O alto cargo de Renfe e tres técnicos de Ineco, citados a declarar esta semana como investigados

O director de seguridade na circulación de Renfe, Antonio Lanchares, e tres técnicos da consultora pública Ineco están citados a declarar esta semana en Compostela como investigados na causa que trata de determinar as responsabilidades penais polo accidente do tren Alvia en Angrois (Santiago), ocorrido o 24 de xullo de 2013 co resultado de 80 mortos e 144 feridos.

Antonio Lanchares e Laura López serán os primeiros en pasar polo Xulgado de Instrución número 3 da capital galega, cuxo titular é Andrés Lago. Este maxistrado convocoulles despois de escoitar en xullo a comparecencia do outro alto cargo investigado no caso, Andrés Cortabitarte, ex-director de seguridade na circulación de Adif, ao que atribúe, como ao maquinista, 80 supostos delitos de homicidio por imprudencia profesional grave.

O responsable de Renfe está citado para o martes ás 9,30 horas e Laura López para ese mesmo día ás 12,00 horas. Ela é quen asina, xunto a Salvador Arriaga e Jorge Merino (ambos os dous convocados para o mércores, ás 9,30 e ás 12,00 horas, respectivamente), o informe de avaliación independente que elaborou sobre a liña Ourense-Santiago esta consultora, cuxo accionariado se reparten Enaire, Adif e Renfe.

Xustamente este venres, o xuíz emitiu unha providencia coa que rexeita a petición da defensa de Ineco de suspensión das declaracións, ao entender que os técnicos "teñen sobrado coñecemento" dos informes en cuestión.

"REBATER" A CORTABITARTE

Neste escenario, fontes xudiciais opinan que "a única forma que teñen" tanto Lanchares como os técnicos de Ineco para lograr que o xuíz lles retire a calidade de investigados é "rebater" o que Cortabitarte dixo no seu día.

A Antonio Lanchares, o cargo investigado de Adif inculpouno ao asegurar que "a tarefa de avaliación de riscos previa á posta en funcionamento da liña non era unha competencia exclusiva de Adif, senón compartida coa operadora ferroviaria", segundo lembra Lago no auto de citación, de finais de outubro.

Mentres, indica que, segundo se desprende da declaración prestada por Cortabitarte, a función dos técnicos de Ineco "non se limitaba a unha mera función auditora exenta de capacidade decisoria ou propositiva, senón que eran estos técnicos os encargados de efectuar a avaliación de riscos e, en caso de resultar algún que non fose despreciable, comunicar a Adif as medidas necesarias para conxurar o mesmo".

Por iso, algunhas das partes consultadas por Europa Press entenden que "a única forma" que agora teñen de salvar a imputación é declarando ante o xuíz e "rebatendo" os argumentos de Cortabitarte, con documentos e normativas en man. "Se calan, non o desvirtúan", destacan estas fontes.

Pola contra, outros avogados consultados baséanse xustamente na solicitude de Ineco de suspensión —pola "escasa marxe de tempo" entre a citación e a data da súa declaración— para augurar que os citados esta semana non falarán, alegando "o volume dun sumario que aínda non puideron estudar".

A ESTRATEXIA DE RENFE

Está por ver, nesta liña, se Renfe segue neste procedemento a mesma estratexia que Adif, cuxo cargo investigado, Andrés Cortabitarte, acolleuse ao seu dereito a non declarar en dúas ocasións, e non o fixo ata que a Audiencia Provincial da Coruña tivo ratificada a súa investigación.

E é que o administrador de infraestruturas ferroviarias recorreu no seu momento a decisión do maxistrado de investigar o seu ex-director de seguridade (hoxe en día responsable dunha subdirección de menor entidade, pero aínda nun posto de confianza), pero non transcendeu que Renfe o presentou até agora.

Así as cousas, en función do que ocorra esta semana, a instrución seguirá adiante con dous (o maquinista e Cortabitarte) ou máis investigados, co horizonte posto en decembro de 2018, prazo máximo de dilatación desta fase, após as dúas prórrogas concedidas.

AS VÍTIMAS

Pola súa banda, a plataforma de vítimas do sinistro cre que Lanchares "debería seguir imputado" despois destes días, xa que, ao seu xuízo, "quedou claro que pediu a desconexión do ERTMS e co regulamento na man teríao que avaliar, cousa que non fixo".

Ademais, o portavoz da asociación, Jesús Domínguez, lembra que o director de seguridade de Renfe "tampouco fixo nada despois", cando a decisión de desconectar ese sistema de control continuo da velocidade tomouse por un período dun mes "e un ano despois seguía vixente", cando tivo lugar o descarrilamento.

Domínguez subliña que "os peritos teñen claro" que a desconexión "supuxo un aumento do risco", tendo en conta que o sistema ERTMS embarcado, de estar activo, emitiría un sinal sonoro nun momento no que Francisco Garzón conducía despistado, posto que recibira unha chamada do interventor pouco antes da chegada á curva da Grandeira, a poucos quilómetros da estación santiaguesa.

DIMISIÓN ERRADA

Estas comparecencias vanse producir despois de que Renfe informase da intención de Antonio Lanchares de dimitir do seu posto unha vez que coñeceu a súa imputación.

Esta dimisión non chegou a materializarse xa que, segundo a operadora ferroviaria, a dirección mostroulle o seu "pleno apoio" e el reconsiderou a súa decisión. "Ou se dimite ou non se dimite, aquí o que importan son os feitos, porque hai 80 mortos", contrapón o portavoz da plataforma de vítimas.