Galegos "forzados" á abstención debido ao sistema de voto desde o exterior

Miles de galegos que estarán fóra de España este domingo 28 de abril non exercerán o seu dereito a voto nas eleccións xerais. Ben por razóns laborais, de estudo ou de lecer, o complexo sistema para votar desde o exterior volverá provocar que miles de electores galegos véxanse "forzados" á abstención.

A lei electoral española distingue entre os residentes no estranxeiro --que deben inscribirse no Censo Electoral dos Residentes Ausentes (CERA)-- e os electores con domicilio en España que o día da cita coas urnas atópense fose do país (voto ERTA).

Segundo datos do Instituto Nacional de Estatística (INE), un total de 1.186 galegos completaron os trámites para votar nas xerais do domingo a través do sistema ERTA. A provincia con máis solicitantes é A Coruña con 511, seguida por Pontevedra (471), Lugo (104) e Ourense (100). Un total de 57 solicitudes foron rexeitadas.

As cifras de 2019 son lixeiramente máis altas que as rexistradas nas últimas eleccións ás Cortes, celebradas en xuño de 2016, cando menos de mil galegos (946) completaron os trámites para poder votar como residente en territorio español pero temporalmente fóra do país.

Para votar, os residentes temporais deben seguir un proceso que, segundo algúns dos testemuños recolleitos por Europa Press, supoñen "unha yincana", o que provoca que moitos desistan mesmo de tentalo. "O sistema é unha odisea, parece feito para que non votemos", afirma Adriana Santos, que traballa desde hai un ano nun hotel de Utrecht, en Holanda.

Os interesados deben acudir persoalmente a unha oficina consular para encher os formularios de solicitude de voto como ERTA. Neste proceso electoral, a data límite para cumprir con este trámite foi o pasado 30 de marzo, a menos dun mes da cita coas urnas.

O consulado é o encargado de remitir a petición á delegación provincial do censo electoral da circunscrición á que pertence o elector. A oficina do censo ten que enviar a documentación electoral á dirección indicada polo solicitante, que, cos papeis na súa man, ha de enviar o voto por correo á súa mesa electoral antes do peche do prazo, que foi ampliado pola JEC ata en dúas ocasións e concluirá ao mediodía do venres 26 de abril.

PROBLEMAS NO PROCESO

Con todo, completar este proceso, que en moitas ocasións depende da distancia do lugar no que se atope o interesado e o consulado español máis próximo, non garante que poidan emitir o seu voto. Un dos principais problemas que denuncian as persoas consultadas por Europa Press é que, en moitas ocasións, as papeletas non chegan a tempo.

"Aínda estou a esperar. Cría que xa non sería posible porque o prazo acababa o mércores. Coa ampliación do prazo para votar por correo ata o venres quizá chegue a tempo, aínda que non teño moitas esperanzas", di Adriana Santos.

Quen si foi capaz de enviar a súa papeleta é Gracia Cabezas, que está de Erasmus en Lisboa. Asegura que ao longo do proceso enfrontouse á "desinformación" e que só o seu interese por exercer o seu dereito a voto levouna a completar todos os pasos.

"A odisea comeza cando che chega o impreso para poder ir recoller a correos a carta con todo o necesario para votar. Chegamos a Correos, dánnolo todo, pero cando temos que envialo non teñen nin idea de como hai que facelo", relata.

Afirma que as persoas que a atenderon no servizo postal portugués non estaban informadas do envío por correo certificado das cartas que conteñen as papeletas e que han de ser remitidas ao colexio electoral correspondente. Ademais, o votante debe sufragar o custo do envío, aínda que pode solicitar o reembolso do importe.

"Está enviado, pero non sei se chegará ou non", afirma Gracia Cabezas, que espera non atoparse coa carta de volta na súa caixa de correos nos próximos días. "A verdade é que pensas varias veces durante un proceso, para que? Pero non, non... se pesados son eles máis pesados temos que ser nós".

Pasaxeiros Embarcan No Aeroporto De Lavacolla. EUROPA PRESS - Arquivo | Fonte: Europa Press

ABSTENCIONISMO "FORZADO"

"O sistema é tan complexo, que parece que nos forzan á abstención". Así se expresa, en declaracións a Europa Press, Adrián Rodríguez, natural de Santiago, que nin sequera chegou a tentalo despois de informarse sobre o proceso.

Reside desde finais do pasado ano na localidade inglesa de Bath, onde realiza un doutoramento en ciencias do deporte. Desistiu de solicitar o voto para as xerais porque para facelo tería que desprazarse a Londres, a 200 quilómetros da cidade universitaria onde vive, situada no condado de Somerset.

Desde o inicio da crise económica, Irlanda e Reino Unido xunto con Alemaña foron algúns dos países que recibiron máis galegos en busca dunha oportunidade laboral. En moitos casos, trátase de estadías temporais, polo que non chegan a inscribirse como residentes nos seus países de acollida.

Resulta difícil cuantificar o número de galegos que emigraron ás Illas Británicas nos últimos anos, aínda que certos estudos cífranos en miles na actualidade. Aqueles que non residan nas inmediacións de Londres ou Edimburgo, enfrontáronse á realidade de ter que cubrir quilométricas distancias para acudir ao consulado español a inscribirse, xa que só hai oficinas nas capitais inglesa e escocesa.

"O consulado español en Londres abre de luns a venres en horario de oficina. Para rexistrarme tería que pedir un día libre e facer un traxecto de catro horas. E nin sequera así tería garantido que puidese votar", afirma Adrián Rodríguez, que non visita a súa casa desde nadal e planea facelo para o último fin de semana de maio, cando se celebran as eleccións municipais e as europeas.

"Paréceme unha forma de matar dous paxaros dun tiro. Visitar á familia e amigos e, ao mesmo tempo, poder exercer o meu dereito a voto", di este santiagués, que non vota desde as eleccións municipais en 2015, a última cita electoral que lle tocou vivir desde casa.