Carballo Calero e Antón Fraguas, finalistas para o Día das Letras Galegas de 2019

Os escritores Ricardo Carballo Calero e Antón Fraguas Fraguas foron os dous finalistas seleccionados pola Real Academia Galega (RAG) para ser o homenaxeado no Día das Letras Galegas de 2019. A votación para a elección realizarase o vindeiro sábado 7 de xullo, posto que, segundo asegurou a RAG, a normativa interna da RAG establece que a designación se realizará no pleno seguinte ao último 17 de maio. De igual modo, o regulamento sostén que a figura homenaxeada debe ser "autora dunha obra relevante en galego e persona de calidade cultura e humana que mereza porse como exemplo á sociedade galega de hoxe". Ademais, deberán pasar "polo menos dez anos" entre a súa morte e a elección.

A RAG creou o Día das Letras Galegas en 1963, ano que se lle dedicou a Rosalía de Castro por cumprirse o centenario da publicación da súa obra 'Cantares Galegos'. En 2018, o 17 de maio se lle dedicou á escritora cacereña María Victoria Moreno, quen realizou gran parte da súa obra literaria en lingua galega.

PERFIL DE CARBALLO CALERO

Ricardo Carballo Calero (Ferrol, 1910 - Santiago de Compostela, 1990) estudou Dereito e Filosofía na capital galega, onde desenvolveu unha intensa actividade intelectual e política entrando así en contacto co galeguismo do Seminario de Estudos Galegos, do que chegou a ser o seu secretario xeral. Mantivo un estreito contacto cos escritores Vicente Risco, Castelao, Otero Pedrayo e outros membros da Xeración Nós, en cuxa revista colaborou. Así mesmo, tamén participou na fundación do Partido Galeguista e na redacción do Estatuto de Autonomía de Galicia.

Loitou no bando republicano, feito polo foi encarcerado durante dous anos. Na década dos 50 participou activamente no proxecto da Editorial Galaxia e ingresou como membro da RAG. En 1964 se incorporou como profesor interino na Universidade de Santiago de Compostela (USC), onde se converteu no primeiro catedrático de Lingua e Literatura Galegas en 1972. En 1981 foi nomeado membro da Academia das Ciencias de Lisboa e en 1984 recibiu a Medalla Castelao. As súas primeiras obras literarias foron os poemarios 'Vieiros' (1931) e 'O silenzo axionllado' (1934), que continuou nas décadas seguintes coa novela 'A Gente da Barreira' (1951), a primeira novela en galego da posguerra coa que conseguiu o premio Bibliófilos Galegos. Tamén publicou o volume de relatos curtos 'Scórpio' (1987), o libro de poemas 'Anxo de terra' (1950), 'Pretérito imperfeito' (1980) e 'Cantigas de amigo e outros poemas' (1986), así como a obra teatral 'Catro pezas: A sombra de Orfeo, Farsa das zocas, A arbre, Auto do prisioneiro' (1971).

Ademais, Carballo foi autor da 'Gramática elemental do galego común' (1966), cuxa sétima edición, de 1979, recolleu cambios importantes pola súa concepción persoal sobre o que debería ser o galego común, xa que, desde a década dos 70, o escritor pasou a defender a súa aproximación e reintegración coa lingua portuguesa. É por iso que, a partir de entón, comezou a asinar como Ricardo 'Carvalho' Calero.

PERFIL DE ANTÓN FRAGUAS

Antón Fraguas Fraguas (Loureiro, Cotobade, 1905 - Santiago de Compostela, 1999) foi historiador, profesor e director e presidente do Museo do Pobo Galego, así como un dos fundadores da Sociedade de Lingua e membro das Irmandades dá Fala e do Seminario de Estudos Galegos, no que inaugurou, baixo a dirección de Otero Pedrayo, os estudos de xeografía histórica. Durante a súa mocidade publicou na revista 'Nós' e o xornal galeguista 'A Nosa Terra' e deixou biografías de personaxes ilustres como Manuel Murguía e Castelao, así como a que foi a súa tese de doutoramento: sobre o Colexio de Fonseca da USC. No campo no que máis destacou foi no estudo da cultura campesiña, especialmente na súa parte espiritual.

Foi profesor auxiliar de Xeografía e Historia na USC e en 1933 conseguiu a cátedra no instituto da Estrada, da que foi separado ao comezar a Guerra Civil, motivo polo cal tivo que dedicarse á educación privada até 1950. Compaxinou o ensino coa investigación en contacto con institucións como o Instituto Pai Sarmiento ou a RAG, na que ingresou en 1956 no sitio que deixou Castelao. Recibiu, entre outros galardóns, o Pedrón de Ouro, a Medalla Castelao, o Premio Trasalba e o Premio das Letras e das Artes da Xunta de Galicia.