O desaloxo da Sala Yago

Mañá de rabia: a Sala Yago, desaloxada pola forza

“As de dentro non estades soas”

Este mércores o Yago baixou outra vez o pano. Logo de cinco días rescatado para o Pobo por un grupo de activistas “okupas”, Gerardo Conde Roa, alcalde de Santiago, fixo recaer “todo o peso da Lei”, como el mesmo dicía, sobre elxs, e desaloxou pola forza o emblemático teatro-cine que levaba abandonado case cinco anos na rúa do Vilar. O soño rematou. Ou non. Porque centenares de persoas acudiron a prestar o seu apoio fóra da sala, durante toda a mañá, e outras tantas nunha gran manifestación que percorreu as rúas da zona vella e do ensanche da cidade, xa na tarde-noite. Foi unha xornada de moita tensión entre policías e cidadáns, que se saldou con doce detidos, postos xa en liberdade, e acusados de “usurpación”. 

Eran pouco antes das once en punto da mañá, e unha persoa do grupo de facebook dos acampadxs do Obradoiro daba a alarma: estaban desaloxando a Sala Yago, e “precisaban reforzos”. Cando cheguei, ás once e cinco, varios vehículos policiais á entrada da rúa Vilar, vindo dende Toural, advertían da presencia policial. O perímetro enfronte do antigo cine, ata o soportal, era inaccesible pola presencia dun cordón policial. Preto de 50 policías “custodiaban” a sala, e todos os demais, incluída prensa, só podiamos observar e agardar expectantes dende o exterior. P., unha rapaza que estivo presente dende o principio moi activamente nas asembleas, acababa de decatarse tamén, e foi correndo para o Yago. Atopeina antes de chegar, alarmada por algo que non sabiamos se era un bulo ou verdade. Coxa como andaba, guiada pola rabia e a solidariedade cxs seus compañeirxs, tentou entrar no inmoble, mais, como era de esperar, atopouse coa prohibición dos gardas. Estes a reduciron nun soportal próximo e a levaron detida. Outro rapaz máis tamén foi detido, presumo que de dentro, porque non se vía ben. Os furgóns policiais parecían estratexicamente dispostos para empecer a visión. 

En canto comecei a facer fotos, un dos axentes da Unidade de Intervención Policial (popularmente coñecidos como “antidisturbios”), dirixiuse a min e pediume a identificación. “Son de prensa”, contesteille. “Enséñeme la acreditación entonces”. “Os xornalistas non temos acreditación”, recordeille, “a non ser para un festival ou parecido”. “Entonces el DNI”. Dinlle o DNI, díxenlle para quen traballaba, mesmo díxenlle nome e apelidos do meu xefe, para que falase con el, e ata me pediu o enderezo actual na capital de Galicia. “Es por seguridad”, explicoume parcamente, só despois de que lle preguntara e lle insistira. “Si, para non facer un uso fraudulento das imaxes, xa sei, xa mo pediron máis veces”, completei eu a explicación que debera darme el. “É que ten que entender que os xornalistas normalmente levan carné”, espetou cheo de razón, sabedor de que iso é mentira. Existen, mais a inmensa maioría non os leva. “Xa, e vós normalmente tedes que levar o número de placa, e non o levades”, repliqueille eu. O axente calou, e, facéndose o indignado, só agregou: “Yo lo llevo aquí debajo”, sinalando para o peito. Mais levar a identificación debaixo do chaleco  é non cumprir a función que ten, precisamente: a de ser, polo menos, identificable. “Pode ensinarme o seu número?” “Vaya usted al juzgado y se lo darán”. “Non, como vou pedila no xulgado? Como, se non te podo identificar? O teu deber é darma” “ Mi deber es decirle los trámites que tiene que seguir para denunciar. Pregunte en el juzgado”, cortou a conversa, antes de marchar para outro lado. Exquisita cortesía e servizo público axs cidadáns. 

