Privar a un familiar discapacitado da vacina contra a covid-19 pode ter consecuencias civís e penais

En Galicia hai once casos xudicializados por negativas de familiares a vacinar a un achegado.

Por Europa Press / Redacción | Santiago de Compostela | 28/02/2021 | Actualizada ás 13:45

Comparte esta noticia

O fiscal delegado de Galicia de civil e protección a persoas con discapacidade, Santiago Miguel Cruces, cualifica de "case anecdóticos" os casos rexistrados por negativas de familiares a vacinar contra a Covid-19 a un achegado que non pode decidir por si mesmo.

Vacina
Vacina | Fonte: A.Pérez - Europa Press.

De acordo cos datos dos que dispón o Ministerio Público, foron ata o momento doce casos, dos que once están xudicializados. En concreto, dous notificados en Santiago de Compostela, catro en Vigo, un en Ferrol, tres en Ourense e dous en Pontevedra. Neste último caso, un deles non está xudicializado porque a persoa, que xa pasara a covid-19, tivo que ser, con posterioridade, ingresada e estase á espera da súa situación médica.

O outro caso trátase dunha persoa que mantén "unha postura negacionista" e que tampouco deu resposta ao prazo que se lle deu para asinar o consentimento, previo aviso de que, pola contra, iniciaríanse as correspondentes actuacións xudiciais.

En referencia ao número de negativas, o fiscal delegado de Galicia apunta que "se se ten en conta que as prazas residenciais son unhas 20.000 de centros de maiores e non chega a 3.000 no caso de persoas con discapacidade, pódese valorar unha incidencia mínima".

Ao fío diso, recalca que hai que ter en conta que as negativas que entra a valorar a Fiscalía "son aquelas nas que a persoa non está en condicións de decidir por si mesma, non naqueles casos en que unha persoa libre e consciente decide a súa non vacinación, aínda que neste suposto, sen ter datos concretos tamén as negativas foron mínimas".

MOTIVOS

Sobre as razóns que hai detrás desta decisión, indica que "cos escasos supostos que se produciron é moi difícil facer unha valoración das razóns".

"Se se pode observar que na maioría dos supostos é unha situación de medo aos efectos secundarios e quedar á espera de como evolucione a vacinación, ou o non querer asumir as consecuencias de posibles efectos adversos". Por outra banda, apunta que foi ao comezo do período de vacinación "cando se produciron máis casos".

Coa vacinación de persoas de maiores de 80 anos que non viven en residencias, móstrase convencido de que "por un mero efecto estatístico" produciranse máis supostos, "pero en todo caso non creo que sexa significativo", apunta. "Sen prexuízo de que se produzan situacións de non acudir a citas, deixamento..., que no caso dos centros residenciais non se produce", recoñece.

CRITERIOS DE ACTUACIÓN

Respecto da actuación da Fiscalía, sinala que xa estableceu, desde o inicio da vacinación, "unha serie de posicións en canto á vacinación de persoas con discapacidade". "Así xa en decembro remitiuse a través da Xunta de Galicia, ao ser o máis efectivo dado as datas do Nadal, sobre os supostos de persoas que non estaban en situación de decidir e quen eran as persoas que podían decidir respecto diso".

Neste sentido, remarca que desde inicio de ano estableceuse por parte dos fiscais coordinadores de protección á discapacidade de Galicia "uns criterios comúns respecto da vacinación nas residencias".

Para iso, trasladouse a todos os centros residenciais que debían informar, ben ao xulgado ou á Fiscalía, "dependendo dos medios e formas de organización de cada territorio, o modo de comunicar as negativas". "E esas directrices son as que deron lugar aos procedementos xudiciais", apostila.

Respecto diso, aclara que nalgunhas fiscalías, como Pontevedra e Lugo, desde a residencia avísase primeiro ao Ministerio Público para logo determinar, unha vez falado cos familiares --expón aludindo a casos que el mesmo levou--, o inicio ou non do procedemento. Noutras, como en Vigo, acordouse que desde a residencia se comunique ao xulgado.

O fiscal Santiago Miguel Cruces explica tamén que "persoas coa capacidade modificada xudicialmente, os que antes se coñecía como incapacitados, estableceuse que nas rendicións de contas anuais --por parte de titores ou outras persoas encargadas--, por parte da Fiscalía vaise esixir que se informe expresamente sobre a vacinación se a mesma produciuse". "E un pronunciamento respecto da negativa e a xustificación para, no seu caso, instar o pronunciamento xudicial correspondente", engade.

CONSECUENCIAS LEGAIS

Cuestionado sobre as consecuencias legais, lembra que "a principal obriga de calquera dos medios de apoio á persoa con discapacidade" tanto formais, como pode ser o caso do titor, como informais, o gardador de feito --un familiar--, "é o de promover o benestar integral da persoa con discapacidade e por tanto de protexer a saúde".

"Hipoteticamente o incumprimento desas obrigas pode levar á eliminación do cargo tutelar coas consecuencias que iso leva, pero é algo que habería que valorar no caso concreto e non só pola negativa ou non á vacinación, se non valorar toda a situación", incide.

Así, expón que "pode ser que como consecuencia deste control se poña de manifesto unha situación de desprotección na que a negativa á vacinación sexa a 'punta do iceberg' doutras situacións" polo que se remite á valoración de "caso a caso" e "desde unha perspectiva global de análise da situación da persoa".

De calquera xeito, insiste en que o que si se vai producir son "as 'cargas' que todo procedemento xudicial leva de comparecencias, asistencia xurídica, no seu caso, costas". Sobre as posibles consecuencias, non descarta responsabilidades penais se, citando un caso hipotético, "alguén se contaxia por non estar vacinado e iso está perfectamente acreditado".

"Iso podería ter responsables penais" e, aínda que admite a dificultade de chegar a unha conclusión deste tipo, incide nas consecuencias civís como a posibilidade de perder a tutela en función do que se determine durante o procedemento ou outras actuacións xudiciais nas que puidese derivar o caso.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta
Comentarios 1 comentario

1 Jose Manuel Souto Lamas

E tamen pode ter consecuencias xuridico/penais por obrigalo.