O xulgado ordena que conste no Rexistro da Propiedade a demanda para recuperar Meirás

O Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña ordenou que conste no rexistro da propiedade que o Pazo de Meirás, situado no municipio coruñés de Sada, está inmerso nunha causa xudicial.

Así o informaron este luns fontes xudiciais tras admitir a trámite o pasado 12 de xullo a demanda presentada pola Avogacía do Estado para reclamar á familia Franco a devolución do Pazo de Meirás.

Ese mesmo día, o xulgado instrutor acordou a adopción das medidas cautelares solicitadas que se refiren, en concreto, á "anotación preventiva da demanda no rexistro da propiedade", indican as mesmas fontes xudiciais.

Esa medida prodúcese por mor de que o Goberno central presentou unha demanda xudicial contra a familia Franco para reclamar a devolución do Pazo de Meirás. O escrito reclama a propiedade do inmoble para o Estado pola súa forma de adquisición, a súa administración mediante fondos e persoal públicos, e o uso que se lle deu durante a ditadura franquista.

A familia Franco puxera á venda o Pazo de Meirás a través dunha inmobiliaria cántabra, na que se ofertaba o histórico inmoble localizado no municipio de Sada, que foi utilizado como residencia de verán por Francisco Franco, por unha cantidade de oito millóns de euros, a mesma cifra que se pedía no primeiro anuncio que se publicou uns meses antes.

DENUNCIA

A denuncia contra os herdeiros do ditador foi presentada o mércores pasado no Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña pola Avogacía do Estado, argumentando que a compra do inmoble por parte do ditador en 1941 foi "simulada e fraudulenta", explicou o Ministerio de Xustiza. O estudo xurídico realizado a Avogacía do Estado sacou á luz un documento que demostra que Francisco Franco "falseou o título co que inscribiu o Pazo ao seu nome no Rexistro da Propiedade", informou o Ministerio de Xustiza.

Os feitos nos que se basea a demanda remóntanse ao 3 de marzo de 1938, data na que se constituíu a denominada 'Junta pro Pazo del Caudillo', que estaba integrada polo gobernador civil e varios alcaldes da Coruña, entre outras autoridades, co fin de adquirir un inmoble representativo na provincia para polo a disposición do autoproclamado xefe do Estado para a súa utilización como residencia estival. O 3 de agosto de 1938 outorgouse a escritura de compravenda entre a entón propietaria do Pazo de Meirás, Manuela Esteban Collantes (viúva do fillo de Emilia Pardo Bazán), e o 'Junta pro Pazo del Caudillo', por un prezo de 406.346 pesetas.

Esta escritura, descoñecida ata o momento, foi localizada pola Avogacía do Estado no curso os seus traballos. "O financiamento da compra expúxose inicialmente a través dunha subscrición popular, pero, ao non dar esta o resultado esperado, iniciouse un proceso de recadación forzosa que incluíu a detracción de nóminas de traballadores e funcionarios, así como a achega de fondos das administracións locais", defenderon.

Desde a data da compra, o Pazo de Meirás foi obxecto de numerosas actuacións e obras, que incluíron a dotación de infraestruturas e servizos, a expropiación de terreos, a construción de estradas, o amurallamiento e acondicionamento do recinto, así como outra serie de reformas que "foron executadas e financiadas no seu conxunto pola Administración Xeral do Estado".

SIMULACIÓN DE COMPRA

Aínda que desde a venda ao 'Junta pro Pazo del Caudillo' o inmoble xa se usaba como residencia estival oficial de Franco, o 24 de maio de 1941 outórgase unha segunda escritura pública "na que se presuntamente simúlase a venda do Pazo" por parte de Manuela Esteban Collantes -que tres anos atrás llo vendeu á Xunta- a favor de Francisco Franco, por un suposto prezo de 85.000 pesetas.

"Con esta escritura como título, Franco inscribiu ao seu nome o Pazo de Meirás no Rexistro da Propiedade. Esta inscrición, derivada dunha compravenda ficticia, é a que permitiu que, ao falecemento de Franco, a súa viúva fixese unha doazón do Pazo de Meirás á súa filla, Carmen Franco, de quen pasou á súa vez, aos seus fillos e herdeiros", defende o Goberno.

Nos case 40 anos nos que foi utilizado como residencia oficial de verán, o Pazo de Meirás foi administrado como unha dependencia do Palacio do Pardo, "co mesmo uso público que este, sendo sede da celebración de Consellos de Ministros e de numerosos actos e audiencias, administrándose exclusivamente con fondos e funcionarios públicos", abunda a denuncia.

"Mesmo despois do falecemento de Franco, o inmoble continuou durante varios anos baixo a vixilancia da Garda Civil", sinala o Ministerio de Xustiza.

PROBLEMAS COA FAMILIA

As Torres de Meirás foron declaradas BIC con categoría de sitio histórico no ano 2008, co Goberno do bipartito de PSdeG e BNG. Os herdeiros do ditador recorreron á xustiza para tentar paralizar a declaración como edificio protexido e a obrigación de que fose aberto ao público.

O Goberno galego chegou a formalizar un convenio coa familia Franco coa obrigación de abrilo un mínimo de catro días ao mes. O itinerario guiado polo Pazo de Meirás estableceuse tendo en conta a súa declaración como BIC.

A pesar diso continuaron os incumprimentos de apertura do inmoble por parte dos herdeiros de Franco, e a Xunta chegou a iniciar un expediente en marzo de 2017 tras constatarse que o teléfono habilitado para xestionar as solicitudes de visitas non estaba operativo.

PROCESO DE RECUPERACIÓN

Galicia decidiu arrincar o proceso de recuperación do Pazo de Meirás no ano 2017. O Parlamento galego impulsou unha comisión de expertos, constituída en novembro dese ano, para investigar esta posibilidade, presidida polo profesor Xosé Manoel Núñez Seixas e formada por 11 membros do mundo académico, xurídico e patrimonial. Posteriormente, a Deputación da Coruña encargou un informe xurídico co mesmo fin.

Os participantes nestes grupos de investigación arroxaron conclusións similares e que serviron de base para os traballos da Avogacía do Estado: que houbo unha "venda simulada" deste inmoble a Francisco Franco, o que avala a "nulidade" deste contrato, e que o Pazo fora utilizado como sede da Xefatura do Goberno durante moito tempo.

Así mesmo, a Cámara galega chegou a pedir ata en dúas ocasións por unanimidade, unha en xullo de 2018 e a segunda o pasado mes de xuño, para instar á Xunta a reclamar ao Goberno do Estado que inicie "de maneira urxente" as accións legais "pertinentes" para a recuperación do Pazo de Meirás.

O pasado mes de outubro o Goberno central encargou un informe xurídico sobre a situación do Pazo de Meirás para estudar a fórmula adecuada para devolvelo á cidadanía, con todas as garantías, e evitando que poidan prosperar posibles reclamacións da familia Franco.

Pazo de Meirás. EUROPA PRESS - Arquivo | Fonte: Europa Press