A nosa primavera

Chegou a primavera, e segue chovendo, a cachón. Vai un frío que non é normal. Todo vén desta vez moi serodio e amoucado. Todo anda moi quedo e calado no país.

Por X.Benito Reza | Celanova | 02/04/2010

Comparte esta noticia

Xa pasou un ano… Hai un silenzo calcado sobre esta terra adurmiñada que aínda non sabemos cando vai espertar… E coa primavera, ese vinte e un de marzal, tamén chegou o día da árbore, o día da poesía, o día da auga e a pesca fluvial, e todos eses san Benitiños de noso que son os que procuramos cando non sabemos onde ir. Aínda non cantou o cuco. Tempo pois para reflexionar…

Foi o día da auga, e lembro que hai uns anos, ao chegar meu filliño e mais eu por esta época á beira dun río próximo coas canas na man, quedamos estarrecidos ollando con espanto como sobor da augas de tan significado curso aboiaban panza arriba centos de troitas, escalos e barbos de todos os tamaños, dende alevíns diminutos a unha troita enorme, un exemplar fenomenal. Daban ganas de chorar. Cheiraba o río a merda varios quilómetros. Dixéronme logo que seica fora unha granxa de porcos, e que o dono, cando chegaron aló os axentes, dixo con moita carraxe e cabreo: Eu e a miña familia vivimos disto e nada máis! E logo que ía facer eu co purín, comelo ou que! Tamén é frecuente atopar a carón dos ríos e pontes, neses lugares acantonados arrombados no silenzo, os entullos das obras e moitas outras cousas máis que botan alí os da contorna. E por riba aínda é cousa propia do pais gabarse no café das aventuras furtivas polos montes e os ríos da Terra, das moitas troitas que se collen fóra de época, ou envelenando as augas para a festa ou unha parranda. O curioso é que isto se acepte maiormente cunha indolencia abraiante, porque os interlocutores son tamén os prexudicados pola “machada” daquel seu paisano.

Un día me dixo un vello e sabio avogado que eiquí, cando se promulgan unha norma, a xeral preocupación non é en que hai que facer entón para cumprila, se non en como facer para poder seguir facendo o mesmo que se fixo sempre sen que se note demasiado (os caciquiños nestes casos xogan un papel fundamental). No país dos mil, dez, ou cen mil ríos, sempre vivimos de costas a eles. Cloacas. Xa veremos como facemos para acadar iso que a Directiva Marco Auga chama “o bo estado ecolóxico das augas”. E tamén foi o día da árbore. Teño na memoria moitos lumes arrepiantes, pero quizais o feito máis luctuoso e aguilloante acontece cando unha fronte avanza implacable contra dun souto. O intre culminante, o máis triste e solemne, é cando o incendio chega ao pé dunha caracocha, desas ocas vellas maxestosas. O lume abrázaa e entralle na alma, rube unha laparada enorme, escoitase un bruar rouco, e de sotaque, en cuestión de minutos, séculos enteiros quedan fulminados, convertidos en borralla.

Un día deses tiña eu a carón unha vella de loito, co papo apoiado nas mans apreixando unha aixada, fitando comigo o lume dende a estrada. Nisto soou a miña emisora e axiña escoitamos o fungar do helicóptero. A muller mirou para min: Vai vir o halicótero? Si. E vostede non podería dicirlle que se fora… Por que? Pois porque xusto agora ía entrarme o lume na finca, está todo que dá noxo, cheo de bichos, xa non hai por onde entrar nas leiras… Un día preguntoume un catalán de quen eran os montes que ardían nos dez mil lumes ao ano de Galicia. Son da xente…, de moitos dos que queiman. Logo chegou o amigo fiscal superior para corroborar o que xa sabiamos todos: que eiquí non hai comandos, nin organizacións criminais, nin gaitas. No 2007 aprobamos o catálogo de árbores senlleiras de Galicia, e creamos o comité que debe velar pola súa perpetuidade, por algo son con gran diferenza os seres máis vellos do país, e por iso merecen todo o noso cariño e respecto. Pero cando se sabe que vén unha parcelaria, como na Limia, comezan a soar como tolas todas as motoserras da bisbarra, amatando a fraga. Din que só os necios confunden o valor co prezo. Que é o que nos pasa? Serán esas imaxes que nos arrepían os miolos cando lemos aqueles viaxeiros que cruzaban o pais hai séculos e non tanto, como Confalonieiri, León de Rosmithal, George Borrow, Humboldt ou John Adams, falando de tanta miseria, da fame, do esterco, da incuria e a incultura, do fume mesto a chuvia e a escuridade perpetua na que viviamos. Ou é que imos ter que esperar tantos séculos como durou a colonización para nos curar de tantos espantos? Por iso seguiremos a escribir, a falar e a traballar con toda a dignidade. Por iso temos que crer en nós mesmos, nas nosas capacidades e na fráxil pero feraz terra que pisamos. Traballar arreo por compromiso e amor ao país, para escorrentar tantos pesadelos. A morriña, a saudade, a señardade, son cousas ben diferentes.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Xosé Benito Reza Nace en Celanova en 1956. Ex Director Xeral de Conservación da Natureza 2005-2009, Xefe do Servizo de Medio Ambiente Natural (Ourense, 1988-1997), Director dos Parques Naturais “Baixa Limia-Serra do Xurés” e Invernadoiro (1995-1999) e Promotor das propostas de creación das Reservas da Biosfera do Río Eo e da Internacional Gerês-Xurés (UNESCO) 2009. Tamén é membro fundador do Padroado “Curros Enríquez”, secretario do grupo Histórico-Arqueológico “Larouco” – Lugo, secretario da Asociación “Amigos do Couto Mixto” – Ourense e Vocal da Asociación Álvaro das Casas - Ourense. Ten publicado varios libros, entre eles “O Macizo Central Ourensán” e as biografías de Curros Enríquez e Arturo Nogerol Buján.