O que agochan as covas do Courel
Galicia agocha auténticas marabillas. As covas do Courel, por exemplo, están cheas de achados que están cambiando a historia de Galicia. Alí hai restos de mamuts, de tigres de dentes de sable e osos das cavernas, ademais dos ósos dos primeiros homes do país. O presidente de AXENA, Xurxo Gago, cóntanos o que alí hai tras baixar a un lago abisal localizado 700 metros montaña abaixo. Vídeo no interior.
Por Galicia Confidencial | O Courel | 28/11/2010 | Actualizada ás 01:33
Por Xurxo Gago, presidente de AXENA
Lago cueva de A Ceza from Axena on Vimeo.
Unha nova Prehistoria
O grupo espeleolóxico Maúxo, comandado por Marcos Vaqueiro, e o Instituto Isidro Parga Pondal con Xosé Ramón Vidal Romaní e Aurora Grandal á cabeza, están a descubrir un patrimonio agochado no inframundo, unha riqueza patrimonial que cambia e precisa a Prehistoria e aínda épocas máis antigas de Galicia.
Aí foi onde se descubriron os primeiros restos humanos, de hai 9.000 anos, os máis antigos ata a data atopados en Galicia ou a datación duns osos de Ursus speleaeus; o oso das cavernas, úrsido herbívoro dun tamaño moito maior que o oso pardo, miles de anos despois que a data que ata a de agora se pensaba que se extinguiran en Europa.
Os proxectos de AXENA (Asoc. Xuvenil para o Estudio da Natureza), sempre van ligados á natureza e á tecnoloxía para fomentar con contidos audiovisuais innovadores co obxectivo da súa conservación. Neste caso, da man dos Maúxos, adentrámonos cada vez máis nas escuras covas do Courel. A nosa paixón polo buceo en colaboración doutros compañeiros, coma Gonzalo Mucientes, Jose Irisarri e Marcos Cabeza empuxounos a bucear nun lago terminal, unha fonte case que abisal alá… nas entrañas da terra. A uns 700 metros ó interior da montaña. Augas xélidas, tan só 9ºC (o día máis frío no mar son uns 12ºC), pero así como son de frías, así é de belo é ese lugar. Naquelas augas pode haber especies descoñecidas, animais de fios estranos, bechos extinguidos e troglodíticos, de escaso metabolismo nese ecosistema con tan pouco aporte de enerxía.
Lagos abisais
A tarefa non foi sinxela, desprazar a 700 metros, montaña abaixo, máis de 300 quilos de material ata a beirado lago en cuestión de menos de 3 horas. Todo, a través dun río subterráneo case conxelado que pon a un ó límite das súas forzas. Botámonos á auga, a esas cristalinas augas, tanto, que se sente vértixe, e chegamos a pensar que entre un e o chan non hai auga, é coma se houbera aire. Entón sentes que te vas a esnafrar contra o chan en calqueira instante.
O frío devólveche rápidamente á realidade. Coma coitelo, a auga corta a pel, esa pequena zona que queda sen tapar entre as gafas e o traxe de neopreno. Os buzos a pulmón, tras axudar a definir a inmersión e o percorrido, deixan paso aos buzos con botella para que se mergullen. Un pozo escuro afúndese debaixo de nós, as nosas lanternas non permiten distinguir o fondo. Só escuridade. Mergullamonos cara ó fondo, ata uns 13 metros de profundidade. Pero ese pozo segue cara abaixo, máis alá do que amosan os nosos potentes focos, máis de vinte metros cara abaixo nesas limpas augas. E ese é o engano da cova. Porque, por riba dos buceadores, unha inmensa e tupida nube erguese ó seu paso, as paredes desprenden un fino limo e arxilas que entran en suspensión volvendo marróns e escuras aquelas augas.
As luces da beira do lago son imposibles de distinguir. Desorientannos e sería imposible voltar se non fora polo cable guía.
A volta non pode ser máis animada. Cando un chega á saída, á procura do aire fresco, a luz, e os verdes e vellos bosques do Courel, dánnos novamente a luz, máis alá daquela escuridad abisal. Pero, habemos voltar, porque as covas galegas aínda gardan moitos segredos.
