O histórico documental sobre Galicia que estivo 70 anos perdido nun arquivo de Moscú

Era 1935 cando Xaquín Lorenzo ‘Xocas’ recibía ao seu amigo Carlos Velo na vella casa de Lobeira. Lorenzo, considerado o último home da Xeración Nós, prestou entón a súa casona de labranza para que o cineasta galego filmara as imaxes que pasarían a formar parte dunha xoia audiovisual case descoñecida: o documental Galicia.

A mítica película foi rematada nos anos da República pero nese momento perdéuselle o rastro. Non sería ata o ano 2010 cando un profesor universitario ruso a atopara nun antigo arquivo. O curioso destino da cinta resulta difícil de explicar: sábese que Velo viaxou con ela a París en 1937 para amosala como parte da Exposición Universal, pero nada máis.

O histórico documental, duns 20 minutos de duración, pretendía reflectir a vida na Galicia deses anos, abranguendo dende as labores do campo ao decorrer dos días na cidade. Este sábado 28 poderán acceder a ela os que decidan achegarse ao centro Portas do Xurés, na Lobeira, onde terá lugar unha proxección da peza baixo o título Nós e o cine. Xocas, nas curtas de Román e Velo. Na xornada será proxectado Galicia, pero tamén O carro e o home, unha peza ideada polo propio Xocas.

Lorenzo, figura insigne do estudo da vida galega, reflexionara longamente sobre o papel do carro do día a día da Galicia rural. Nun segundo encontro con Velo, xa nos anos da posguerra, deciden desenvolver outra peza documental na que quedará reflectido este estreito vencello entre home e ferramenta.  Para lembrar as rodaxes e os proxectos desenvolvidos en Lobeira contarase coa presenza de dous dos máis distinguidos investigadores do audiovisual galego: Pepe Coira e Fernando Redondo.