Mais o certo é que un axente, sexa do corpo que for, debe identificarse á mínima demanda dun cidadán. Segundo a instrución 13/2007 da Secretaría de Estado de Seguranza, a Lei “impón aos membros uniformados da policía, incluídas as Unidades de Intervención Policial (UIP), a obrigación de portaren sobre as prendas de uniforme o número de identidade do carné profesional ou Cartón de Identidade Profesional. Deben levalo en lugar ben visíbel e en tamaño que poida ser lido por calquera persoa a distancia de 1,20 metros”. Non tatuado no corazón. E ningún o levaba ao descuberto. A citada instrución informa da posibilidade de identificarmos os axentes actuantes nun determinado operativo “sen que sexa precisa ningunha actitude positiva de demanda” pola nosa parte para o seu exercizo, e porte ou non a insignia identificativa e aínda que actúe sen uniforme, “á paisana”. A varias persoas lle pediron a identificación, simplemente por berrar ou querer ver a algún dxs detidxs, e a todas se lles negou a dos policías. A X., un amigo de P., tamén lle foi requirido o documento de identidade. Elvira Souto, observadora de Esculca (Observatorio das Liberdades e Dereitos Civís aquí en Galicia) foi recollendo os testemuños de xente que se viu na mesma situación. Se queres achegar o teu caso, denunciar un incidente relacionado con esta ou calquera outra situación, podes escribir a . esculca@esculca.net. Segundo esta, o xefe do dispositivo contestoulle “Yo en gallego no te entiendo”. Varios axentes negáronse a facilitar aos manifestantes o seu número de identificación baixo o pretexto de non entendelos, inquirisen en galego ou en castelán. Mesmo unha rapaza de Ciudad Real, que pronunciaba en perfecto castelán, amosou a súa sorpresa porque lle contestaran o mesmo. 

A medida que ía pasando a mañá, congregábase máis e máis xente para amosar o seu apoio aos okupas, non só novos, tamén de tódalas idades. Unha muller de mediana idade aseguraba ter visto “as borracheiras do alcalde” nalgún pub da zona vella de Santiago, ao tempo que unha anciá, sen máis armas co seu carriño da compra e as verbas iradas, berraba contra os gardas: “Se fosen os meus fillos os que estiveran aí, ben vos viría ir ao paredón”. Algún axente modificou de repente a súa inexpresividade para amosar un sorriso ante a imprecación da muller. Só algún individuo, polo xeral da terceira idade, pasaba por aí e deixaba un comentario despectivo pola xuntanza de xente, que rapidamente era contestado cun “Fascista!”, mais sen maiores incidentes. A tensión foi crecendo, sen embargo, polo feito de que pasaba o tempo e ninguén saía nin daba unha información sobre o que pasaba dentro. “Queremos ver as compañeiras”, esixían. “Que lles estades facendo?” Ao longo da mañá foron entrando e saíndo do inmoble axentes e funcionarios da Policía, funcionarias xudiciais e mesmo xs que parecían ser xs donxs, intres nos que eran recibidos con apupos, e estes últimos con berros de “Especuladores!”. 

A indignación pola “política cultural” do PP galego, a actitude de Conde Roa e a actuación policial foi unha das constantes da xornada. Escoitáronse todo tipo de cánticos, exemplos da creatividade dos manifestantes, que nin sequera en momentos de rabia e alta tensión coma este, deixaron de perder o humor. Un inventaba espontaneamente algo, o lanzaba contra as “forzas da orde”, e rapidamente lle seguían xs outrxs, dunha e doutra banda: “Dez, cen, mil centros sociais”; “Represión policial / na rúa do Vilar”; “A policía / está “okupando” a rúa”; “Queremos un teatro pa'okupar”; “Sala Yago / espazo liberado”, “Esta é a cultura / con porra e con escudo”; “A cultura / non se desaloxa”; “Esta é a cultura do PP”, “Son mercenarios / non funcionarios”; “Para que levades casco / se non tedes cabeza?”, “Esta é a vosa democracia”, “Eran persoas / agora policías”, “Un desaloxo / outra okupación”, ou “Gente sin casas / casas sin gente”, foron algunhas das consignas coreadas. Tamén “As de dentro tamén están aquí”, ou “As de dentro / non estades soas”, os breves segundos nos que se abrían as portas do edificio para deixar entrar ou saír a alguén do dispositivo. 

