Alianza PPdeG e PSOE nas súas demandas ao Goberno e no autogoberno fronte á "recentralización"

O cambio de cor política no Goberno do Estado e as grandes diferenzas entre socialistas e populares nese contexto pasaron por encima do Debate sobre o Estado da Autonomía. No día en que se coñece un acordo de PSOE e Unidos Podemos para os orzamentos xerais en Madrid, en Galicia os populares lograron que o PSdeG apoie case o 42 por cento das súas propostas, ao que hai que engadir outros acordos conxuntos.

Coa chegada de Pedro Sánchez ao Goberno central, o debate no Congreso sobre a titularidade da AP-9 quedou desbloqueado, pero fronte á primeira posición unánime que incluía a posibilidade de rescatar a autoestrada para a administración pública, socialistas e populares quedan agora en unicamente reclamar o traspaso para a comunidade.

Tamén se aliaron ao ratificar os prazos do AVE. É dicir, o último dado polo Goberno de Mariano Rajoy (en 2019 en probas) e referendado, despois, polo propio Pedro Sánchez e o ministro José Luís Ábalos ao Goberno que preside Alberto Núñez Feijóo. En Marea votou en contra, mentres que o BNG abstívose.

Á marxe das reclamacións ao Goberno central, PPdeG e PSdeG escenificaron a súa visión conxunta do modelo de Estado cun consenso explícito sobre o autogoberno e a fórmula territorial actual, fronte ao debate da recentralización que o propio líder dos populares nacionais, Pablo Casado, expuxo en materia educativa, iso si, para as comunidades "non leais".

Este matiz foi incorporado á iniciativa de defensa de autogoberno que propuxo o PSdeG e que finalmente saíu referendado cos votos dos populares. "O Parlamento de Galicia insta á Xunta a oporse a calquera proceso de recentralización de funcións ou competencias daquelas que exercen o autogoberno de acordo co principio de lealdade constitucional á Administración xeral do Estado", reza a declaración de populares e socialistas.

VISIÓN TERRITORIAL

"O Parlamento de Galicia reafirma o seu defensa do modelo de estado social, democrático e de dereito recoñecido pola Constitución española de 1978, así como do modelo territorial descentralizado desenvolvido a través dela", recolle parte dun dos textos aprobados conxuntamente por PPdeG e PSdeG, que conclúe cunha petición á Xunta: "Que se dirixa ao Senado para a "reactivación dos traballos do relatorio constituído no seu seo para abordar a súa reforma".

O propio Feijóo durante o seu discurso inicial do debate de política xeral confesou que desexaría que se reactivasen estes traballos ao considerar que a reforma da Cámara alta tería que ser un "asunto prioritario" nunha eventual modificación da Constitución. Con todo, o presidente admitiu as dificultades de emprender este proceso dada a situación de Cataluña. Na iniciativa aprobada, os grupos tamén apostan por que o Congreso impulse e finalice "os traballos da comisión para a avaliación e modernización do estado autonómico".

O 'NON' COMPARTIDOS DE PSOE E PP

A maior afinidade entre socialistas e populares faise evidente se, á marxe destes acordos, analízase o detalle das propostas que o PP someteu a votación sen cambios. E é que o PSdeG votou a favor de 15, o que supón que prestou o seu respaldo case ao 42% das iniciativas presentadas polos populares sen modificación algunha no seu texto.

Entre elas, os socialistas sumáronse a unha das propostas na que máis incidiu Feijóo no seu discurso inicial do debate de política xeral: o impulso da preparación do Xacobeo 2021. Seguindo a liña de acordo iniciado entre ambas as forzas na comisión de política forestal, o PSdeG tamén apoiou a proposta relativa a seguir as recomendacións do ditame que saíu dese órgano. O PP devolveulle a luva apoiando a iniciativa dos socialistas en materia de loita contra incendios. De feito, foi a única resolución do PSdeG que recibiu o visto e prace tal cal se presentou.

Pero máis aló das alianzas para sacar propostas adiante, populares e socialistas tamén coincidiron ao dicir 'non' a un total de oito propostas impulsadas por En Marea e BNG, incidindo na súa visión compartida de cuestións de calado estatal e territorial. Por exemplo, ambos os partidos rexeitaron a iniciativa de En Marea na que defendía a necesidade de promover mecanismos que permitan o libre exercicio do dereito a decidir dos pobos.

Outras rexeitadas ao tempo por populares e socialistas son propostas do BNG como a que reivindicaba o dereito a autodeterminación do pobo galego; ou a que pretendía que o Parlamento denunciase a existencia "dun estado de excepción democrático que se sustancia na inviolabilidade" da figura do Rei reclamando "que se investigue a orixe do patrimonio da Casa Real e as denuncias formuladas sobre actuacións ilícitas do Rei Emérito".

PSdeG e PPdeG tamén coincidiron en rexeitar o modelo do BNG sobre un sistema de financiamento "xusto" para Galicia --os nacionalistas reclaman un concerto económico-- e a súa proposta de axenda galega ante o Goberno central --En Marea, nestes dous casos, optou pola abstención--.

APELACIÓNS AO DIÁLOGO

Antes das votacións, Feijóo no propio debate evidenciara que confiaba máis na posibilidade de pactar co PSdeG e, de feito, o único portavoz ao que se dirixiu expresamente para chamar ao acordo foi ao socialista Xoaquín Fernández Leiceaga. Con todo, ante a dura intervención do portavoz de En Marea, Luís Villares, o presidente autonómico chegou a desexarlle que lle enmarcasen o diario de sesións e llo dese como "despedida" da Cámara.

No debate, Villares tratou de selar un novo "pacto social" coa suma dos grupos de PSdeG e BNG, como frutificou recentemente na creación da comisión de investigación sobre os "recortes" en sanidade erixíndose en líder da oposición. Pero triunfaron as apelacións do presidente da Xunta cara ao PSdeG --entre populares e socialistas producíronse o maior número de consensos--, mentres que esta chamada non obtivo resposta no debate.

Pola súa banda, o PSdeG vai máis aló e non quedou nos acordos alcanzados cos populares, senón que o seu viceportavoz, Patricia Vilán, sacou peito da capacidade de diálogo do seu grupo, ao apoiar máis do 90 por cento das iniciativas que este xoves se someteron a debate.

DISCREPANCIA MEMORIA HISTÓRICA

Con todo, a maior discrepancia entre PP e PSdeG tivo o seu reflexo na Memoria Histórica. Cada grupo presentou a súa propia iniciativa, pero só saíu adiante a dos populares: co 'non' dos 14 deputados do PSOE e a abstención do resto da oposición (En Marea --14-- e Bloque --5--).

Así as cousas, o PP deu luz verde á súa iniciativa, na que propón que a Xunta "consensúe e coordine coa Federación Galega de Municipios e Provincias e a Administración Xeral do Estado as actuacións encamiñadas a facilitar ás familias das vítimas da guerra civil e da represión franquista, a localización, exhumación e traslado, se procede, dos restos mortais dos seus familiares".