Por Europa Press / Redacción | Santiago de Compostela | 27/11/2020 | Actualizada ás 19:49
Galicia necesita un novo modelo residencial, consensuado e que supere as carencias e problemas do actual. É a principal conclusión dos testemuños achegados por parte de representantes da Xunta e do tecido asociativo no Parlamento galego, e que detallaron a súa experiencia e visión sobre o drama rexistrado nestes centros durante este ano de crise sanitaria. A sesión deste venres da comisión de reactivación económica, social e cultural de Galicia pola crise do coronavirus viviu unha sesión intensa na que se abordou desde a visión de familiares de residentes e traballadores de centros de maiores, ata propostas e elementos de futuro que marcarán o novo modelo residencial, que implicará desde a procura de consenso ata reformas normativas
O director xeral de Atención Integral Sociosanitaria, Antón Acevedo Prado, incidiu neste punto pero desde a convicción de que era "imposible" que as residencias "estivesen preparadas para o que veu", pero sen deixar que a experiencia vivida "caia en saco roto". É por iso que apelou a impulsar un proceso participativo con todos o sectores implicados, para lograr "o maior consenso posible".
Os alicerces deben partir da modificación normativa, o aproveitamento das novas tecnoloxías, a innovación, a formación continua e lograr unha maior integración coa atención médica primaria e hospitalaria, pero desde a premisa de que as residencias son "as casas" dos seus residentes e o lugar no que transcorre a súa vida e teñen as súas relacións sociais.
Acevedo Prado apelou á importancia de contar con datos para "non estar a traballar a cegas". Para iso, a Xunta traballa xunto coa cátedra de epidemioloxía da USC para facer un estudo no que se aclare o que pasou nas residencias, as carencias e puntos de mellora e permita localizar os problemas nestes centros.
Tampouco se pronunciou sobre o debate do modelo de grandes centros residenciais e incidiu en que "todos teñen o seu sitio", buscando un modelo entre todos que sexa "aceptable, aceptado e que sexa útil", apostando tamén pola hospitalización a domicilio e "saber onde tratar mellor a cada persoa en cada momento", tendo en conta tamén os niveis de dependencia.
No entanto, fixo un chamamento á "prudencia" e defendeu o papel dos profesionais sanitarios e as medidas implantas, posto que se fixeron protocolos coa "evidencia científica" que había "nese momento", con acertos e con erros, que se foron actualizando e mellorando.
"Todos queremos o mellor, sempre, ninguén falla á mantenta. O debate débese relaxar nese aspecto", insistiu, apelando a avanzar cara a ese novo modelo "sen deixar a ninguén atrás", e contando coas familias, cos traballadores e con todo o sector.
Galicia impulsará, ademais, cribados semanais a traballadores e residencias, mediante test de antíxenos (menos agresivos) ademais de PCR, e explorará métodos de prevención de gromos, mediante a análise de augas residuais para detectar a presenza do virus en determinadas zonas e que se quere implantar nestes centros.
O responsable autonómico incidiu en que as residencias contaban con todos os factores de risco (contactos estreitos en lugares pechados, dificultades de ventilación e de uso de proteccións), e o propio Instituto Robert Koch de Alemaña situounas como "o segundo lugar onde máis se difunde o virus despois dos centros de refuxiados".
"Un caso en residencia xera de media 19 secundarios fronte un primario", explicou, e a velocidade do virus é "o dobre que noutros ámbitos", polo que se trata de centros "de elevada complexidade" para controlar a infección. Por iso, engadiu, a pandemia "arroiou" á maioría de países desenvolvidos nas residencias, incluídos referencias mundiais como Canadá, Suecia, ou Escocia.
CRÍTICAS
A outra cara da pandemia, ademais da administración, é a dos residentes, os traballadores das propias residencias e os seus familiares. Representantes das plataformas TREGA e REDE denunciaron o drama e as miserias vividas por parte deste colectivo, e as carencias na xestión por parte das grandes empresas que se atopan tras centros privados, e centráronse especialmente en DomusVi e Fundación San Rosendo.
Sonia Jalda, de TREGA, advertiu da desatención pola falta de recursos humanos, pola sobrecarga laboral e a ausencia tanto de formación como de protocolos, que terminaron por converter os centros en "aparcadoiro de maiores".
Neste sentido, lamentou a "indefensión" dos traballadores e a "pésima" calidade do servizo no "negocio" dos "grandes centros residenciais", onde nin se cumpre o convenio nin o cociente de profesionais.
Visiblemente emocionada, Jalda relatou a experiencia que viven moitos destes maiores: son espertados a altas horas da mañá por contar con pouco persoal, permanecen desatendidos nun salón, ademais de rexistrar problemas derivados pola "carencia de proteínas" e a mala alimentación e hidratación, ao ser tratados "como pavos de engorde" (úlceras, problemas físicos, deterioración cognitiva).
A portavoz de TREGA insistiu na necesidade de mellorar as inspeccións e a acción supervisora, e denunciou as ameazas a traballadoras por querer sacar á luz as carencias e problemas en centros residenciais.
NOVAS QUERELAS
Paulino Campos, de REDE, tamén coincidiu nestes termos, sobre todo nos grandes centros que superan o cento de prazas pero que contan con persoal insuficiente para atender un número tan importante de residentes.
É por iso que urxe impulsar unha comisión de seguimento "que faga visitas periódicas" aos centros públicos e privados, ademais dunha lei de residencias "moderna e rigorosa" que conte coa participación de todos os axentes implicados.
Campos censurou á súa vez a xestión da xefa de Servizo de Inspección de Maiores, Berta Besada, e avanzou a presentación de novas querelas por parte de familiares debido á situación vivida nestes centros.
CENTRASE NAS PERSOAS
Desde o grupo socialista, Marina Ortega incidiu na importancia de contar cun plan e protocolo de evacuación de novos positivos, para evitar a infección a outros residentes, ademais de impulsar un novo modelo "ambicioso" e que potencia o coidado na contorna máis próxima e próximo aos seus familiares
Olalla Rodil, do BNG, tamén apelou a esta necesidade e a "reflexionar" sobre as carencias do sistema, que se constatan desde hai anos, sobre todo os grandes centros que rexistraron "contaxios masivos". "Creo que hai que recoñecer o que non se fixo ben, sen alarmismos", sinalou, para despois solucionar os problemas e impulsar un novo modelo "de coidados" e centrado nas "persoas"
Finalmente, o deputado popular Pazos Couñago insistiu na urxencia de contar con datos que permitan realizar "unha análise ponderada" do ocorrido, diferenciando casos por centros públicos e privados, xestionados por empresas ou entidades sen ánimo de lucro e de forma comparada. "Sabemos máis que hai un mes, pero menos que a semana que vén".
RIFA
A sesión deste venres contou á súa vez con momentos de tensión durante a intervención do deputado socialista Pablo Arangüena, que foi chamado á orde en dúas ocasións tras denunciar e vincular o negocio residencial con intereses políticos, concretamente de membros do PP, mentres a Xunta fai "a vista gorda".
Se tes problemas ou suxestións escribe a webmaster@galiciaconfidencial.com indicando: sistema operativo, navegador (e versións).
Agradecemos a túa colaboración.