Finalmente, sobre as dúas da tarde, foron desaloxadas once persoas, esposadas e metidas nun furgón policial e un coche policial, entre os gritos de protesta dxs alí presentes. Os “antidisturbios” despexaron a empurróns e porrazos a saída dos automóbiles, que foron seguidos por unha parte dxs manifestantes ata Praterías. Entón responderon cunha carga e unha ou dúas pelotas de goma ao lanzamento dun obxecto, disque unha pedra, disque unha cadeira. As versións difiren. Mais tanto El País como fontes anónimas consultadas din que non impactou en ningún deles. Un dos titulares de El Correo Gallego dicía: “Los antidisturbios lanzaron una pelota de goma tras ser atacados con una piedra enorme por doscientos jóvenes que apoyaban a los “okupas” desalojados”. A manipulación dos media. Entre o riso e o terror. Unha pedra enorme? Douscentos mozos tirándoa á vez? Todos e todas agrediamos aos policías? Que nos están contando? Semella a lenda bíblica de David e Goliat, mais de forma mediocre e sen o final feliz. Tanto El Correo Gallego como La Voz de Galicia ou Santiago Siete daban por certa a versión policial, que, mediante un comunicado da Xefatura, afirma que había “material para facer cócteles molotov”. A prensa salienta  isto e mesmo omite o “segundo a Policía”, no caso de El Correo, mentres amosa orgullosa a imaxe do “perigoso” material incautado. Lixivia, augaforte e produtos de limpeza varios, os propios extintores de incendios do local, e mais algunhas botellas de auga con boliñas de aluminio no interior. E un tirachinas. Todo isto “preparado para confeccionar cócteles molotov de gran poder incendiario”, segundo a nota da policía. “En caso de ser arroxados, ben en lugares pechados ou rúas estreitas, terían un alto poder destrutivo”, aseguraba. Tamén úteis “arreboladizos”, pedras, tubaxes, billas e “outros obxectos contundentes”, “algúns dispostos nos balcóns para facer fronte á policía, con técnicas de guerrilla urbana”. Mais estes obxectos xa se atopaban dentro do inmoble o pasado venres, cando o grupo de persoas entrou e okupou o local. Estes empregaron moito deste material para atrancar os accesos ao edificio, fosen portas ou ventás. Os baños estaban desmontados, vírao cos meus propios ollos o sábado, cando os okupas abriron totalmente as portas á cidadanía de Compostela para que vise o estado do edificio. Os mesmos policías entraron sobre as dez e media da mañá, sen atopar ningún tipo de resistencia. As portas estaban abertas. Podía entrar calquera. Esa fin de semana xa realizaran un completo programa de actividades, entre o lúdico, o político e o cultural. E esa mesma noite o Cineclube de Compostela ía trasladarse á sala Yago, volvendo a unha das súas localizacións históricas. Mais o soño dun “espazo cultural libre” se truncou, entre porrazos e e escudos. Agora están pechadas baixo sete chaves. Persoal do Concello, acompañado polo concelleiro de Servizos, encargouse de tapiar as portas ante os apupos dxs manifestantes, e de retirar as faixas dos balcóns da sala a pesar de tratarse dun inmoble privado. Un gran taboleiro con cravos impedía o acceso á sala, pechada até que alguén se digne a darlle uso a un espazo cualificado de “uso cultural”.

