120 millóns de euros.

Segundo o anuncio publicado polo Diario Oficial de Galicia (DOG) este venres, os interesados terán un prazo dun mes para presentar alegacións a esta futura mina para extraer litio.

A compañía prevé xerar 320 postos de traballo, entre directos (100 empregos) e indirectos (220 empregos). Estímase que a vida inicial de Mina Doade será 42 anos, durante os que se extraerán 17,3 millóns de tonelada de minerais.

Os documentos sometidos a exposición pública --con máis de 8.700 páxinas-- son os seguintes: proxecto de explotación en 17 cuadrículas mineiras; planta de concentración --que describe as instalacións industriais de superficie e un plan de xestión das augas que inclúe unha planta de tratamento--; plan de restauración, con garantías financeiras, unha vez terminada a explotación; estudo de impacto ambiental; así como un informe de viabilidade financeira.

A partir de agora, a empresa quere constituír unha mesa de diálogo cos actores locais interesados no proxecto: comunidades de montes, asociacións veciñais, corporacións locais. Esta proposta foi trasladada ao Concello de Beariz e á Xunta para que "lideren a súa posta en marcha".

BUSCA LITIO

Esta mina no monte de Doade, parroquia de Xirazga, municipio de Beariz, abarca unha superficie de 13,6 hectáreas en terreos que son propiedade da comunidade de montes veciñal Lama, Cega e Bisticobo. O permiso de investigación (PI) Alberta I (1ª fracción) abarca municipios pontevedreses e ourensáns de Cerdedo, Forcarei, A Lama, Avión e Beariz. Trátase dunha ampla extensión de terreo (1.690 hectáreas) na que a Administración galega autorizou a Recursos Minerais de Galicia a tomar mostras e explorar o subsolo ata 2025.

A roca obxectivo desta mina é a pegmatita, rica en minerais de litio, da que se obterán ademais concentrados de moscovita e concentrados de feldespatos para cerámica.

Os principais usos de litio é a fabricación de baterías recargables para mobilidade eléctrica e dispositivos portátiles, un dos metais máis demandados para a descarbonización da enerxía. Emprégase na industria da cerámica e o vidro, na fundición do aceiro, ademais de ser compoñente esencial na fabricación de lubricantes, entre outros.

O proxecto está deseñado para producir ao ano 93.000 toneladas de concentrado de minerais de litio. Así, extraerase roca dura nunha mina subterránea (unha pegmatita con minerais ricos en litio), unha roca que se transformará por medios físicos (triturado, flotación) na mesma boca da mina.

A empresa prevé que, toda vez consiga o permiso de explotación, iniciará en 2026 a escavación da mina e a construción da planta de procesado de minerais, coa incorporación de traballadores e contratación de provedores para as obras.

O calendario co que traballa Recursos Minerais de Galicia é que en 2028 iníciese a extracción de mineral, unhas 500.000 toneladas ao ano, que se procesará e enviarase a portos próximos.

USO DA AUGA

Entre o tres documentos publicados a empresa figura unha análise ambiental no que se analiza o impacto sobre a auga, un dos puntos máis polémicos do proxecto que levou hai uns anos a que se denegase unha mina na mesma zona. Así, apúntase que durante a construción das plataformas necesarias estímase unha redución nos caudais de tres afluentes que serán do 9,3%, 4,1% e 2,2%. Asegura que "o impacto é local, non afectando apreciablemente o sistema fluvial de Porto de Anta".

Nesa análise hídrica apunta que os "efectos sobre o almacenamento de auga subterránea son locais e non alcanzan áreas fose da contorna inmediata da mina". En canto ás verteduras, a promotora sotiene que serán "compatibles cos valores límite de emisión que esixe o organismo de conca, en leste caso Confederación Hidrográfica do Miño Sil", polo que "se vai a levar a cabo a instalación dunha planta de tratamento de augas na que se vai a desenvolver un sistema físicoquímico de tratamento adecuado á características da auga a tratar".

Defende que o punto de vertedura considerada "atópase suficientemente lonxe da praia fluvial (1,5 quilómetros), polo que o impacto non é significativo".

Ademais, a empresa esgrime un asesoramento do grupo Aquaterra, da Universidade da Coruña, para "unha xestión responsable da auga".

OPOSICIÓN Á MINA

Este proxecto suscitou o rexeitamento de colectivos veciñais como SOS Suído Seixo. Igualmente, o Sindicato Labrego Galego, a Plataforma Mina Touro-O Pino Non e Ecoloxistas en Acción Galiza mostraron a súa negativa á inclusión da mina de Doade na lista de proxectos estratéxicos da Comisión Europea polos "desproporcionados impactos que tería a reapertura destas instalacións de extracción de litio", á vez que denuncian "escurantismo e falta de transparencia" nesta decisión.

Alertan de "un novo intento de priorizar o lucro" de empresas extractivas e enerxéticas "por encima dos dereitos humanos e sociais", dado os "importantes prexuízos ambientais" do proxecto.

Expoñen que, no ano 2014, o Instituto Xeolóxico e Mineiro de España "advertiu nun dos seus informes da posibilidade de formación de augas acedas de mina e da propia documentación presentada no marco do proxecto Alberta I pola empresa solicitante nese momento despréndense que minerais radioactivos como o cesio ou o rubidio serían extraídos, machucados, depositados en vertedoiros ao aire libre e suxeitos a disolución, bombeo e inxección a canles superficiais e contaminación de acuíferos, todo iso a menos dun quilómetro de dous núcleos de poboación".

Estas entidades alertan de que a "tramitación desta explotación mineira como proxecto estratéxico permitirá á empresa "beneficiarse do aceleramento da tramitación, para o que se acurtarían os prazos de exposición pública nos cales a veciñanza afectada podería consultar e alegar á reapertura da mina". "Tamén lle permitiría a Recursos Minerais de Galicia beneficiarse da expropiación forzosa das terras acaparadas polo proxecto, de máis de 13 hectáreas en móntelos propiedade da comunidade veciñal Lama, Cega e Bisticobo".

En recentes resposta ao BNG, o Goberno central defendeu o proxecto de Mina Doade xustificou " a súa solvencia técnica, económica e ambiental"; do mesmo xeito que a Comisión Europea concluíu que o proxecto "se executaría de maneira sustentable".

A promotora defende que este proxecto de Mina Doade "só se parece ao anterior", que foi refugado ambientalmente, "pola zona na que está e que tamén era de mina de interior". "É un proxecto novo, totalmente diferente, cun deseño de mina e de planta novo para asegurar a non afección ás augas e a aplicación das mellores técnicas dispoñibles neste momento".

Na comparativa entre ambos os proxectos obsérvase que as cuadrículas mineiras que abarcan redúcense de 60 a 17.

Máis aló desta mina en Beariz, a Comisión Europea tamén seleccionou outros dous proxectos de litio ao norte de Portugal, próximos á fronteira con Galicia, no seu plan de terras raras. Trátase de Mina Romano, no municipio de Montealegre, e a mina de Barroso, no municipio de Boticas.

Imaxe do proxecto de Mina Doade, en Beariz. RECURSOS MINERAIS DE GALICIA / Europa Press / Europa Press