O informe da UE sobre o accidente de Angrois tardou un ano en chegar ao xuíz

O xefe de seguridade da Axencia entregou o documento á Policía en Francia en decembro pasado para a súa remisión a Fiscalía. Chega ao xulgado despois de mediar as vítimas e o BNG este informe clave, que establece que Ineco tiña que estudar estas modificacións.

Por E.P. | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 21/06/2018 | Actualizada ás 19:46

Comparte esta noticia

O informe da Axencia Ferroviaria Europea que o xuíz que investiga o accidente de Angrois xa ten no seu poder tardou un ano en chegar a Santiago despois dun envío erróneo por parte do xulgado compostelán e cinco meses en paradoiro descoñecido. O instrutor solicitou este documento en xuño de 2017, pero nun primeiro momento a petición enviouse a unha dirección incorrecta (a Axencia está na localidade francesa de Valenciennes).

O tren Alvia, instantes despois de descarrilar na curva de Angrois
O tren Alvia, instantes despois de descarrilar na curva de Angrois

Non foi até este martes 19 de xuño, e logo da intervención da plataforma de vítimas e o BNG (que se puxeron en contacto coa Axencia), cando este ente comunitario enviou de novo o informe ao xulgado compostelán por correo urxente e correo corporativo. Deu traslado de novo posto que xa fixera o propio o 15 de xaneiro deste ano. Con todo, desde entón e até esta semana, o maxistrado non o recibiu. Na providencia remitida este xoves ás partes, á que tivo acceso Europa Press, o xefe da unidade de seguridade da Axencia, Cristopher Carr, relata os feitos.

FOI ENTREGADO A UN FISCAL

"Con data do 1 de decembro de 2017, un avogado da Axencia e eu reunímonos cun axente da Policía en Valenciennes, que actuaba conforme á solicitude do Fiscal Suplente do Tribunal de Valenciennes ('Procureur da République adjoint auprès du Tribunal de Grande Instance de Valenciennes'). Devandito fiscal entregáralles unha lista de preguntas en francés provenientes da súa oficina no marco do procedemento relacionado co accidente de Angrois de 2013", explica.

Continúa expondo que "con data do 15 de xaneiro de 2018, a Axencia entregou ao mesmo axente da Policía en Valenciennes as respostas ás súas preguntas, en francés, xunto cunha tradución en español". "O axente da Policía confirmounos que encamiñaría devanditos documentos ao Fiscal Suplente do Tribunal de Valenciennes", engade. Desde este momento e até o pasado luns, 18 de xuño, non hai información. Ao comezo desta semana foi cando Carr indica que foi "informado o presidente da Plataforma de Vítimas do Tren de Santiago" de que o xuíz "non recibira resposta ás súas preguntas".

A Axencia Ferroviaria Europea respondeu ao xuíz que instrúe o accidente do tren Alvia ocorrido en xullo de 2013 no barrio compostelán de Angrois que o cambio de proxecto da liña de alta velocidade que conecta Ourense con Santiago e a desconexión do sistema 'ERTMS' foron cambios "significativos" cuxo risco se debía avaliar.

O maxistrado emitiu este xoves unha providencia na que dá conta da recepción do informe, que solicitou en xuño de 2017, aínda que nun primeiro momento o xulgado enviou a petición a unha dirección errónea. A Axencia respondeu en xaneiro deste ano, pero, ante a constatación de que non chegara a sede xudicial, foi a propia asociación de vítimas do sinistro e a eurodeputada do BNG Ana Miranda as que se puxeron en contacto co ente comunitario o pasado luns, feito que motivou un enviou por correo urxente.

RISCOS QUE NON SE AVALIARON

No documento, de 12 folios, os expertos deste organismo da Unión Europea determinan que "o risco de descarrilamento causado polo exceso de velocidade dun tren debe formar parte da avaliación do risco tanto da empresa ferroviaria como do administrador da infraestrutura", isto é, Renfe e Adif no caso do Estado español.

Dita avaliación, engaden, "debe ter lugar na fase de deseño e revisarse sempre que se efectúe un cambio na infraestrutura durante o proxecto ou sempre que un cambio das condicións de funcionamento ou un novo material supoñan novos riscos na infraestrutura ou nos servizos".

"IMPACTO NA SEGURIDADE"


Respecto diso, foran preguntados en concreto por se deben ser considerados "cambios significativos" a construción dunha nova liña de alta velocidade, a modificación dun proxecto inicial no que un sistema de supervisión continuo (o 'ERTMS') substituíuse por un sistema de apoio á condución ('Asfa dixital') e a desconexión do sistema 'ERTMS'. As tres circunstancias concorreron no caso que investiga o xulgado de instrución número 3 de Santiago.

E a resposta da Axencia é tallante: "a Axencia considera que, en efecto, trátase de cambios que se cualificarían razoablemente como significativos e cun impacto na seguridade". Por iso, determina, os seus "riscos débense avaliar sistematicamente de conformidade cos procedementos de avaliación do risco establecidos no sistema de xestión da seguridade da empresa ferroviaria". É máis, os expertos da Unión Europea engaden que de todo isto se desprende que "cando un cambio é significativo, ademais da avaliación do risco que ha de efectuar a empresa ferroviaria, tamén se debe designar para o proxecto a un organismo de avaliación independente".

Para a liña en cuestión, a que conecta Ourense con Santiago, foi Ineco o que se encargou de realizar a avaliación independente. Con todo, segundo declararon técnicos desta empresa en sede xudicial, Adif non encargou a Ineco que avaliase o tramo que comprende a curva de Angrois, onde se produciu o sinistro, e tamén o que se viu afectado o cambio de proxecto que levou a supresión do 'ERTMS' na vía.

Xa cara ao final do informe, a Axencia, sobre a "aceptabilidade do risco dun cambio significativo", avisa de que ha de avaliarse "mediante un ou varios dos seguintes principios de aceptación do risco: a aplicación de códigos prácticos, unha comparación con sistemas de referencia similares e unha estimación explícita do risco", e volve traer a colación a necesidade de que un organismo de avaliación independente actúe para "a correcta aplicación do proceso".

"DESDE OS PRIMEIROS FERROCARRÍS"


A Axencia Ferroviaria Europea comeza o seu informe cunha precisión: advirte de que o Tribunal de Xustiza da Unión Europea é "a única institución" comunitaria habilitada para ofrecer "unha interpretación preceptiva da lexislación" neste ámbito. Por iso, as súas respostas, indica, "só reflicten" a súa "opinión".

Avanzado o escrito, os expertos repiten, como xa lle dixeron á plataforma de vítimas noutra comunicación vía correo electrónico e que tamén consta na causa, que "o risco descarrilamento por exceso de velocidade e, especificamente, en curvas é coñecido polos enxeñeiros ferroviarios desde que se construíron os primeiros ferrocarrís, do mesmo xeito que os riscos de non controlar a velocidade".

O FACTOR HUMANO, "ESENCIAL"


Sobre a transferencia do risco ao condutor ou a Renfe por parte de Adif, a Axencia admite non dispor de suficientes datos para proporcionar unha opinión técnica, pero apunta a "a implicación do persoal relevante" nestes procesos. De feito, a continuación, cuestionada por se deben terse en conta os factores humanos, sinala que a directiva de seguridade (de 2004) non se refire "explicitamente" á súa integración, pero que "o comportamento humano desempaña un papel primordial no funcionamento seguro e eficiente do ferrocarril" e que o regulamento (de 2009) si recolle a xestión do perigo entre axentes.

Neste sentido, asevera que "é esencial que as empresas ferroviarias e os administradores da infraestrutura adopten un enfoque sistemático para apoiar o rendemento humano e xestionar os factores humanos" e engade que "pode esperarse" delas que "identifiquen e analicen todos os riscos relativos ás súas actividades".

O 'ERTMS', PARA EVITAR ACCIDENTES COMA ESTE


Noutro punto, a Axencia chama a atención sobre que o 'ERTMS', un sistema de control constante da velocidade, é "a mellor solución desde a perspectiva da seguridade". Na súa opinión, a súa implantación está encamiñada a "evitar (en principio) o tipo de accidente que ocorreu en Santiago de Compostela". Por iso, ve adecuada a súa utilización ante transicións de velocidade importantes (nas inmediacións da estación da capital galega o convoi pasaba duns 200 a uns 80 quilómetros por hora).

É máis, cre que a recomendación efectuada pola CIAF (comisión de investigación de accidentes ferroviarios) após o accidente "demostra que tamén pensa" que o 'ERTMS' debe aplicarse.

O MARCO REGULADOR, COÑECIDO


Outro dos eixos do informe da Axencia Ferroviaria Europea é o relacionado con se a avaliación de riscos era unha práctica común en 2011, cuestión que foi posta en dúbida por Adif ao longo da instrución. A resposta, de novo, é clara: "Si". Para xustificar esta afirmación, remite a estudos que realizou no seu día e tamén aos talleres que celebrou acerca da aplicación do marco regulador. "España foi visitada o 25-26 de abril de 2012", apunta. O sinistro produciuse o 24 de xullo de 2013.

Así mesmo, agrega que a Axencia lanzou un proxecto piloto "máis adiante" e que "desgraciadamente España non participou" nesta iniciativa. Conclúe, neste apartado, que "estas normas", as que esixen unha análise de riscos que inclúa todos os elementos e os seus "interfaces", existen "desde hai case 20 anos e o experto ferroviarios coñécenas perfectamente desde entón".

A VALORACIÓN INTEGRAL


Por outra banda, tamén ao comezo do documento, a Axencia admite non ter "claro que significa o termo (valoración do risco) integral". "En sentido estrito, non existe como tal na lexislación da UE", afirma.

Neste contexto, explica que "o propósito dunha valoración do risco é ter en conta, comprender e analizar todos os perigos razoablemente previsibles".

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta
Comentarios 1 comentario

1 Gamela

Resumindo, calquera menos Pepe Blanco entenderían que unha curva coma de Angrois é unha barbaridade para unha liña de alta velocidade ou velocidade alta ou "a cona" que os pariu !!! O caso é que nin siquera os xulgados son capaces de enviar e recibir un sobre cun informe de 12 folios... cómo van avaliar risco algún cando NON QUEREN FACELO !!!!