A versión de que iso era “material incendiario para facer cócteles molotov” provocou primeiro o asombro, e pronto a hilaridade de todxs os que coñeciamos un pouco o perfil da xente que estaba dentro. Un día antes, unha moza que participaba activamente nas asembleas, nada sospeitosa de “terrorismo”, informoume de que esa mañá, ás once, ían a practicar “unha limpeza a fondo”, por mor do lamentable estado do inmoble, e que tamén ían gravar algúns medios, “para amosar o antes e o despois”. Esa podería ser a causa de que reunisen tantos produtos de limpeza. Nada máis coñecerse a acusación da Policía, comezaron a percorrer a Rede comentarios xocosos: “Yo lo único que vi era que estaban limpiando y arreglando todo; unas botellas de lejía o aguarrás las tengo yo en casa y no me dedico a la guerrilla urbana “; “Ya veo el titular: "Miles de inofensivas amas de casa provistas de Don Limpio y Neutrex en grandes cantidades son un peligro potencial para las autoridades"; ‎ “#desalojoarmariobajoelfregadero”, “Armas contundentes todas ellas, allí almacenadas. Lo que se olvidan de comentar es que los terroristas deben ser los dueños, que esas armas ya estaban allí”, ironizaban nas redes sociais. “Yo estuve allí el domingo. Se podía visitar todo el cine”, aseguraba unha integrante de Democracia Real Xa. “Ahí los únicos hierros que había eran la porquería de lxs dueñxs del cine, que lo tenían casi derrumbado. Una vecina de allí, a la que le afectaban las aguas del tejado, llevaba varios meses intentando localizar a los dueños y no había manera. Okupan y en 5 días aparece todo dios”, proclamaba indignada. A noticia da okupación parece que resucitou o debate sobre o abandono da Sala Yago, xa que o alcalde, o mesmo día en que entraron, asegurou ter proxectado unha escola de danza e teatro, e para ciclos de jazz (curiosa mestura), dentro do edificio. Por outra banda, cifraba en 400.000 euros a rehabilitación, e aproveitaba para acusar aos okupas, sen probas visíbeis, dos “desperfectos que ocasionen”, “que tendrán que pagar”, ameazándolles con que “todo el peso de la ley” caería sobre elxs. Numerosos comerciantes queixáronse do “estado de sitio” en que se converteu a entrada do rúa do Vilar dende o Toural. Algúns denunciaron o “despregamento policial absolutamente desproporcionado”, como aseguraba unha quiosqueira que non puido vender “un só xornal” dende as dez e media da mañá, inicio da operación.

O que non me queda claro era o das botellas con boliñas de aluminio. Segundo me contou X., un dos detidos, un rapaz moi tranquilo e pacifico do que o menos que se esperaría sería lanzar bombas incendiarias, “só era un xogo” e que “pertencía a un obradoiro”. Aduce que “non opuxeron ningunha resistencia”, posto que o argumento das tácticas de “guerrilla urbana” ás que se agarraba a Policía quedaría en teoría desmentido. Outro rapaz,  na cola dunha das películas do festival Cineuropa, informábame de que “podía chegar a queimar e facer moito ruído”, mais de aí ao laboratorio de “cócteles molotov” que dicía a Policía había un treito. Pode ser este o argumento polo que os desaloxaran, xa que, pasadas corenta e oito horas, o desaloxo dun inmoble privado coma este só se pode ditar cunha denuncia e unha sentenza xudicial por medio, algo sempre lento, ou por trámite acelerado por razóns de forza maior, como “perigo de derrube” ou “motivos de perigosidade pública”. O certo é que, tanto a “falta de hixiene” como o “perigo de derrube” eran causa da neglixencia do Concello e dxs propietarixs, que non fixeron nada por arranxalo, segundo xs activistas porque querían “deixalo caer” para cedelo á “especulación inmobiliaria”.

