Temas: PAíS VASCO

Por que o éuscaro aumenta en falantes e cae o galego?

Txerra Rodríguez, sociológo vasco, destaca a experiencia de 30 anos de normalización en Álava. Di que a situación que se vive en Galicia é a inversa da que existe en calquera dos territorios de Euskal Herria, onde os mozos menores de 18 anos son os principais falantes do idioma autóctono.

Por Galicia Confidencial | Vigo | 05/11/2017 | Actualizada ás 10:00

No ano 1981 o número de falantes en éuscaro en Álava non chegaba ao 5%, hoxe, case corenta anos despois, esta cifra sitúase por enriba do 30%. Unhas cifras que se invirten no caso galego. Aquí, hai 35 anos, os falantes superaban o 60% e hoxe non chegan ao 40%. Cales son os principais factores que motivaron este ascenso constante en Euskadi?

Txerra Rodríguez, sociólogo e membro da coordinadora de servizos lingüísticos e culturais EMUN, iniciativa posta en marcha a finais dos 90 coa normalización da situación do éuscaro como principal misión, destacou como en 40 anos de normalización e revitalización lingüística, desde as institucións pero –sobre todo- desde o tecido social e asociativo, conseguiron pasar en concellos de Álava dun 0% a un 40% de falantes actuais.

Convidado polo Departamento de Filoloxía Galega e Latina da Universidade de Vigo, Txerra Rodríguez defendeu que “a revitalización lingüística é posible”, pero para conseguilo deben conxugarse tres factores “fundamentais e profundamente entrelazados entre eles”: a educación, os movementos sociais e o apoio da propia administración pública.

No que respecta a educación, Rodríguez resaltou a importancia que tivo en todo este proceso o modelo de inserción lingüística en éuscaro, traballo que se viu reforzado por todas as actividades realizadas a favor da lingua desde os movementos sociais alaveses e, sobre todo nos últimos sete ou oito anos, por todo o apoio técnico da propia administración, que era algo que tamén se viña reivindicando dende hai anos por todos os movementos sociais a favor da lingua. “Son tres eidos que están absolutamente relacionados e que deron e que seguirán dando, xa que todo isto aínda está en proceso, moitos máis froitos importantes”, recalcou o experto.

A importancia das ikastolas

Tradutor de Martin Codax ao euskera, Txerra Rodríguez lembrou na súa visita a Vigo o importante papel que tiveron en todo este proceso de normalización o nacemento das ikastolas, “as primeiras escolas de inmersión lingüística creadas en pleno franquismo de xeito ilegal e nas que as nais e os pais fixeron un tremendo esforzo por matricular alí aos seus fillos”.

Despois, chegou a transición e, con ela, as primeiras escolas públicas que apostaron por este modelo de inmersión e “así ata hoxe, no que este modelo é o principal e no que están matriculados máis nenos e nenas desde 0 ata 18 anos”. En todo este proceso de revitalización da lingua tampouco faltaron, lembrou o experto, detractores, sobre todo nas décadas de 1980 e 1990, pero, “afortunadamente, hoxe en día todo iso está bastante superado e as medidas a favor do éuscaro chegan desde todos os ámbitos e partidos políticos”, recalcou Rodríguez.

Respecto a Galicia:“A tendencia cara o futuro non semella moi positiva”

Con respecto ao caso galego, o sociolingüista vasco considera que nestes intres a situación que se vive en Galicia é a inversa da que se vive en calquera dos territorios de Euskal Herria, onde os menores de 18 anos son os principais falantes do éuscaro. “O uso e o coñecemento do galego é moito máis amplo que alí, pero non sei ata cando se vai poder manter, xa que todo isto non deixa de ser un proceso social de xeracións”, recalcou Rodríguez, ao tempo que incidiu na idea de que alí se vive unha época de revitalización, mentres que en Galicia a situación é de retroceso, “pero, aínda así, penso que a situación galega segue sendo moito mellor ca vasca, se ben, a tendencia cara o futuro non semella moi positiva”.

