Os novos concellos constituiranse o 15 de xuño e ese día elixiranse a 8.131 alcaldes
Os concelleiros só votan unha vez e, se ninguén logra maioría absoluta, proclámase alcalde ao candidato con máis respaldo nas urnas.
Por E.P. | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 25/05/2019 | Actualizada ás 12:43
Os novos concellos que xurdan das eleccións municipais deste domingo constituiranse o sábado 15 de xuño, vinte días despois dos comicios, e será unha xornada na que se celebrarán ao mesmo tempo os Plenos consistoriais nos que serán xa elixidos os 8.131 alcaldes da próxima lexislatura.
Os cidadáns elixen as urnas a 67.010 concelleiros, 321 menos que fai catro anos, e son eles os que o 15 de xuño decidirán quen é o alcalde. É a Lei de Réxime Electoral Xeral a que fixa o calendario e o sistema, que tamén se aplica nas Asembleas das cidades autónomas de Ceuta e Melilla.
Os plenos de constitución terán lugar como sempre en sábado e nesa mesma sesión decidirase xa quen toma a vara de mando municipal. A rapidez con que se resolve o proceso non permite negociacións longas para decidir quen chega á alcaldía: só transcorren quince días desde as eleccións.
SÓ 15 DÍAS PARA NEGOCIAR
En cada pleno municipal producirase unha soa votación e será elixido quen logre a maioría absoluta de votos. Se ningún conségueo, será directamente proclamado alcalde o concelleiro que encabece a lista con maior número de votos nas eleccións e en caso de empate, resolverase por sorteo.
É dicir, se varios partidos queren formar unha maioría alternativa á do grupo maioritario, teñen quince días para porse de acordo e chegar ao pleno de constitución cun candidato con maioría absoluta.
Os municipios contan cun número distinto de concelleiros dependendo da súa poboación. O número mínimo é de tres, para os pobos con menos de 100 residentes, e non hai un máximo: as cidades contan con 25 concelleiros se teñen ata 100.000 veciños e suman un máis por cada 100.000 residentes ou fracción. O concello máis grande é o de Madrid, con 57 edís, seguido por Barcelona, con 41.
Todos eles con todo teñen en común que o número de edís é sempre impar, para facilitar o goberno municipal e a mesma elección do alcalde.
AS DEPUTACIÓNS, MÁIS ADIANTE
Os resultados das municipais determinarán á súa vez a composición doutros órganos de goberno de gran importancia para os concellos como son as 38 deputacións provinciais de réxime común. Trátase de institucións de elección indirecta, que non votan os cidadáns, e a súa composición establécese a partir dos resultados das eleccións locais.
Segundo a Lei de Réxime Electoral Xeneral, o número de deputados provinciais determínase pola poboación da provincia: ata 500.000 persoas, 25 deputados, a partir de aí a cifra sobe a 27, 31 e 51 deputados conforme aumenta o número de habitantes.
A lei establece que unha vez constituídos os concellos, as xuntas electorais reparten entre os partidos políticos o número de deputados que corresponde a cada cal segundo os seus resultados. Unha vez proclamados os deputados, o quinto día posterior e ás 12 horas constituiranse as deputacións.
En ocasións hai recursos contra os resultados electorais e a proclamación dos deputados atrásase, polo que esa data de constitución non é fixa nin a mesma en todas as deputacións. En 2015, por exemplo, as de Barcelona, A Coruña, Alacante, Granada e Conca organizáronse entre o 13 e o 15 de xullo.
Caso aparte son o tres deputacións forais vascas, que si se elixen en urna o vindeiro domingo. En concreto, os cidadáns de Áraba, Biscaia e Guipúzcoa elixen, respectivamente, a 51 membros das Xuntas Xerais de cada territorio.
CABIDOS E CONSELLOS INSULARES
Tamén o domingo elixirán os cidadáns aos membros dos cabidos e consellos insulares de Canarias e das Illas Baleares. Os primeiros son os cabidos del Hierro (13 membros), A Gomera (17), A Palma (21), Forteventura (23), Lanzarote (23), Gran Canaria (29) e Tenerife (31).
Cada illa constitúe unha circunscrición electoral e o sistema para elixir os conselleiros é o mesmo que o dos concellos. Os cabidos constitúense dentro dos 30 días seguintes ás eleccións.
No caso de Baleares, os consellos son tres: o de Mallorca (33), o de Menorca (13) e o de Eivissa (13). Cada un deles debe constituírse dentro dos 45 días posteriores aos comicios do 26M.