Tralo desaloxo, xs once detidos de dentro do Yago foron postos a disposición do Xulgado de instrución número 2 de Santiago, e levados á comisaría local ao lado do Peleteiro, onde se trasladaron grupos de xente para apoialos. Todxs xs detidxs foron postos en liberdade e acusadxs só de “usurpación” de propiedade privada, mais non de “tenencia e depósito de obxectos perigosos”, o que confirma a idea de que nin a Policía mesma cría no potencial ameazante do arsenal incautado, ou nas súas maléficas intencións. Teñen unha citación xudicial pendente, segundo fontes consultadas, non máis. “Se fosen acusados de tenencia de explosivos o normal sería que non foran postos en liberdade até que declararan diante dun xuíz, pero dixéronlles que ían ter citación nun prazo de 15 días”, comentaba un membro de Esquerda Unida. “Eu tampouco me creo nada”, engadía. Así que... desaloxo por guerrilla urbana ou simple pretexto para desokupar un inmoble que constituía un símbolo da vida cultural de Compostela e ao tempo dedo acusador contra a política municipal, incapaz de darlle vida, e carta branca para “xs indignadxs” e demais mocidade rebelde de Compostela cumpriren as súas arelas dunha “cultura libre”, nun espazo tan apropiado e cheo de connotacións como o Yago? A dúbida, en moitxs xa certeza, flotaba no ambiente, e volveuno irrespirable xa ao final do día. 

… e noite de furia: a manifestación contra o desaloxo, saldada con disturbios

“Non desaloxaredes as nosas ideas”

 

Ás 20.30 horas había unha concentración en Porta do Camiño, na praza 8 de marzo, na entrada do populoso barrio de San Pedro. Pola tarde xa numerosos furgóns policiais (coñecidos como “leiteiras”) e axentes antidisturbios tomaran literalmente a zona vella. Estaban por todas partes: no Vilar, no Preguntoiro, en Cervantes e Porta do Camiño. Parecían prever a marcha dos manifestantes pola cidade. En medio da rúa das Rodas había aparcadas dúas ou tres leiteiras. Unha chea de xente desbordaba a beirarrúa, vixiada polos antidisturbios. Unha faixa dicía “Non desaloxaredes as nosas ideas. Okupa e resiste”, e axitábanse numerosas bandeiras co emblema do movemento “okupa”. Xs manifestantes foron negociando cos policías unha saída polas rúas da cidade, e así, mentres que nun principio parecían camiñar só ata Cervantes, un home da contorna de Democracia Real Xa conseguiu que un responsable da Policía lles permitise avanzar cara á Praza de Galicia, sempre escoltados. En principio foi así, e subiron por Casas Reais, pero á altura do cruce da Algalia, un grupo tentou desviarse para esta, o que ocasionou os primeiros momentos de tensión entre axentes e manifestantes. Entón retrocederon cara a Cervantes, e seguiron polo Preguntoiro, Caldeirería e Orfas. Canda a bifurcación Cantón do Toural e último tramo de Orfas, os manifestantes, se querían seguir as ordes da Policía, debían seguir cara ó Toural, mais a cabeceira levoulles a contraria e avanzou por Orfas. O cordón policial tentou impedilo, mais esta comezou a correr, e alí viviuse o segundo momento máis tenso. Houbo cargas policiais (até tres, segundo fontes consultadas), algún pau tamén dalgún manifestante, e moitas carreiras. O medo respirábase. Palpábase no ambiente. Mesmo alguén que non tiña nada que ver recibiu, porque as rúas non estaban cortadas, e permitíase o acceso a calquera transeúnte. “Que é isto?”, preguntaba algunha adolescente con cartafol en man á súa amiga, mentres trataba de abrirse paso entre a multitude.

