Asociacións de discapacitados piden "acabar co boísmo que minimiza os seus problemas"

Loitar contra os estigmas e rigor ao abordar a saúde mental, elementos claves para a atención destas persoas.

Por Europa Press / Redacción | Santiago de Compostela | 08/04/2022 | Actualizada ás 21:26

Comparte esta noticia

Asociacións galegas de discapacitados compareceron este venres no Parlamento de Galicia e pediron "acabar co boísmo mal entendido" cara ao colectivo que "minimiza os seus problemas", para cuxa solución solicitaron máis medios humanos e materiais, ademais de sensibilización e información.

O servizo de Renfe a discapacitados
O servizo de Renfe a discapacitados | Fonte: Renfe.

Na sesión matutina da Comisión non permanente para o seguimento das políticas relativas á discapacidade que se celebrou na Cámara galega compareceron o presidente do Comité de Entidades Representantes de Persoas con Discapacidade (Cermi), Luciano Fernández Pintor; e o secretario da Confederación galega de persoas con discapacidade (Cogami), Víctor Silva Suárez .

O responsable de Cermi abriu a súa intervención pondo o foco na linguaxe e instou á sociedade a deixar de utilizar "eufemismos" para referirse ao colectivo, "un boísmo mal entendido que minimiza os seus problemas". A este respecto, solicitou o apoio da Cámara para que 'persoas con discapacidade' sexa a única denominación empregada, así como para modificar o artigo 49 da Constitución na que se fala de "diminuídos físicos...", entre outros.

Nesta Liña, Fernández Pintor recoñeceu que se avanzou moito, "aínda que aínda queda moito por facer". Entre os pasos dados, apuntou algúns a nivel lexislativo, como a inclusión da discapacidade cognitiva ou o dereito ao voto; no sanitario, o paso dun modelo esencialmente clínico a un máis completo; e a nivel social, o abandono das políticas "de beneficencia e ocultación".

"Temos a convicción de que somos persoas suxeitos de dereitos, que podemos e debemos exercer. Trátase de máis de 240.000 galegos, coas súas familias; un colectivo suficientemente importante como para ser escoitado", defendeu.

O presidente da asociación sinalou que é preciso un "cambio de perfil" nas persoas con discapacidade, dado que antes, segundo explicou, traballábase máis con discapacidades conxénitas e "hoxe gañan terreo a pasos axigantados as discapacidades adquiridas", como poden ser as neurolóxicas.

Tanto para estas últimas como para as conxénitas, Fernández Pintor asegurou que "hai que centrarse na prevención", respecto do que se mostrou favorable a "implementar accións coercitivas se é necesario en aras dun ben maior, o dereito á saúde".

En canto á educación, "un dereito e alicerce fundamental no desenvolvemento humano que non debe excluír a ninguén", pediu un cambio na metodoloxía, con aprendizaxe por proxectos e cooperación multinivel, entre outros aspectos. Tamén unha maior dotación de recursos e de profesorado especializado "para non deixar a ninguén atrás". "A vontade do profesorado e o seu inconformismo non é suficiente", advertiu.

Fundamental é tamén a accesibilidade a un posto de traballo, para o que demandou medidas que promovan e faciliten o emprego, como os contratos en prácticas, e a implicación das Administracións en campañas de sensibilización e información sobre as vantaxes e beneficios para as empresas deste tipo de contratación.

Tamén respecto de accesibilidade, pero de barreiras arquitectónicas -como nos transportes públicos-- falou Fernández Pintor, que aseverou que "sen acceso aos lugares non hai presenza" e isto, sumado á falta de información e comunicación, "imposibilita a participación" destas persoas na súa contorna.

Por último, destacou que tamén a "dobre" discriminación de xénero que sofren as mulleres e nenas con discapacidade e defendeu o traballo das coidadoras, na súa maioría mulleres e exercendo ese papel "de forma informal".

COGAMI

O secretario de Cogami, pola súa banda, explicou que a súa asociación traballa baixo dúas premisas fundamentais: "a potenciación da accesibilidade universal e figuras e instrumentos que posibilitan a autonomía da persoa".

A este respecto, o emprego é "unha ferramenta fundamental", polo que colaboran co Servizo Público de Emprego de Galicia. Segundo explicou, ademais de sete oficinas nas principais cidades, traballan no rural, onde teñen subscritos diferentes acordos con concellos que ceden espazos para que os seus orientadores traballen.

