Investigan unha futura terapia para enfermidades como as autoinmunes ou o cancro

Un estudo liderado dende a USC demostrou que as modificacións químicas en moléculas de ácido ribonucleico (ARN) son esenciais na reprogramación celular, abrindo así novas oportunidades para decodificar os procesos moleculares que son esenciais durante o desenvolvemento e que se ven alterados coa aparición de enfermidades.

Este traballo senta un precedente no campo da investigación do uso da tecnoloxía  iPSC (células nai  pluripotentes inducidas) con fins terapéuticos. En 2006 demostrouse que é posible reprogramar a identidade dun tipo celular adulto a outro moi similar ás células nai embrionarias (ESCs), e que se denominou iPSC. “Estas células tan especiais teñen a capacidade de perpetuarse de maneira ilimitada e chegar a converterse en calquera célula dun organismo adulto, por iso é polo que as potenciais aplicacións terapéuticas desta tecnoloxía iPSC sexan practicamente ilimitadas incluíndo dende a medicina personalizada ata a identificación de dianas terapéuticas/fármacos”, apuntan a USC nun comunicado.

Con todo, debido ao limitado coñecemento dos mecanismos moleculares que interveñen na  reprogramación celular existen aínda importantes retos que liquidar para poder utilizar dun modo eficiente e seguro a tecnoloxía  iPSC con fins terapéuticos.

“A este respecto o noso achado marca un antes e un despois neste campo de investigación. Descubrimos que para obter iPSCs é necesario que a proteína ADAR1 introduza modificacións químicas en moléculas de  ARN encargadas de transmitir a mensaxe almacenada no noso xenoma. Ademais, vimos que esta edición do  ARN por  ADAR1, coñecida como A-to-I, atópase  evolutivamente conservada en mamíferos e é unha gardiá da reprogramación celular para obter tanto iPSCs como outros tipos celulares relevantes en Medicina  Rexenerativa como as neuronas”, afirma o investigador da USC e último asinante do artigo, Miguel Fidalgo.

CAMBIOS CELULARES

Nesta investigación, os autores identifican que a edición do  ARN pola proteína  ADAR1 é necesaria durante as etapas iniciais da reprogramación para que unha célula  mesenquimal poda converterse noutra especializada de tipo epitelial.

Esta importante contribución estivo dirixida polos grupos de Diana  Guallar e Miguel Fidalgo no Centro de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas (CiMUS), contando coa participación de oito laboratorios distribuídos entre España, Reino Unido, Estados Unidos de América, Canadá, China e Australia. O estudo acaba de publicarse en  Cell Stem Cell, convertendo a estes investigadores nos primeiros dende Galicia que conseguen situar o seu traballo nesta revista científica, a máis relevante no campo de células nai e unha das mellores en Ciencias da Vida en todo o mundo.

Numerosos estudos recentes puxeron de manifesto que este novo nivel de regulación molecular dentro das células é máis importante do que inicialmente se pensaba a nivel fisiolóxico e patolóxico, o que propiciou que países como Estados Unidos consideren liña prioritaria de investimento a investigación das funcións das modificacións químicas no  ARN. En Europa, recentemente púxose en marcha un movemento científico do que forman parte os doutores Guallar e Fidalgo, que pretende concienciar sobre a importancia de investir neste campo de investigación en expansión.