A Comisión de accidentes ferroviarios non reabre o informe pero "estudará" as peticións das vítimas

A Comisión de investigación de accidentes ferroviarios (CIAF) decidiu este venres, após reunir ao seu pleno, "estudar" as peticións das vítimas, pero non reabrirá o informe técnico elaborado despois do accidente do tren Alvia ocorrido en xullo de 2013, que deixou 80 mortos e 144 feridos. Fontes da CIAF confirmaron que o pleno considerou que "nestes momentos non hai novos datos nin información que justifique unha reapertura do informe técnico do accidente" de Santiago.

"No entanto, debido ás peticións recibidas e á vista da composición actual do pleno, ábrese un período para estudar a posibilidade de realizar algunha acción ou análise adicional, en base á documentación existente", decidiu a comisión de investigación. As vítimas do sinistro de Angrois pediron aos integrantes da comisión de investigación de accidentes ferroviarios que lesen "en profundidade e con ollos críticos o informe completo" da Axencia Ferroviaria Europea (ERA nas súas siglas en inglés).

Respecto diso, a plataforma de vítimas do Alvia lembrou que o informe da ERA concluíu que a comisión non cumprira "de forma adecuada coa obrigación de investigación de accidentes". Ademais de pedir que se estudase a reapertura da investigación, as vítimas reclamaban ter en conta distintas propostas. Do mesmo xeito, na carta dirixida polas vítimas á CIAF ante a reunión que tiña lugar este venres, pedíase valorar "a idoneidade e independencia" de todos os membros da CIAF e solicitaban "que se realizase unha nova investigación completa con metodoloxías recoñecidas internacionalmente, sen a interferencia e dependencia da investigación anterior".

ANTECEDENTES

En xuño de 2014, transcorrido case un ano do accidente que deixou 80 mortos e 144 feridos na curva da Grandeira, foi publicado o informe da CIAF que conclúe que as causas foron "un exceso de velocidade do tren" e a "falta de atención" do maquinista ao responder unha chamada telefónica. O documento, de 266 páxinas, exime de responsabilidade á operadora Renfe e ao administrador de infraestruturas ferroviarias, Adif, de forma que a única responsabilidade recae, segundo as súas conclusións, sobre o "persoal de condución".

Con todo, inclúe recomendacións para Renfe, Adif e a Dirección Xeral de Ferrocarrís que para algúns expertos supoñen un recoñecemento dos erros cometidos. Dous anos despois, un informe da ERA encargado pola Comisión Europea estableceu que o informe non fora independente e que faltaban "elementos clave". Máis adiante, a partir da comparecencia das vítimas na comisión de peticións do Parlamento Europeo, a Eurocámara e a propia Comisión reclamaron a España unha nova investigación, algo que reiterou a titular de Transportes, Violeta Bulc, o pasado xullo ante o novo ministro de Fomento, José Luís Ábalos.

Ábalos reuniuse en setembro coas vítimas e desde entón producíronse varios movementos que afectan á causa polo sinistro de Angrois: a dimisión do cargo de Renfe investigado, o encontro de Lekuona coas vítimas (que levaban máis dun ano solicitando esta reunión) e agora a convocatoria da CIAF para estudar se volve investigar o accidente.

No medio, o pasado 3 de outubro, quen presidía a CIAF cando se elaborou o seu informe, Vicente Rallo Guinot, revelou na comisión do Congreso que, no seu día, el mesmo expuxo repetila á ministra de Fomento, Ana Pastor, que lle respondeu que "non" porque ese asunto estaba "acabado, presentado e liquidado". "A nós non nos pareceu ningunha barbaridade", asegurou Rallo en sede parlamentaria, para pouco despois, após a reacción da afectada, se desdijo das súas palabras ao asegurar que onde dixera ministra quería dicir CIAF.

O caso é que en xullo de 2017 a CIAF recibiu unha carta da Unión Europea na que lle convidaba a reabrir a indagación, pero este organismo optou por non facelo. Na mesma sesión do 3 de outubro tamén declarou o actual presidente da CIAF, Fernando Montes, que foi vogal durante a presidencia de Rallo. Admitiu que o actual informe "non atende o suficiente ás vítimas", pero defendeu a "absoluta independencia" da entidade e negou presións ou indicacións do Ministerio de Fomento. Ademais, aínda que asegurou que chegou á comisión unha vez finalizado o informe e que non participou na investigación, cualificou de "serio" o documento e rexeitou que sexa necesario emprender unha nova investigación porque, aínda que se desatendeu ás vítimas, "non é motivo para facer un informe técnico de novo".