Silva Suárez referiuse tamén ao novo decreto co que a Xunta pretende reducir á metade os tempos de tramitación da dependencia, posto que "os atrasos na valoración poden repercutir moito nestas persoas, que non poden levar a cabo actividades necesarias para o seu proxecto vital".

Solicitou tamén garantías no acceso a dereitos públicos, "reducindo e simplificando trámites burocráticos sobre todo no que respecta á concesión de subvencións e similares". Ademais, instou tamén a garantir a asistencia presencial para acabar coa fenda tecnolóxica, "que moitos discapacitados non posúen as competencias necesarias para utilizar as novas tecnoloxías".

Respecto ao emprego, reclamou medidas de acción positiva "que permitan buscar solucións par compatibilizar o traballo -para aquelas persoas que non poidan asumir unha xornada a tempo completo-- con pensións".

O responsable de Cogami mostrouse crítico co que se denomina hoxe accesibilidade e urxiu ás administracións a establecer uns parámetros obxectivos. "O 70% dos edificios presentan problemas de accesibilidade. Hai unha nebulosa, que parece que calquera mellora é xa converter algo en accesible", sinalou. Nesta liña, apuntou por exemplo, que moitos dos mamógrafos en uso non son accesibles para aquelas mulleres que non poden pasar a revisión de pé.

CONTRA OS ESTIGMAS SOBRE SAÚDE MENTAL

Loitar contra os estigmas e abordar con rigor e sen medo a saúde mental son algúns dos elementos claves na atención aos discapacitados intelectuais e sociais que este venres destacaron asociacións galegas deste colectivo no Parlamento de Galicia.

Na sesión de tarde da Comisión non permanente para o seguimento das políticas relativas á discapacidade compareceron o presidente da Federación galega de asociacións en favor de persoas con discapacidade intelectual ou do desenvolvemento (Fademga), Eladio Fernández Pérez; e a portavoz do Movemento galego de saúde mental, Rosa Cerqueiro Landín.

Fernández Pérez solicitou unha maior coordinación entre as consellerías de Política Social e Sanidade para atender mellor as necesidades especiais deste colectivo no ámbito sociosanitario, con máis recursos e profesionais.

En educación, urxiron a establecer un sistema alternativo, mantendo, entre outras cousas, o servizo de transporte e comedor para os menores discapacitados. Outro cambio radical piden no mundo laboral, cun sistema que "fomente" a súa inclusión no mesmo. "Segundo o INE, Galicia é unha das comunidades que menos inclúe a estas persoas no ámbito laboral, cunha taxa de inserción do 30,5%. É necesario un plan de apoio máis flexible, que permita o acompañamento", explicou.

Solicitan tamén acabar coa exclusión no ámbito xurídico e respecto da idade, con casos de maiores de 60 anos en Ourense que se viron obrigados a abandonar a súa contorna vital habitual. Por último instaron á Xunta a crear en Galicia unha Oficia de Accesibilidade Colectiva.

A crítica máis dura de Fernández Pérez foi para os sobrecustos que tiveron que asumir nos últimos anos e que "non se debe á guerra ou outras cousas", senón a un "déficit nos contratos". "Son contratos planos nos que non se sobe nada. Esperamos facer fronte aos sobrecustos co consenso da Administración pública, pero se non, presionaremos ao máximo", advertiu.

A este respecto explicou que tras presentar unha denuncia colectiva de contratos públicos, pasouse hai ano e medio dese modelo ao de concerto social. "Había ano e medio para pór o concerto social en marcha, o prazo remata o 6 de xuño e aínda nada", criticou.

A portavoz do Movemento de saúde mental engadiu que "a maior desigualdade social, peor saúde mental". Cerqueiro Landín puxo o foco no aumento da discapacidade psicosocial, sobre todo entre os máis novos e mesmo antes da pandemia, sinalando ademais que non se trata dunha tendencia xeral que se de noutras discapacidades.

A isto sumar o que para a asociación é un sistema demasiado "medicalizado e cronificado", un "erro" ao usar demasiada medicación. "Á vista dos datos, non se pode negar a influencia do social na saúde mental", asegurou. Pide "tomar conciencia" e máis campañas de sensibilización e antiestigma. "En xaneiro de 2021, por exemplo, non se tivo en conta aos psiquiátricos para os grupos prioritarios de vacinación", comentou.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta