Unha obra ofrece unha análise "distante" que busca quitar "o manto do silencio" sobre a 'Grande Enciclopedia Galega'

Unha nova obra realizada por investigadores e hispanistas das universidades de Rennes2 Haute-Bretagne e de Angers intérnase no proxecto da 'Grande Enciclopedia Galega', buscando ofrecer unha análise dende "a distancia" e axudar a quitar "o manto de silencio" que existe sobre o grande proxecto editorial de Silverio Cañada.

A enciclopedia comezou o seu camiño no ano 1974, dirixida por Perfecto Conde, Arturo Regueira López e Xosé Ramón Fandiño Veiga, cunha importante implicación do agora presidente da Real Academia Galega, Xesús Alonso Montero.

O equipo composto por Jean-François Botrel, Philippe Castellano, Roselyne Mogin-Martinm, Moïses Ponce de León Iglesias e Christine Rivalan Guégo, foi o protagonista deste novo traballo, que se titula 'Grande Enciclopedia Galega (1974-1991). A Forxa dunha identidade'.

A propia Rivalan coordinou esta obra como un proxecto colectivo de análise que se estendeu ao longo de "catorce anos de traballo", editado finalmente por Álvaro Díaz e con prólogo do presidente do Consello da Cultura Galega, Ramón Villares.

Este libro é o resultado da viaxe a través do "labirinto" deste "monumento de papel de 32 tomos" mediante perspectivas cruzadas de historiadores, filólogos e xeógrafos e desenvolvido á marxe de calquera programa nacional ou internacional.

A especialista destacou como foron capaces de percibir "a coherencia desta obra" a medida que se internaban na enciclopedia, experimentando unha total "admiración" polo "coidado estético e gráfico" como unha "constante".

"O impacto das circunstancias históricas materializábase na construción colectiva que lexitimaba, ao final, o orgullo de ser galego", sinalou, incidindo na implicación "de todos os especialistas e eruditos da época" nun traballo no que predomina esa "vocación integradora".

Sobre todo, agradeceu ao colaboración de Perfecto Conde e Basilio Losada para facer posible "apreciar ese traballo de preparación, selección de entadas, imaxes" dunha obra "construída por moitas mans", e que agora outros "cinco pares" intentaron reconstruír.

Nesta liña, Jean-François Botrel valorou o esforzo realizado para plasmar a realidade desta enciclopedia dende a mirada distante, internándose nas máis de 40.000 voces que inclúe buscando o equilibrio preciso entre a distancia e a empatía".

RESCATALA "DO ESQUECEMENTO"

Esta obra de análise foi presentada este venres na sede do Consello da Cultura Galega en Santiago de Compostela, coa presenza ademais das tres figuras do equipo de dirección da enciclopedia orixinal.

Alonso Montero quixo realizar unha "sentido homenaxe" á figura do editor orixinal, Silveiro Cañada, para lograr "o milagre" desta enciclopedia ademais do impulso a outros textos poéticos e de prosa galegos no ámbito estatal, como é a primeira edición facsimilar de Cantares Gallegos.

Perfecto Conde quixo tamén recordar a figura de Silveiro Cañada, o seu "patrón durante unha tempada" e "un dos mellores amigos" que tivo e con quen viviu algúns dos momentos "máis íntimos".

Arturo Losada, pola súa banda, destacou o proceso de elaboración para lograr "outra forma de ver as cousas" para Galicia, que contou finalmente co recoñecemento de Canella e gañou "por méritos propios" o da sociedade galega.

Fandiño agradeceu que o grupo de traballo axude a "rescatar a enciclopedia galega do esquecemento" no que se atopaba, unha obra que "resiste o paso do tempo" e produto da colaboración "da totalidade de intelectuais e investigadores da Galicia do momento".

"UNHA MIRADA EXTERNA"

Finalmente, Ramón Villares considerou "moi importante" que sexa unha mirada externa a que saque este proxecto do "manto de silencio" no que se estaba, e mostrou seguro de que marcará "un fito importante" ao tratarse dunha "Galicia vista dende fóra a partir da Galicia vista dende dentro".

Tamén enmarcou esa forma de entender Galicia dende o exterior como "unha parte da tradición galega", e que na que se analiza o produto dunha época de "incerteza" que representa un reflexo do período de transición democracia e os primeiros paso cara á institucionalización da política galega.

Villares considerou que a enciclopedia "non foi un resumo ou un repositorio", senón "un aliciente para saber máis" abordado dende o punto de vista literario, xeográfico ou botánico, entre outro, e que contribuíu a lograr un instrumento para estimular o traballo investigador.

Por outro lado, tamén está presente "de forma indirecta" o debate e a pluralidade política do comunismo ou o novo nacionalismo emerxente da Galicia da época e que este novo libro ve como "unha illa no océano", pero "autosuficiente".