Tamén axs mesmxs manifestantes que non tiñan que ver coa desobediencia dalgúns, e se apartaban a un lado, lles caía algunha que outra. Na confusión do momento, unha reporteira gráfica foi confundida cun dxs que querían traspasar a barreira, e arrastrada durante medio segundo por un policía. Ese simple instante bastou para facerlle dano. Xornalistas e membrxs da cabeceira quedaron atrapadxs entre un cordón e outro, e máis dun tivo que correr ante o medo de que tamén lle caíse a choiva de porrazos. Aquilo tiña xa trazas de converterse nunha auténtica batalla campal. A faixa da cabeceira xacía na calzada, engurrada e abandonada polxs manifestantes. Parecía o símbolo da marcha. Moita forza pero pouca seguridade. A presunta “seguridade”, botada por terra. A forza bruta de quen podía máis, quen corría máis, quen aturaba máis. Acordámonos de algo que dixera un dxs membrxs das “forzas da orde” aquela mañá, respondendo a uns rapaces que tentaban apoiar á rapaza detida fóra, tentando persuadilxs sen éxito: “Usted no tiene que preocuparse, la Policía sólo detiene a delincuentes y a... a...” “Inmigrantes?”, engadiu veloz un dxs prookupas. As palabras, non exentas de inxenuidade, do axente suscitaban o riso de quen as oía.

Mais a marcha seguiu polo Toural. Sentíase no ar os desexos de volver ao Yago. A manifestación recuperou a faixa, a de antes ou outra, no caos momentáneo todo parecía posible, e recompoñeuse como un ser mitolóxico de moitas cabezas. E a cabeza do Cancerbeiro parou “perigosamente” á entrada da rúa do Vilar, coa ollada posta no Yago. Nunca un teatro foi tan disputado en Santiago. A cabeceira tentou avanzar, mais o despregamento policial ás portas da sala era tan forte que cesaron nas súas intencións, e quedaron unhas decenas de metros atrás, vacilantes sen saber que facer. Finalmente, deron volta e seguiron por Porta Faxeira para chegar a Praza de Galicia. Alí o grupo dividiuse en dous, e un seguiu por Montero Ríos e outro por Doutor Teixeiro, ambos en dirección á praza Roxa, destino final dxs manifestantes. Nesta última rúa estes cortaron o tráfico, contra a advertencia dxs policías, polo que volveron a repetirse escenas de tensión. Botaron colectores de lixo ao chan para impedir a circulación, escena que ocasionou a intervención de novo da Policía, e de novo carreiras dxs manifestantes.

Mais era curioso ver como logo, unha vez pasado o caos, unha parte delxs, xs máis civilizadxs, xs recollían e colocaban outra vez no seu sitio. A estampida deixou tamén ao seu paso algunhas cristaleiras rotas, como as de bancos e comercios multinacionais. O reconto do concello, en rolda de prensa desta mañá, era de “oito locais que presentan dano nas cristaleiras, a queima de colectores do lixo e unha cabina telefónica”, segundo o concelleiro de Seguridade, Albino Vázquez. A mesma rapaza que colocaba xs colectores no seu sitio laiábase ao ver o cristal roto de Novacaixagalicia, como pensando que o traballo duns era desfeito polxs outrxs. Outro, en cambio, opinaba sobre as indemnizacións multimillonarias dos directivos e o soldo dxs banqueirxs, e restáballe importancia.

Na altura da praza Roxa rematou todo. Os ánimos estaban caldeados, mais a situación estaba xa máis calma. As faixas repousaban nunha costa, e os policías observaban expectantes dende a distancia, por República do Salvador, mais sen incidentes. No momento álxido da manifestación chegaron a ser 500, mais naquel intre había bastantes menos, sen dúbida espallados pola forte presencia policial e as cargas. Aínda así, superaban con moito a centena. Dende unha terraza da praza, algúns se solidarizaban con elxs, e mesmo ensinaban bandeiras comunistas. Leron entón un manifesto, ao que non puido ter acceso o enriba asinante, non por falta de transparencia, que amosaron en todo momento, senón por falta dunha copia e do arquivo orixinal do texto, que seica foi composto a toda présa ante os recentes acontecementos, e onde proclamaron a súa intención de seguir coas accións “okupas” e a “resistencia”. Unha das consignas máis coreadas foi: “Un desaloxo, unha okupación” ou “Okupa e resiste”. Tras acordar outro día para facer un “comedor”, onde debater  “novas formas de acción”, disolvéronse por fin, sobre as dez e media, despois de dúas horas cargadas de tensión e emoción.