Á pregunta de se ve viable trasladar o modelo vasco a Galicia, o experto teno claro, o máis recomendable é que “cada pobo, vila ou incluso aldea ten que buscar o seu propio modelo, que, por suposto, debe estar dentro dunha política máis xeral”. Todo, segundo o seu punto de vista, debería pasar por mirar cara outros lugares que saíu ben e tentar adaptalo as características propias de Galicia. “Seguramente haberá moitas cousas que se fixeron alí que tamén se poderían implantar aquí e outras que non se poidan facer ou que igual hai que facelas de outra maneira, porque ao final é un proceso intrínseco no que hai que mirar que se fixo fóra, traelo e adaptalo ás características propias de cada territorio”.

Temas: PAíS VASCO

11 A verdade

Onde máis galego se fala é na aldea e nas vilas do rural onde escasean os nacionalistas e predomina o voto do PP. Non me enganaría se dixese que o 80% dos votantes do PP son galegofalantes. Pola contra nas cidades onde predomina o voto esquerdistas nacionalista nin papa de galego, é máis, é común ver aos da estreliña falando castelán nos bares e cos amigos e logo berrar consignas en galego. Se o galego se mantén vivo é pola xente do rural que llo fai mamar aos seus fillos e netos, por contra, os aprende luso nacionalistas das facultades son os que o matan, pois aos seus fillos lles hablan en castejano. Por ende PP = galegofalantes.

1 Josean

Eu son de esquerdas , son de vila mariñeira (20 tantos mil habitantes) e falo galego, porque o mamei na casa (mariñeiros). Sobre o que ti dis tes en parte razón e en parte.... é moi simplificador. Cantos quedan no rural? E os casos dos que veñen do rural á vila, e pasa na miña, e no rural falaban galego, e na vila castelán? Coas aldeas só o galego morre, porque estas están morrendo. A min non me interesa un galego manténdose vivo, o enfermo que non acaba de morrer. A min interesame un galego san e escorreito e iso sen as cidades onde vive a meirande parte da poboación é imposible, todo o demais prexuizos que tódolos galegofalantes de berce os tivemos . O PP que vaia escarallar outras linguas

10 nostrus

Los que tanto presumen de amar al gallego hasta el punto de que si desapareciera la vida para ellos no tendria sentido, supongo que tambien serán monárquicos empedernidos habida cuenta de que la monarquia es una tradicion mas antigua que el gallego. A Antinostrus le digo que en sus comentarios se nota cuando son los dias que le dejan permiso en el psiquiatrico para salir a pastar.

1 Absit_gloriari_nisi_c_d

No sé si habrá alguno que piense que la vida no tendría sentido sin el gallego; pero la cultura de Galicia si que no tiene sentido sin el gallego , aunque podría vivir perfectamente sin el castellano (ejemplos, sólo tienes que pedirlos). La democracia, por otro lado, también es una tradición más antigua que el gallego. ¿Algún ejemplo más para demostrar quién pasta malas hierbas?

9 Bufffff

Porque el gallego está asociado a la Galicia profunda y al nacionalismo empedernido.

1 Pailáns

FALSO. EN REALIDADE: 1-A Galicia profunda está asociada ao Partido POpular e aous seus votantes. Pregunta onde queiras 2-O Nacionalismo español está asociado ó franquismo máis rancio. Pregunta onde queiras 3-O desprezo das linguas está asociado ó analfabetismo cultural; é dicir, a ser pailán.Pregunta a calquera persoa CULTA que coñezas en calquera lugar do mundo. En Galicia o galego retrocede por factores socio-económicos (exp, trasvase de poboación do campo á cidade) pero fundamentalmente porque Galicia está chea de pailáns, especialmente nas cidades.

2 Gj27

Porque tú crees o quieres hacer creer que el gallego es lengua de cultura, pese a no tener apenas cultura escrita, carecer en absoluto de ciencia y técnica, poseer un vocabulario limitadito, etc. Va a desaparecer y será bueno porque la civilización deja atras a los carros de bueyes, como con el abandono del gallego se evita el atraso y la ignorancia. Lo veremos, como ayer vi a varios chicos de veintipocos en un macauto hablando en gallego. Vestían como para que los dejasen entrar en el Pelícano, pero abrían la boca y todo el glamour se venía abajo, de la Galicia profunda total.

3 Elisenda en Camelot

A Galicia profunda ela ti. A que se ve no espello e se odia. Pero nos non cremos no odio senon no amor. O voso odio alimenta o noso amor a nosa lingua. Nos amamos as baleas azuis .

4 Celia

Atraso é aquel pensamento que valora máis o alleo que o propio. Somos galegas e galegos e falamos na nosa lingua. Non somos mellores nin peores que ninguén. Atraso é odiar o que somos!!!!!!

5 Bufffff

"Nadie puede ser obligado a identificarse o ser asimilado a una comunidad cultural contra su voluntad" (Art. 4b de la Declaración de Friburgo sobre derechos culturales). Y va a ser que el gallego junto con la cultura del sacho, churrasco, luar u homenaje anual a Reboiras son tuyos de ti; y yo, como la mayoría urbana, no se reconoce y se opone a ser asimilado a eso: la cultura de la Galicia profunda o el nacionalismo empedernido. Una tilita que el progreso y el avance de la civilización es imparable, contra lo que desean los que viven de la subvención, puestos de trabajo artificiosos creados con la disculpa de la vernácula o hacer halagos a la masa entre aborígenes.

6 Aurora

Bufffff se saíras un pouco da casa, desa gran cidade na que vives (que non sei onde está porque se eres de Galicia, ningunha cidade é moi grande a verdade...) verías que os lugareis máis avanzados no mundo son eses que lle dan un valor á súa cultura, ao orixinal, ao propio, non á homoxeinización. É moi bonito ver como renegas do que tichamas a "Galicia profunda" é unha comunidade intrínsicamende ligada ao rural, péselle a quen lle pese. Igual non sabes onde vives nin de ónde vés, igual deberías emigrar a Madrid, pero o dito, tes pinta de ter saído moi pouco da casa porque os que viron algo de mundo non se soen avergoñar do lugar de onde veñen.

7 juas

Aurora, tú sigue montándote tu película particular hilarante por descabellada. Cuando se lee disparate tras disparate y fabulación tras fabulación, tampoco es necesario rebatir lo mendaz, tan solo te retratas, majadera.

8 xandocan

Os analfabetos e señoritos españois que queren acabar con Galiza e o galego, poruqe disque que non serven para nada, teñen a desgraza que despois teñen que madar aos seus fillos a Barcelona ou o País Vasco, onde non lles queda mais remedio que aprender catalán ou euskera, que ali si que sirven.E a diferencia entre amar o propio e ser servís, ter un proxecto de país que avanza e e o mais prospero da península, ou aspirar a ser os criados de Madrid

9 juas

No me sorprende que la chusma admire a la chusma, pero aquí veremos explotar la burbuja del gallego, y no os va a quedar más remedio que poneros a trabajar.

10 Parque_Jurásico_españolista

Tonterías. La cultura del sacho es tabajadora. La que no lo es tanto es la que vive del cuento y de la mentira (la vuestra, para más señas). En realidad no aportáis nada, sois parásitos contando viejas glorias de una nación que no existe. La mejor ciencia de Galicia la hacen gallegohablantes. Lo vuestro es la crítica, el troleo, la ignorancia y poco menos que el analfabetisimo: Son de los vuestros los que dijeron "que muera la inteligencia" y así quedó España de última en Europa (mucho más atrasada que la RDA, Rumania, Hungría, etc. comunistas), con graves deficiencias económicas (a pesar del "milagro" del Franquismo), pidiendo por favor entrar en la CE y sujeta a todo tipo de vejaciones en el mundo por ser tan atrasada políticamente. ¿Queréis volver? yo os animo...venga Federiquistas: Chusma, chusma, chusma.

8 Antinostrus

A este Miserabel Cipaiomononeuronal do Nostrus o único que lle preocupa e pór o Q ante calqueira español na porta do Ministerio do Interior a cambio de vinte e nove denarios........