Denuncian ameazas de non operar a un paciente no CHUS por non asinar o consentimento nunha tableta

P.R.C., paciente de Uroloxía con posible cancro de próstata, puxo en coñecemento da Asociación de Pacientes e Usuarios do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago (CHUS) que foi ameazado polo Servizo de Admisión con non realizarlle unha intervención cirúrxica por negarse a asinar o consentimento informado nunha tableta (trebello electrónico).

Clínico, Chus

Estes son os feitos que relata o denunciante:

“O pasado día 30 de xuño de 2017, para unha intervención de cataratas e posteriormente o día 30 de outubro do mesmo ano, para unha biopsia por posible cancro de próstata, o persoal do mostrador de admisión do CHUS requiriume que asinase o consentimento informado mediante sinatura dixital nunha tableta, sen ter diante o documento e, polo tanto, descoñecendo o seu contido concreto. O día 30 de outubro, ante tal petición, indiquei que estaba disposto a asinar sobre o documento en papel, como así fixen para o anestesista, pero non sobre unha tableta, por considerar que non tiña garantía respecto do que estaba asinando. Ante a insistencia do persoal sanitario, e baixo o apercibimento de que se non asinaba non daba o meu consentimento para ser operado, e en consecuencia, deixaría de estar incluído na correspondente lista de espera, accedín a asinar mediante rúbrica non lexible. Dado que non se correspondía coa miña rúbrica habitual, o luns 11 de decembro persoal responsable do servizo indica que non é unha sinatura válida e que, en vista diso, non se admite como outorgamento de consentimento. Reitérolles que non estou disposto a asinar nunha tableta, ante o cal quedamos durante 48 horas nunha situación de indefinición sen saber se estabamos ou non incluídos na lista de espera, agardando a que os servizos xurídicos do CHUS se pronunciasen. Finalmente, o pasado día 14 de decembro, fomos citados para realizar a sinatura en papel sobre un documento con data do 30 de outubro de 2017 rectificado con corrector. A miña oposición a asinar nunha tableta o consentimento informado foi posta de manifesto mediante unha queixa tramitada o 30 de xuño de 2017 sobre a que non recibín resposta ningunha, e iso que reclamara esta contestación en Atención ao Doente con data de 27 de novembro.”

Ante estes feitos, a Asociación de Pacientes e Usuarios considera que o relato de P. R.C. pon de manifesto que a aplicación dos procedementos impostos polo CHUS "vulnera dereitos fundamentais" e "incorre en condutas sancionadas como infraccións polo ordenamento xurídico".

En concreto, esta plataforma cre que "se vulnerou o dereito á información ao pretender outorgar o consentimento informado sen coñecer o seu contido concreto, cernando así o seu sentido final", o de prestar autorización libre e voluntaria a unha actuación no ámbito da saúde, previa obtención da información adecuada, suficiente e comprensible (artigo 3 da Lei 3/2001, do 28 de maio reguladora do consentimento informado e da historia clínica dos pacientes).

A Asociación tamén considera que se produciu unha "incorrecta prestación do consentimento ao separarse o acto informado verbalmente que debe subministrar o facultativo e o acto de sinatura do consentimento", de xeito que o paciente non pode ter constancia de que a información reflectida por escrito é congruente coa recibida verbalmente e está elaborada polo facultativo que vai practicar a intervención (artigo 4 da Lei 3/2001, do 28 de maio).

A plataforma tamén salienta que a ameaza de non realización da intervención cirúrxica, e polo tanto de exclusión da correspondente lista de espera, se non asinaba nunha tableta vulnera o artigo 14 da Lei 39/2015, do 1 de outubro do Procedemento Administrativo Común que lles recoñece ás persoas físicas o dereito a elixir non relacionarse por medios dixitais coas Administracións públicas.

"Non resulta tolerable que sexan os propios servizos administrativos do CHUS, seguindo as instrucións dos directivos responsables, os que levanten obstáculos e barreiras burocráticas para recibir a asistencia sanitaria requirida e prescrita por persoal facultativo, e os que vulneren a normativa básica en materia de procedemento administrativo e ignoren, á custa da nosa saúde, os dereitos esenciais dos pacientes e cidadáns nas súas relacións coa administración sanitaria", censura a Asociación de Pacientes e Usuarios.

Tampouco considera "admisible" que as queixas presentadas polo paciente "non fosen contestadas" nin que "a día de hoxe, despois de 16 anos, aínda non estea constituída a Comisión de Consentimento Informado creada pola Lei 3/2001, de 28 de maio, e, polo tanto, sen que exista control ningún sobre se se está a cumprir adecuadamente o dereito á información", conclúe.