Por Xosé Antonio Pena | A Coruña | 13/01/2019 | Actualizada ás 13:00
Como xa adiantabamos no pasado artigo, a locución la madre del cordero en castelán, ou a nai do año en galego, ademais de dar conta de que algo é –ou de que en algo se atopa ou está– a razón real, central ou fundamental dalgunha cousa, tamén se pode empregar, xunto con outras locucións probablemente máis usadas neste sentido, para dar a entender que algo é –ou de que en algo se atopa ou reside– a parte máis dificultosa ou problemática dun tema ou asunto, “significado” este que garda polo tanto estreita relación en moitos contextos co que expuxemos a semana anterior, na medida en que non poucas veces a parte máis dificultosa de algo é aquela que se erixe como a cuestión central ou fundamental, e imprescindible, sen a cal ese algo non se podería levar a cabo. Vexámolo máis polo miúdo:
Ahí está el quid (de la cuestión # del asunto # ...)
{= Aí é onde reside a parte máis dificultosa, complexa ou problemática de algo.}
Velaí # Aí está o quid (da cuestión # do asunto # ...)
[E TAMÉN, COMO EXPRESIÓNS MÁIS POPULARES OU ASOCIADAS A ÁMBITOS DE USO MÁIS FAMILIARES]:
Velaí # Aí está o lerio (da cuestión # do asunto # ...)
Velaí # Aí está o choio (da cuestión # do asunto # ...)
Velaí # Aí está o conto (da cuestión # do asunto # ...)
Ex.: —Lo más difícil no va a ser convencer al hijo, sino al padre. —¡Ah, amigo, ahí está el quid (de la cuestión # del asunto # del tema)!
—O máis difícil non vai ser convencer o fillo, senón o pai. —¡Ah, amigo, aí está o quid ‡ o lerio ‡ o choio ‡ o conto (da cuestión # do asunto # do tema)!
● Tamén, nos máis dos contextos:
Ahí está el meollo # el núcleo # la clave (de la cuestión # del asunto # ...)
Velaí # Aí está o miolo # a cerna # o núcleo # o nó # a clave # a chave (da cuestión # do asunto # ...)
● E mais tamén:
Ahí está la madre del cordero # del borrego
Velaí # Aí está a nai do año # a nai da aña && Velaí # Aí está o pai dos merlos && Velaí # Aí está o toque do negocio
Ex.: —O máis difícil non vai ser convencer o fillo, senón o pai. —¡Ah, amigo, velaí está o a nai do año ‡ velaí está a nai da aña ‡ velaí está o pai dos merlos ‡ aí está o toque do negocio!
● E mesmo tamén:
Ahí finca el punto
Aí é onde bate o coxo && Aí é onde a porca torce o rabo # retorce o rabo
Ex.: —O máis difícil non vai ser convencer o fillo, senón o pai. —¡Ah, amigo, aí é onde bate o coxo ‡ aí é onde a porca torce o rabo!
● E inda, en contextos:
Ahí será el diablo
Aí está o demo
NOTAS:
1. En relación coa expresión aí é onde a porca torce o rabo # retorce o rabo, obsérvese por exemplo o seguinte adaxio:
Casar, casar, calquera casa, calquera burro é casado. Manter muller e fillos... a porca retorce o rabo.
2. As expresións galegas están tiradas das seguintes fontes:
- Recolleita propia da oralidade galega.
- Recolleita propia documental (artigos de prensa, artigos ou comentarios na Rede, obras escritas, folletos publicitarios, etc.).
- Gómez Clemente, Xosé María: “Os rexistros e os niveis da lingua na fraseoloxía: unha aproximación descritiva das locucións nun corpus textual galego”. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 6, 2004, páxs. 81-112. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Martínez Seixo, Ramón Anxo (dir.): Dicionario fraseolóxico galego. Edicións A Nosa Terra, Vigo, 2000.
- Noriega Varela, Antonio: Como falan os brañegos. Ed. Nós, 1928, A Coruña.
- Paz Roca, Mª Carmen: “Aínda novos escritos paremiolóxicos de Vázquez Saco”. Cadernos de Fraseoloxía Galega, 9, 2007, páxs. 247-293. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Rodríguez González, Eladio: Diccionario enciclopédico gallego castellano, vols. I (1958), II (1960) e III (1961). Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).
- Sobreira Salgado, Juan: Material lexicográfico elaborado por Juan Sobreira Salgado entre 1787 e 1805. Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).
- Vázquez Saco, Francisco: Refraneiro galego e outros materiais de tradición oral. En Cadernos de Fraseoloxía Galega, 5, 2003. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
- Zamora Mosquera, Federico: Refráns e ditos populares galegos. Ed. Galaxia, 1972, Vigo.
Se tes problemas ou suxestións escribe a webmaster@galiciaconfidencial.com indicando: sistema operativo, navegador (e versións).
Agradecemos a túa colaboración.