Condenan a oito anos de cárcere ao expresidente de Pescanova por manipular as contas para captar investidores

A Audiencia Nacional condenou a oito anos de cárcere ao expresidente de Pescanova Manuel Fernández de Sousa-Faro e a penas que van do seis meses ao tres anos e medio de prisión para outro once acusados da excúpula da compañía polas prácticas irregulares que puxeron en marcha co fin de obter financiamento bancario para a empresa e por manipular as contas da entidade para poder captar investidores que acabaron perdendo o seu diñeiro.

Na sentenza, os maxistrados da Sección Cuarta do Penal absolven a sete dos 19 acusados e condenan aos outros doce a penas sensiblemente inferiores ás solicitadas polas acusacións, ao entender que os delitos de falsidade en documento mercantil, estafa, falseamiento de contas anuais e falseamiento de información económica e financeira cometéronse en concurso medial e non poden ser penados de maneira independente.

Ademais das persoas físicas, a Audiencia Nacional condenou, entre outras, ás persoas xurídicas Pescanova SA e a BDO Auditores a penas de multa e a satisfacer diferentes cantidades en concepto de responsabilidade civil que, nalgúns casos, chegan aos máis de 51 millóns de euros polas cantidades que acabaron perdendo algúns dos investidores.

PRÁCTICAS IRREGULARES DESDE A DIRECCIÓN DE PESCANOVA

A sentenza, de 610 páxinas, relata unha serie de prácticas irregulares levadas a cabo desde a dirección de Pescanova, a cuxo fronte se atopaba o seu presidente executivo e presidente do consello de administración, Manuel Fernández de Sousa-Faro, que contaba coa colaboración dos responsables dos departamentos máis relevantes, como o de administración, Alfredo Pérez Uros; o financeiro, dirixido por Antonio Taboas, e determinados empregados de confianza como José Manuel Gil González ou Anxo González Domínguez.

Os feitos probados da sentenza relatan como, a consecuencia da crise financeira que empezou a detectarse en 2008, o presidente da firma galega, co obxecto de poder seguir gozando do financiamento bancario da que dependía Pescanova polo esforzo investidor exercido nos anos anteriores, planeou, xunto cun grupo de persoas da súa confianza, entre os que se atopaban os responsables dos departamentos administrativos e financeiro, seguir obtendo financiamento a través dunha serie de mecanismos ou prácticas irregulares con obxecto de seguir obtendo financiamento bancario.

Unha vez obtida ese financiamento levaron a cabo outra serie de manipulacións nas contas anuais ou outros documentos oficiais que reflectían a situación financeira da empresa "para conseguir uns resultados positivos que non se correspondían coa situación real e, que, tras ser oficialmente publicados, permitían captar novos investidores e desprazar ao financiamento bancario e as súas excesivas comisións".

EMPRESAS FICTICIAS E "CRÉDITOS DOCUMENTARIOS" MILLONARIOS

Entre os mecanismos ilícitos ideados polos condenados, o tribunal destaca as operacións de comercio internacional con filiais de ultramar que permitiu a Pescanova obter financiamento bancario a través de "créditos documentarios" millonarios, ás costas das propias filiais e sen que as súas cantidades coincidisen cos datos que aparecían na contabilidade de Pescanova.

Ademais, os acusados crearon unha serie de empresas ficticias, as denominadas "sociedades instrumentais" coas que tamén simularon operacións de compravenda de peixe que lles permitiu contratar pólizas de crédito e liñas de 'factoring' que eran abonadas con pagarés que descontaban nos bancos, permitindo ter tesouraría durante a vixencia dos financiamentos bancarios.

Esas operacións de compravenda inexistentes que se reflectiron na contabilidade con coñecemento do auditor interno e que ocultaron en gran medida o pasivo bancario, unido aos continuos neteos (compensacións de activos con pasivos e de créditos con débedas) e a falta do adecuado control por parte do responsable do auditor externo --cargo que ostentaba Santiago Sañé Figueras, pertencente á firma BDO Auditores--, que non puxo excepción algunha á formulación das contas e demais documentos oficiais que a entidade debía pór en coñecemento da CNMV, motivou que, unha vez publicados os "bos resultados elaborados ficticiamente" pola entidade, persoas físicas e xurídicas investisen importantes sumas de diñeiro que perderon como consecuencia de que a realidade da situación económica e financeira de Pescanova era moi distintas da publicada nas contas.

DELITOS

Segundo explican os maxistrados ao longo da súa sentenza, a primeira fase da estratexia levada a cabo polos acusados consistiu no deseño das formas ilegais de financiamento e a creación ficticia dunha serie de operacións comerciais de compravenda que serían as constitutivas dun delito de falsidade en documento mercantil cometido por particulares.

Na segunda fase, na que se desenvolve o financiamento bancario a través de liñas 'factoring' ou de pólizas de desconto bancario consumouse o delito de estafa, do que o de falseamento era o medio. Os enganados pola sociedade eran os bancos e o mecanismo do engano foron as facturas, "transformadas en remesas de facturas supostamente vinculadas a uns inexistentes contratos de compravenda de peixe", segundo a sentenza.

A partir de aí, a terceira fase consistiu en trasladar ás contas anuais unha imaxe con beneficios e con pouca débeda financeira, "moi distinta á real, que se transmitiu perfectamente ao público en xeral e aos investidores en particular".

Unha vez conseguida esa boa imaxe irreal, tratábase de captar investidores que lles permitise unha situación financeira máis relaxada que a propia do financiamento bancario.

