O Ministerio de Sanidade busca cambiar o "esgotado" modelo de Atención Primaria

A ministra de Sanidade, Consumo e Benestar Social, María Luisa Carcedo, mantivo este mércores a primeira reunión cos representantes do Foro de Médicos de Atención Primaria para cambiar o actual e "esgotado" modelo de Atención Primaria, o cal, e segundo os profesionais, atópase nunha situación "crítica".

O primeiro paso do compromiso do departamento ministerial de levar a cabo unha estratexia para mellorar a Atención Primaria en España levou a cabo o pasado 16 de novembro, día no que se fixou a meta de elaborar un documento de consenso, o cal será aprobado nun Consello Interterritorial do Sistema Nacional de Saúde (CISNS) monográfico, do que aínda hai data porque antes tense que elaborar o primeiro documento.

"A Atención Primaria necesita que volvamos pór a mirada sobre ela e vólvase a relanzar a importancia que ten no sistema, no modelo de atención integral da poboación e como garante da universalidade, equidade e cohesión do sistema", sinalou a ministra tras a reunión, a cal vai precedida doutros encontros con outros colectivos de profesionais de Atención Primaria, representantes das comunidades autónomas e usuarios do Sistema Nacional de Saúde (SNS). E é que, tal e como recordou Carcedo, en España produciuse un cambio na demografía, diferente aos anos 80 cando se constituíu a Atención Primaria, na epidemiología das enfermidades e no ambiente, o cal "tamén cambiou". Todo iso, prosegue, fai que sexa necesario elaborar unha nova estratexia de saúde nesta materia.

A importancia de cambiar o modelo susténtase tamén, tal e como detallou a ministra de Sanidade, en fatígaa" laboral que están a sufrir os profesionais sanitarios da AP, unha área médica que foi a "principal pagá" de todos os recortes aos que foi sometido o SNS. Aínda que a ministra non quixo adiantar cando vai estar dispoñible a nova estratexia, si subliñou a importancia de que a súa elaboración teña "prema e dilixencia". "Os médicos o que queren é que nos deamos présa e empecemos a traballar conxuntamente para dar resposta a esta situación e xa estamos a traballar niso", apostilou Carcedo.

ATENCIÓN PRIMARIA ESTÁ NUNHA "SITUACIÓN CRÍTICA"

Pola súa banda, o portavoz do Foro de Médicos de Atención Primaria e presidente da Sociedade Española de Medicamento de Familia e Comunitaria (SEMFYC), Salvador Tranche, destacou o labor do equipo ministerial liderado por Carcedo, xa que foi o "primeiro" en presentar unha proposta "decidida e clara" por abordar o problema da Atención Primaria.

"O diagnóstico xa está moi feito, agora necesitamos acción e que as decisións sexan rápidas. Pero aquí xa empeza a contrapartida da rapidez e da necesidade de dar respostas a algunhas situacións que son ineludibles e de, á vez, abordar o cambio de modelo de atención, no que non só participan os médicos, senón todos os profesionais que traballan no ámbito da Atención Primaria", dixo Tranche.

No entanto, a actuación "máis urxente" é a relacionada co déficit de profesionais en moitas comunidades autónomas, un problema que está a xerar unha "enorme crispación", un "esgotamento" por parte dos profesionais pola "sobresaturación" das súas consultas. E é que, tal e como recordou o doutor Tranche, España está case dous puntos por baixo da media europea en canto a médicos de Atención Primaria, necesitando na actualidade polo menos un profesional máis por cada 10.000 habitantes. "Estamos ante unha poboación que cada vez presenta patoloxías máis complexas, que é máis anciá, e que cando máis necesidades teñen de que fagamos as cousas mellor, menos posibilidades temos nós de facelo", recalcou o portavoz do Foro de Atención Primaria.

Agora ben, Tranche avisou de que non se pode perder o horizonte" mirando só o déficit que existe de profesionais, senón que hai que cambiar o actual modelo para resolver "todos" os problemas que actualmente ten a Atención Primaria. Por este motivo, o Foro solicitoulle á ministra que a estratexia que vai elaborar non quede nun plan de análise, senón de acción. "Estamos moi esperanzados, pero atentos. Nós imos pór toda a carne no asador, imos pór todas as nosas mellores cabezas, recursos, para que traballen neste proxecto que a nós nos corre présa porque a situación non é sostible", resolveu o portavoz do foro.

O SINDICATO SATSE PIDE QUE HAXA MEDIDAS CONCRETAS 

O presidente do Sindicato de Enfermería (Satse), Manuel Cascos, reclamou á ministra de Sanidade, María Luisa Carcedo, que no Consello Interterritorial do SNS que abordará a situación da Atención Primaria acórdense "medidas concretas" que potencien o "importante labor" dos enfermeiros neste ámbito asistencial e propicien un aumento dos persoais para poder ofrecer "unha atención segura e de calidade aos cidadáns". De igual xeito, pide a implantación dun fisioterapeuta, polo menos, en cada centro de saúde.

Nunha carta dirixida a Carcedo, que tamén será remitida por lossecretarios autonómicos de Satse ás consellerías de Sanidade de todas as CCAA, Cascos trasládalle que comparte a necesidade de celebrar un Consello Interterritorial sobre Atención Primaria dada a "preocupante situación que sofre tras anos de recortes en recursos humanos e materiais", e que se afronte conxuntamente a súa "renovación" para mellorar a atención e coidados que reciben os cidadáns e pacientes.

Por iso, o sindicato considera "imprescindible" aumentar os persoais de enfermeiros nos centros de saúde e, así, "acabar co actual exceso de poboación asignada a cada profesional que fai imposible unha atención segura e de calidade. Segundo o estudo 'Análise da situación dos enfermeiros nos centros sanitarios do país', a poboación asignada pode chegar ata 1.800 e 1.900 persoas, segundo a autonomía. Serían necesarios máis de 15.500 enfermeiras en Atención Primaria no sistema sanitario público para igualar a media europea.

Ademais dun reforzo dos persoais, Satse entende que a "renovación" da Atención Primaria pasa por potenciar o labor dos enfermeiros, ao ser "os profesionais sanitarios que poden dar unha mellor resposta ás necesidades de coidados e atención que leva o progresivo envellecemento da poboación española ou o aumento da cronicidad ou a dependencia". Así mesmo, reivindican que os fisioterapeutas "deben xogar un papel máis relevante á hora de atender problemas de saúde derivados do aumento da esperanza de vida, entre outros".

Entre outras melloras, a organización sindical declárase "firme partidaria" da implantación da figura do enfermeiro xestor de casos ou enfermeiro de enlace no conxunto do Estado, xa que "permitiría a interconexión das necesidades do paciente coa contorna, xa sexa social ou sanitario, xerando con iso, ademais, unha clara eficiencia dos recursos humanos e materiais en beneficio de todos", aseguran.

Tamén defenden a generalización da cirurxía menor para Enfermería, unha actuación asistencial "amplamente contrastada" cuxas vantaxes para o sistema sanitario e os cidadáns "xa quedaron acreditadas nalgunha comunidade autónoma, así como a atención domiciliaria avanzada, liderada por profesionais de Enfermería en coordinación co resto do equipo de saúde, que permitiría "unha notable melloría da contorna de saúde do paciente e a súa familia e unha maior eficiencia dos recursos económicos dispoñibles".

Para rematar, na súa carta, Cascos propón á ministra que valore a posibilidade de convocar previamente aos representantes das profesións sanitarias de Atención Primaria para coñecer de primeira man as súas propostas de mellora e poder así abordalas posteriormente na reunión cos conselleiros de Sanidade das distintas comunidades autónomas.