Freixanes cre que Meirás debe recoller "a memoria" de Pardo Bazán, pero sen "mirar cara a outro lado" co franquismo

O presidente da Real Academia Galega (RAG), Víctor F. Freixanes, considera que o Pazo de Meirás, recentemente recuperado para o público, debe recoller por unha banda "a memoria de Emilia Pardo Bazán", pero sen "mirar cara a outro lado" coa ditadura franquista.

Nunha entrevista concedida este sábado a Radio Nacional (RNE), Freixanes insistiu en que esta é unha "opinión persoal" súa, xa que a Academia "non se pronunciou" aínda respecto diso como institución.

"Creo que as Torres de Meirás debe ser, por unha banda, a memoria de Emilia Pardo Bazán, porque foi a súa familia quen as construíu e, ao mesmo tempo, non podemos mirar cara a outro lado, porque aí hai un capítulo da historia da Galicia contemporánea que foi a ditadura", explicou.

Por iso, o presidente da RAG fala a título persoal e asegura que no pazo, unha vez recuperado das mans do Franco, "pode haber sitio para todo".

'NÓS', PALABRA GALEGA DO ANO

Noutra orde de cousas, días despois de coñecerse que 'nós' era o termo galego do ano 2020 seleccionada no 'Portal das Palabras' por enriba doutras como 'pandemia', 'gromo' ou 'máscara', Víctor F. Freixanes enmarcou esta vitoria en que "a xente está un pouco farta" da crise sanitaria e "tenta mirar cara a adiante".

Segundo o presidente da institución académica, a palabra 'nós' ten "unha dobre dimensión". Por unha banda, trae unha "raíz histórica" na 'Xeración Nós', un "fito decisivo na cultura galega do século XX"; e por outro, está a actual pandemia, que esixe un "esforzo de unidade e de saír xuntos" da situación. "'Nós' presenta esa filosofía de que o individuo existe porque existen os outros", explicou.

"Tamén é unha palabra de futuro. Penso en 'afouteza' ou 'sentidiño', do ano pasado. A vida non acaba hoxe, a vida continúa, e desde ese punto de vista a min gústame ('nós') porque é unha palabra en positivo", engadiu Freixanes.

DE CARVALHO CALERO A XELA ARIAS

2020 foi tamén o ano no que o Día das Letras Galegas estivo dedicado á figura de Ricardo Carvalho Calero. Así, a pesar das múltiples voces que vían nas circunstancias da covid-19 un motivo para estender as súas homenaxes ao 2021, a RAG acordou finalmente que habería unha nova protagonista: a poeta sarriá Xela Arias.

Na entrevista con Radio Nacional, o presidente da RAG recoñeceu que se chegou "a valorar a posibilidade" de prolongar o ano Carvalho Calero, porque a institución "non está cega e tamén escoita". "Pero escoita ao conxunto da sociedade, non a un sector da sociedade", matizou a continuación.

Ademais, segundo xustificou Freixanes, a Academia "decidiu que estaba ben mirar cara a adiante" e non deixarse "derrotar pola propia situación". Non en balde, lembrou que "ningunha figura das Letras Galegas recibiu tanta atención como este ano Ricardo Carvalho Calero" a través de publicacións, estudos e iniciativas en Internet, que "permitiron unha difusión" do seu discurso como "non ocorreu en ningunha outra edición".

"Non sei que máis podiamos dicir de Carvalho Calero desde a Academia", continuou, para seguidamente recalcar que as homenaxes continuarán con diferentes iniciativas sociais porque o Día das Letras Galegas "non enterra unha persoa, senón que pon enriba da mesa o canon de figuras que constrúen entre todas capas sucvesivas" e "a identidade dun país e da súa cultura".

2021, UN ANO TAMÉN "DÍFICIL"

Ao comezo do 2021, no que Xela Arias será a protagonista do 17 de maio --a quinta muller en selo--, Freixanes recoñeceu que será tamén "un ano difícil e atípico" como o 2020, polo que haberá que "botarlle traballo, imaxinación, entusiasmo e mesmo comprensión".

Así mesmo, o presidente da RAG valorou que deixar atrás o ano Carvalho Calero para iniciar o de Xela Arias supón "tender unha ponte entre os pais e as fillas". E é que, se Carvalho Calero é "o pai" que deu "na universidade os primeiros pasos da lingua" a finais dos 60, Xela Arias, enmarcada na xeración de poetas dos 80, representa "a nova visión das cousas, co rock detrás, con chupas de coiro, coas novas linguaxes".

"Nese diálogo está tamén a forza desta decisión", recoñeceu Freixanes.

O DEBATE ORTOGRÁFICO "DEBE SEGUIR VIVO"

Durante a entrevista, o presidente da RAG tamén abordou o debate sobre o modelo lusista do idioma, do que precisamente Carvalho Calero era máximo ideólogo. "O tema do debate ortográfico está aí, enriba da mesa. Segue vivo e debe seguir vivo, porque o que hoxe é, mañá pode sufir transformacións", reflexionou Freixanes.

Con todo, enmarcou a posición reintegracionista en dicir que "a lingua galega é un dialecto do portugués" e asumir que está ben "para falar en casa e entre nós". "Moitos cremos que esa posición está ben como usuarios, pero realmente non defende nin describe unha realidade dun idioma que representa un país que se chama Galicia", proseguiu Freixanes.

Tal e como recalcou, o galego é "irmán do portugués e do brasileiro" e a Academia ten abertas "as portas" a "todo o que pode enriquecer o galego cara á modernidade".

"Pero a lingua galega é a lingua galega, non é un dialecto de ninguén. Nin do portugués, nin do castelán, nin do inglés", insistiu Freixanes, quen no entanto recoñeceu que o debate é "moi importante para entender que queremos facer" co idioma propio.

"Non necesitamos ir da man de ninguén. Temos que ser nós mesmos. Temos que aliarnos, iso si, con todos os que nos poidan axudar a facer esas viaxes, moi fundamentalmente cos irmáns de Portugal e de Brasil", subliñou.