Nesta terceira fase, o tribunal conclúe que tamén se produce unha relación concursal medial entre o delito de falseamento das contas anuais e o de falseamento da información económica e financeira.

Desta forma o tribunal subliña que o catro delitos están nunha única relación de concurso medial.

ALZAMENTO DE BENS DO MATRIMONIO FERNÁNDEZ DE SOUSA-ANDRADE

Doutra banda, a sentenza considera acreditado que o presidente de Pescanova e a súa esposa, Rosario Andrade, sacaron catro millóns e medio de euros das contas de España e ingresaron o diñeiro en dúas entidades bancarias da localidade portuguesa de Valença, despois de que se coñecese que as contas non reflectían a situación real de Pescanova, de que se presentaron as primeiras querelas e de que trataron de transferir o diñeiro a unha conta previamente aberta en Hong-Kong.

A sentenza explica que el como autor e a súa esposa como cooperadora necesaria trataron de impedir que unha parte da devolución do préstamo dos seis millóns prestados polo presidente de Pescanova en nome de Sodesco estivese ao alcance dos investidores de Pescanova e para iso sacaron o diñeiro de España a dúas contas abertas en Portugal.

A intención de matrimonio, indica a sentenza, era trasladar parte da devolución dos 6 millóns desde as contas de Kiwi S.A, de España a Portugal e desde Portugal a China, para o que, Rosario Andrade abriu unha conta no "chartered Bank of China" da cidade de Hong Kong.

Durante o xuízo ambos os acusados recoñeceron sen ambaxes as transferencias de España a Portugal, aínda que discreparon do seu carácter delituoso e alegaron que a súa intención non era ocultar patrimonio aos investidores de Pescanova, senón poder utilizar o seu patrimonio á vista dos inconvenientes derivados da situación económica da sociedade.

Por estes feitos, o expresidente de Pescanova resulta condenado a dous anos de cárcere e a un a súa muller por delito de alzamento de bens.

VELLA PESCANOVA DEFENDE QUE "ERA UNHA PREXUDICADA"

A 'vella Pescanova' defendeu que era "unha prexudicada" tras coñecer a sentenza da Audiencia Nacional que condenou a oito anos de cárcere ao seu expresidente Manuel Fernández de Sousa-Faro por manipular as contas da entidade para poder captar investidores que acabaron perdendo o seu diñeiro, á vez que afirmou que non se lle podía xulgar como beneficiario dos actos da antiga dirección.

"Seguimos considerándoo así e defenderemos esta postura no recurso ante o Tribunal Supremo que empezamos a estudar hoxe mesmo", sinalaron desde a sociedade, que na actualidade ten unha participación do 1,67% en Nova Pescanova.

En concreto, segundo a 'vella Pescanova', os actos da antiga dirección determinaron o concurso de acredores da sociedade, ao que se viu abocado debido "precisamente" ás actuacións dos outros acusados, xa que o negocio produtivo da empresa "era e segue sendo rendible".

A iso súmase a perda de todo o negocio produtivo da compañía, que se traspasou a unha sociedade na que, no momento actual, a 'vella Pescanova' só ten unha participación do 1,67%, sen que permanecese na mesma ningún activo ou negocio en marcha que lle supoña unha fonte recorrente de ingresos.

Igualmente, destacaron desde a 'vella Pescanova' a perda por parte dos accionistas de practicamente todo o seu investimento, cunha acción que cotiza actualmente ao redor dos 0,40 euros. "Isto implica un prexuízo que trouxo consigo a perda case total para os nosos accionistas do valor das súas accións, tal e como defendemos na vista do xuízo", sinalaron desde a 'vella Pescanova'.

"Á vista dos prexuízos notabilísimos causados a Pescanova e aos seus accionistas, non podemos estar de acordo con que se nos condene asumindo que os restantes acusados actuaron en beneficio de Pescanova, posto que a realidade dita precisamente o contrario: os acusados persoas físicas actuaron unicamente no seu propio beneficio, buscando cos seus actos ocultar aos accionistas o pésimo resultado da súa xestión e agravando a situación financeira de Pescanova ata deixala ao bordo da desaparición", engadiron.

De acordo co criterio dos seus asesores xurídicos, calquera cantidade á que finalmente resulte condenada a 'vella Pescanova' terá a natureza de crédito concursal (mesmo de crédito concursal non concorrente) e estará sometido polo menos a unha quita similar á que tiveron que asumir os acredores no concurso de acredores, equivalente ao 97,5% dos créditos.

BDO DECLÁRASE VÍTIMA DE PESCANOVA

A firma BDO, condenada na súa calidade de auditor pola Audiencia Nacional na fraude de Pescanova pola falta do adecuado control na contabilidade da compañía, considérase unha "vítima" da armazón tecida pola dirección da empresa e anunciou a súa intención de recorrer a sentenza, que non é firme, e de instar á revisión do fallo. "A sentenza non é firme e queremos confirmar que xa iniciamos os trámites para recorrela o máis axiña posible", sinalaron desde BDO.

"Trátase dunha sentenza extensa que aínda estamos a valorar, que recoñece ocultacións de información e documentación ao auditor como, por exemplo, a das sociedades utilizadas para ocultar débeda, ou que as operacións se rexistraban neteadas na contabilidade antes de que interviñese o auditor", sinala. A xuízo de BDO, a actividade auditora mostrada pola proba no xuízo oral, é "incompatible" co fallo polo que, con independencia de estudar o contido da sentenza a fondo, resulta imperativo solicitar a revisión da mesma, "e así o faremos", anuncia.