Segundo Galizalivre.org, hai “varias persoas contusionadas”, unha das cales ,“polo menos, necesitou ser trasladada a dependencias clínicas”. Non se coñece ningún axente ferido polos disturbios. Tamén segundo este diario dixital, estes estendéronse por diversos puntos da cidade, como o barrio de San Pedro, onde “varios colectores quedaron cruzados na rúa”. Fontes consultadas de entre xs manifestantes contan que a un polo menos chegou a prendérselle lume, mais sen consecuencias graves. Galizalivre.org afirma que “unha a unha, contra as cinco da tarde, xa estaban en liberdade con cargos as once persoas detidas”; todas por usurpación agás unha, acusada xunto á que foi detida fóra, por “desobediencia á autoridade”. O medio de contrainformación engade que “nas horas que permaneceron detidxs dentro do Yago foran obrigadxs a permanecer de pé, e un dxs policías ameazou a unha dxs detidxs con golpeala”. Segundo R., un dxs detidxs, “ninguén declarou nin asinou nada”. Á tarde volvían estar cxs seus compañeirxs na manifestación que partiu de Porta do Camiño.

A reacción do rexedor compostelán non se fixo esperar. Á mañá do día seguinte, non aforrou en cualificativos, nin escatimou en criminalizar xs detidxs. “No consentiremos que Santiago sea un laboratorio de guerrilla urbana”, espetou. Segundo Conde Roa, xs manifestantes violentxs “actuaron de forma estratéxica, cun certo grao de organización”. Ademais, cargou contra os locais centro das súas fobias persoais. Un deles, “A Gentalha do Pichel”, centro social do ámbito soberanista e reintegracionista. Asegurou que “cerrará si es necesario los locales donde determinado tipo de gente se dedica a preparar o incluso a pensar sobre actos de este tipo”. “No me temblará la mano”, asegurou. Non aclarou como vai facer para “desaloxar” as ideas deste colectivo, como rezaba o lema da manifestación, nin explicou por que sospeita que en “certos” locais e vivendas hai “reunións para atentar contra os bens e cidadáns”. Simplemente sinalou que revisarían as licenzas de actividade “unha a unha” e adoptarían “medidas de vixilancia”. O Concello acudirá tamén como acusación nas dilixencias contra xs doce detidxs onte pola “okupación” da Sala Yago. Gerardo Conde Roa definiu esta como un “asalto por parte de unos descerebrados”. Despois solidarizouse cxs donxs dos negocios afectados e realizou un percorrido pola zona afectada para coñecer a magnitude dos feitos e poñer a disposición dxs propietarixs “o apoio legal para que procedan a denunciar os feitos”. O certo é que certxs locais, como o Pichel, están no punto de mira, e o inverno preséntase cargadiño trala “marea” azul que levou ao PP á Moncloa, e que suporá sen dúbida un reforzo para a política municipal de Conde Roa. De feito, chegou a agradecer “o papel dos Corpos e Forzas de Seguridade do Estado”, e confiou en que, “tralo cambio de goberno en España, a cooperación sexa máis estreita”. Non obstante, o operativo daquela mañá para o desaloxo da sala Yago completouse coa coordinación da  Policía Local de Santiago, da Unidade de Intervención Policial, do Goex–Galicia, vido dende A Coruña, da Policía Nacional e dos Tedax, especializados en desactivación de explosivos. Todo un despregamento que non só pareceu “desmesurado” aos centos de cidadáns que se deron cita ás portas da sala ao longo do día e despois na manifestación, a moitxs comerciantes da zona ou axs que se solidarizaron nas redes sociais. Tamén o voceiro municipal do BNG, Rubén Cela, cualificou de “desproporcionada e desmedida” a “intervención policial”, e, aínda que non xustificou a okupación, entendeuna como unha “chamada de atención ante a crise na que está inmersa o sector cultural galego, derivada da política cultural da Xunta, que afoga a actividade e profesionalidade deste sector e obriga ao peche de espazos referenciais”, afirmou.

