Galicia necesita máis carballos e menos eucaliptos e piñeiros para protexer os petróglifos dos incendios

Unha investigación feita por científicos no xacemento arqueolóxico de San Salvador de Coruxo (Vigo), tras a vaga de incendios de 2017, conclúe que a especie autóctona é máis resistente ao lume e protexe mellor os gravados rupestres.

Por Alberto Quian | Madrid | 11/08/2020 | Actualizada ás 22:00

Comparte esta noticia

Máis carballos e menos piñeiros e eucaliptos. Esa é a consigna científica que debería guiar os responsables da conservación do patrimonio galego se pretenden protexer os xacementos arqueolóxicos do país do impacto dos incendios forestais e, máis concretamente, os petróglifos que abundan en Galicia.

Pedra Moura, petrógligo no xacemento arqueolóxico de San Salvador de Coruxo, en Vigo
Pedra Moura, petrógligo no xacemento arqueolóxico de San Salvador de Coruxo, en Vigo | Fonte: J.S. Pozo-Antonio, P. Sanmartín, M. Serrano, J.M. De la Rosa, A.Z. Miller, J. Sanjurjo-Sánchez, Impact of wildfire on granite outcrops in archaeological sites surrounded by different types of vegetation, Science of The Total Environment, Volume 747, 2020, 141143, ISSN 0048-9697.

Un estudo publicado agora na revista científica Science of The Total Environment evidencia que os carballos teñen “maior resistencia aos efectos do fogo” que piñeiros, eucaliptos e matogueiras.

Os investigadores avaliaron a influencia das formacións de vexetación circundante no impacto dos incendios forestais de outubro de 2017 no granito dun sitio arqueolóxico, o de San Salvador de Coruxo, en Vigo, onde se atopan petróglifos da Idade de Bronce.

Para iso, consideraron tres tipos de formacións de vexetación: matogueira, carballeira (nativa) e masas mixtas non nativas de piñeiros e eucaliptos. E analizaron os cambios físicos, químicos e mineralóxicos en mostras de rochas a distintas profundidades: de 0 (superficie) a 3 centímetros.

As análises mostran efectos distintos dependendo do tipo de vexetación circundante. Un dato relevante que destacan os investigadores é que a temperatura alcanzada na superficie do granito polo impacto do lume foi inferior a 380 °C en todos os sitios, pero foi máis baixa onde hai carballos.

Os científicos non detectaron cambios mineralóxicos por exposición ao lume en ningunha das mostras, en relación co tipo de vexetación circundante. Tampouco observaron cambios físicos atribuíbles ao efecto do lume no sistema de fisuras do granito, pero si cambios estéticos por alteracións de cor, pola deposición de materia orgánica e carbonizada, que mesmo penetrou nas incisións da rocha.

“A existencia de compostos derivados da lignina, lípidos e carbohidratos nas mostras do sitio da carballeira indica unha maior resistencia aos efectos do lume neste tipo de vexetación [carballos] que nos outros dous tipos [matogueiras e masas mixtas de eucaliptos e piñeiros]”, explican.

Aínda que se trata de resultados “preliminares”, os autores afirman que estes achados suxiren que “os carballos poderían actuar como cintos protectores ao redor dos sitios arqueolóxicos, ao reducir a severidade dos incendios forestais, debido á súa maior resistencia a ser queimados, e poderían amortecer os efectos daniños do lume en áreas naturais onde hai arte parietal [rupestre]”.

AVISO A AUTORIDADES

O principal efecto que producen os incendios no granito coñécese como termoclastia, é dicir, un quecemento das capas superficiais que fan que a pedra se dilate e as capas se desprendan, o que pode causar a desaparición total dos gravados.

Expertos veñen alertando desde hai anos dos danos irreparables que causan os incendios nos milleiros de petróglifos que zarrapican os montes galegos, para os que piden á Administración medidas preventivas como a creación de perímetros de seguridade ao redor destas mostras de arte rupestre.

Os achados en San Salvador de Coruxo animan aos científicos a pedir ás autoridades que se fixen eses cintos de seguridade mediante a plantación e conservación de masas de carballos arredor dos sitios arqueolóxicos.

A investigación está asinada por científicos do Departamento de Enxeñaría de Recursos Naturais e Medioambiente da Escola de Minas da Universidade de Vigo, departamentos de Edafoloxía e Química Agrícola e de Botánica da Facultade de Farmacia da Universidade de Santiago de Compostela, Instituto Universitario de Xeología 'Isidro Parga Pondal' da Universidade da Coruña, Instituto de Recursos Naturales y Agrobiología de Sevilla (Consejo Superior de Investigaciones Científicas - CSIC) e Laboratorio Hercules da Universidade de Évora (Portugal).

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta
Comentarios 3 comentarios

1 anonimo 2

De verdade era necessário uma investigação cientifica para chegar a esta conclusão? Os montes de arvores de folha caduca (aos que lhes caem as folhas no outono) não arde porque não há folhas no chão, os montes de arvores de folha perene (aos que lhes caem as folhas todo o ano) ardem muito mais porque o chão está sempre cheio de folhas, e no verão estão bem secas...que servem de combustível adicional a outra vegetação...

1 P6F6

Os eucaliptos son tan foráneos coma a túa lingua.

2 anonimo 2

SARMIENTO “a língua portuguesa pura não é outra que a extensão da galega”. FEIJÓO “o idioma Lusitano, e o Galego são um mesmo”. MURGUIA “o galego e o português são um mesmo na origem, gramática e vocabulário. Por que não aceitar a ortografia portuguesa, si nos foi comum em outros tempos, por que não ha de selo de novo”. CASTELAO “o galego é um idioma extenso e útil, porque, com pequenas variantes, fala-se no Brasil, em Portugal e nas colônias portuguesas”. De verdade, há que ler um pouquinho mais.