Funerarias galegas non contemplan un posible colapso como o de Madrid: "Aquí somos moitas"

"Máxima precaución" no tratamento dos corpos de persoas que faleceron a causa do coronavirus, pero tamén "tranquilidade" desde o "cumprimento dos protocolos" que ditan as autoridades —coas que se está en contacto permanente— e mesmo satisfacción polo "respecto" co que os galegos acolleron as directrices que limitan os aforamentos nos tanatorios e nos cortexos fúnebres para despedir aos seus seres queridos. Así viven as funerarias galegas o seu día a día cun pobo no que, sobre todo no rural, as despedidas masivas son habituais, e no que tiveron que afrontar xa o tratamento de varios corpos de persoas que faleceron tras sufrir o contaxio do Covid-19.

Explicouno o presidente da Federación Galega de Servizos Funerarios (Fegaserfu), José Becerra, cuxa organización aglutina as asociacións das catro provincias, coa vista aínda no colapso que o sector fúnebre sufriu na Comunidade de Madrid, unha situación que ve difícil que poida producirse en Galicia.

E non só porque non se pode establecer unha comparación no número de vítimas mortais —aínda que "cada vida é unha gran perda", en Galicia faleceron ata agora 22 persoas a causa do coronavirus e en Madrid máis dun milleiro—, senón tamén pola propia dimensión do sector. "Espero que non, aquí somos moitas", trasladou Becerra.

Mentres, tanto Becerra como outros empresarios do sector consultados aseguran que en Galicia se traballa con "tranquilidade" e "normalidade". E é que, baixo o seu punto de vista, "a xente está moi concienciada" e non houbo ningún problema co cumprimento das normas que fixan un aforamento máximo para os tanatorios dun terzo da súa capacidade e limitan o número de acompañantes do cortexo fúnebre.

"Os enterros están a facerse na máis estrita intimidade e non me consta que houbese problemas", explica Becerra, quen ademais incide en que, sobre todo no rural, onde os enterros son máis multitudinarios, moitas das persoas que acoden son maiores. "E é ás que máis se lles trasladou (tanto polas autoridades como polas súas propios familiares) que deben estar en casa", recalcou.

Máis aló, aínda que non hai ningunha orde oficial respecto diso, dentro do propio sector recomendouse reducir o tempo que apertura dos tanatorios desde o dez da mañá ata o once da noite, cando o habitual é que poidan permanecer abertos todo o tempo que a familia o desexe, mesmo pola noite. Algunhas familias optan directamente por prescindir do velorio.

E OS CADÁVERES CO VIRUS? "PROTOCOLO E PRECAUCIÓN"

En canto ao tratamento dos cadáveres das persoas infectadas polo coronavirus, as funerarias que traballaron con eles seguiron o "protocolo" prefixado polo Ministerio de Sanidade e extremaron a "precaución". En todo caso, Becerra explicou que, adoitan traballar cos corpos e cos equipos de protección individual (EPI) que deben levar, no sector non hai temor a contaxiarse cos cadáveres.

"Máis que os cadáveres, o problema poden ser os familiares das persoas que faleceron", apunta, no que respecta a posibles contaxios. Sen entrar a valorar, porque non hai palabras, na parte emocional que para os familiares supón perder a un ser querido, subliña que prima a responsabilidade.

En todo caso, o procedemento para as funerarias que trataron cadáveres coa Covid-19 está moi regulado. Chegan de centros hospitalarios, o que "facilita" calquera paso. Ante posibles lagoas, o Ministerio de Sanidade distribuíu un "documento técnico" bautizado como 'Procedemento para o manexo de cadáveres de casos de Covid-19'.

Nel recóllese que o cadáver debe ser "transferido canto antes ao depósito" despois do falecemento, aínda que antes hai que "permitir o acceso dos familiares e amigos, restrinxíndoo aos máis próximos e próximos". Todo iso, para unha despedida "sen establecer contacto físico co cadáver nin coas superficies ou outros aveños da súa contorna ou calquera outro material que puidese estar contaminado".

As persoas que entren "deben tomar as precaucións de transmisión por contacto e pingas, sendo suficiente unha bata desechable, unhas luvas e unha máscara cirúrxica".

O CORPO, NUNHA BOLSA SANITARIA ESTANCA

Na liña do que explica o sector galego, a guía do Ministerio apunta que todas as persoas que participen no traslado do cadáver dunha persoa que faleceu con coronavirus deben levar "os equipos de protección individual adecuados similares aos establecidos para o persoal sanitario que atenda a casos en investigación, probables ou confirmados".

Ademais, o corpo "debe introducirse nunha bolsa sanitaria estanca biodegradable e de traslado", que reúna as características técnicas sanitarias "de resistencia á presión dos gases no seu interior, estanqueidade e impermeabilidade". A introdución na bolsa débese realizar dentro da propia habitación de illamento, agrega a guía.

ENTERRO NORMAL OU INCINERACIÓN, PERO DESACONSÉLLASE A AUTOPSIA

A bolsa sanitaria estanca que ten o cadáver pode introducirse nun féretro normal, sen que sexan precisas precaucións especiais. Becerra explicou que, sobre o "sudario" co que estes corpos chegan do hospital, o habitual é proceder a colocar outro.

A guía de sanidade determina que o destino final do corpo pode ser enterro ou incineración, nas condicións habituais. Pero que se está facendo en Galicia? Desde Fegaserfu apuntan que a maior parte das mortes producíronse no ámbito urbano, onde cada vez se opta máis pola incineración, polo que considera que non se pode establecer "unha relación causa efecto".

As cinzas, de optar pola incineración, poden ser obxecto de manipulación "sen que supoñan ningún risco", segundo determina a guía de Sanidade. Pero o que si desaconsella o Ministerio é que se realice unha autopsia dos corpos, unha opción que só regula no caso de que se considere imprescindible.