Aquela noite, algúns dxs que participaran na manifestación coincidimos tamén na proxección de “Le Havre”, do director finés Aki Kaurismäki. Recordo que o seu Juha foi a primeira película que vin do Cineclube Compostela no Yago, moi probablemente a primeira que esta asociación cultural fundamental para a cultura cinéfila de moitxs composteláns proxectou no que outrora fora un cinema referencial na cidade. Ás portas do Teatro Principal comentabamos os sucesos daquel longo día, que case ninguén esperaba. Un rapaz do movemento 15M estaba coa okupación, contra a actuación dos policías e Concello, mais non estaba contento coa actitude dalgúns okupas. “Había folletos en contra do 15M, Democracia Real Xa... e algúns non nos deixaban falar”. “Moitxs anarquistas arremetían contra as formas de organización do movemento”, comentaba outro. “Non querían moderadorxs nas asembleas, non querían organización, polo que non se garantía que todo o mundo falara, propuxera e sentise súa a sala”. Criticaban tamén a “violencia” dalgún manifestante contra algún comercio local.

As cousas non son brancas nin negras, e haberá que facer moita autocrítica nos dous bandos. De momento, o diagnóstico que daba o rapaz era tallante: “Vaticínase un inverno quentiño”. Moitxs non puidemos evitar rirnos e recordar certos episodios daquela xornada vendo certas secuencias deste divertido e fresco film de Kaurismäki, sobre un escritor bohemio que un día se atopa cun neno inmigrante africano e decide acollelo na casa. Nunha delas, os axentes “antidisturbios”, armados con grandes fusís, agardan a apertura dun sospeitoso caixón dun barco, que ao descubrir o seu interior non amosa máis que inofensivas familias de inmigrantes clandestinos. O choque entre o despregamento policial maiúsculo e a inicuidade do presunto perigo forzan case obrigadamente o riso do espectador. Segundos despois, cando un neno dxs clandestinxs -ao que case dispara un axente- fuxe, a prensa lanzaba titulares coma este – “Armados e perigosos? Conexións con Al Qaeda?”-, o que provocou a segunda risada cómplice dxs que, alí, estabamos tendo un deja vù en 35 milímetros e a todo color. Ao día seguinte, Cineuropa parecía querer insistir no tema. O filme “Route Irish”, de Ken Loach, falaba de Fergus, que, tras dunha adolescencia soñadora, non se imaxinaría acabar no corpo de elite das forzas especiais de seguridade “a cambio de 10.000 libras libres de impostos, a derradeira oportunidade para gañar pasta”. Prometía. Polo de agora, todo está  no aire, como as porras dos axentes pendendo sobre as cabezas dxs manifestantes: o futuro da Yago, o futuro dxs detidxs e mailo do movemento okupa, o do 15M, e a relación, sempre conflitiva, entre un e outro, e dxs dous cxs poderosxs da cidade de Compostela. O Yago estaba máis triste que nunca, agora non só abandonado, senón clausurado con táboas e cravos. Condenado ao esquecemento. E a pintada que adornaba a ruela que comunica a Rúa Nova coa do Vilar, e que moitxs tomamos para chegar veloces ao Yago, tamén aparecía desfigurada pola acción dos funcionarixs: un “Okupa e Resiste” lixeiramente borrado e mal disimulado na parede semellaba unha metáfora da “operación de limpeza” que o concello quere practicar con colectivos que nunca deixarán de pensar, sexa entre catro paredes ou nas mesmas rúas, porque, como dicía o lema da manifestación, o máis difícil de desaloxar son as ideas. E as ideas son máis poderosas que calquera uso da forza, mesmo as de seguridade.

Aquí podedes atopar imaxes do acontecido na manifestación e aquí da Sala Yago.