Tensións nos concellos galegos no ecuador do mandato... Estes son os pactos que se poden romper

Os dirixentes políticos de polo menos uns 26.000 galegos de cinco concellos situados nas provincias da Coruña, Pontevedra e Ourense tiveron sobre a mesa de forma pública acordos encamiñados a cambiar a cor política do goberno local a cambio de rotar na Alcaldía no ecuador do mandato, o que sucederá a mediados de xuño.

E é que o 15 de xuño faranse dous anos desde a data da constitución dos gobernos municipais tras os últimos comicios locais celebrados o 26 de maio de 2019, co que os pactos ou negociacións que houbo no seu día volven estar no foco e evidencian, como verbaliza nunha conversación con Europa Press o tenente de alcalde de Vila de Cruces (Pontevedra), Julio López, que cada caso é "único" e ten "a súa propia historia".

A diferenza do que sucede no resto de municipios en cuestión (Salceda de Caselas --tamén en Pontevedra--, Toques e Santa Comba --A Coruña-- e San Amaro --Ourense--) nos que non se pon en dúbida a existencia deste pacto para rotar na alcaldía, os dirixentes políticos de Vila de Cruces discrepan mesmo sobre se se chegou a pechar ou non un acordo para realizar este cambio dous anos atrás.

Tamén hai discrepancias en casos como o de Santa Comba (A Coruña), no que o único edil de Compromiso, David Barbeira, fíxose co bastón de mando municipal tras selar un pacto de goberno co PSOE (con seis concelleiros) que incluía a rotación da Alcaldía co socialista José Antonio Ucha. Con todo, as tensións non tardaron en empezar e non fixeron máis que "empeorar", segundo confirman a Europa Press ambos os dirixentes.

Pero tamén hai exemplos exitosos e nos que, salvo sorpresa, non haberá problemas para a rotación. É o caso de Salceda de Caselas ou da pequena localidade coruñesa de Toques, na que por segundo mandato consecutivo, PSOE e BNG gobernan da man e co compromiso de intercambiarse a Alcaldía cando chegue o momento.

INTERPRETACIÓNS OPOSTAS EN VILA DE CRUCES

Entre tanto, a historia de Vila de Cruces saltou aos focos públicos esta semana por mor dunhas declaracións radiofónicas realizadas polo tenente de alcalde, da formación independente Xuntos, nas que aseguraba que o rexedor, Luís Taboada, da súa mesma formación e exmembro do PP, non tiña previsto en ningún caso ceder o bastón de mando ao BNG.

O argumento de Julio López, que reiterou en declaracións a Europa Press, é que "non se pode romper o que non existe". Así, lembrou que, aínda que no seu día a concelleira do PSOE no Consistorio si entrou no seu goberno (abandonouno no verán de 2020), o BNG apoiou a Taboada na investidura para "evitar que seguise o PP", pero elixiu "quedar na oposición" e non entrou no goberno.

"É verdade que se falou diso, como doutras moitas cousas, pero nunca se chegou a asinar nada. Non se pode romper o que non existe. Que maior proba hai que o feito de que nos fixeron oposición desde o primeiro día", trasladou o tenente de alcalde de Vila de Cruces.

Ao "valor da palabra" con todo, aférrase o BNG, para reivindicar estar á fronte da Alcaldía os dous anos que restan de mandato. "Había un acordo claro e explícito, aínda que fose de forma verbal e non por escrito", remarca o portavoz local do Bloque de Vila de Cruces, Álex Fiuza, nunha entrevista radiofónica local que difunde no perfil de Facebook da formación no concello. E neste sentido, afirma que o Bloque "cumpriu o seu parte" e apoiou a Taboada na investidura.

TENSIÓN EN SANTA COMBA

No caso de Santa Comba, as tensións entre os membros do Goberno --con especial intensidade entre o socialista José Antonio Ucha e o propio rexedor-- chegaron practicamente ao principio e só foron en aumento conforme avanza no mandato. Nesta conxuntura, aínda que nin Ucha nin David Barbeira dano expresamente por roto, as súas palabras si fan ver difícil que a Alcaldía poida rotar o próximo verán con normalidade.

Así, se Ucha lamentou o "boicot" ás iniciativas socialistas por parte do alcalde, en declaracións a Europa Press, o rexedor responde con acusacións similares. Barbeira quéixase de que "non" se cumpriu o compromiso de apoio adquirido por parte do PSOE e mesmo atribúe "abandono de funcións" ao portavoz socialista, que é tenente de alcalde.

Ucha ten a visión oposta e, aínda que rexeita facer "futuroloxía" sobre o que sucederá en relación ao pacto para rotar a Alcaldía, si subliña que os socialistas cumpriron "a súa parte, "por moito" que o rexedor teña "un concepto mal entendido da lealdade".

Tampouco o alcalde é claro acerca de se cederá o bastón de mando, pero recalca que, se o PSOE considera que "todo se fai tan mal" como afirma "en todos os plenos e en todos os foros", debería "impulsar xa" unha moción de censura. "Que sentido ten esperar a xuño ou a xullo se hai un alcalde tan malo?", pregúntase.

O EXEMPLO DE TOQUES E SALCEDA DE CASELAS

Exemplo de acordo que funciona é o pacto de goberno alcanzado entre socialistas e nacionalistas no municipio coruñés de Toques. Así, prevese que unha vez chegue ao ecuador do mandato, o actual alcalde, o socialista Miguel Buján, ceda o bastón de mando a José Ángel Penas (BNG).

Concello de Vila de Cruces | Fonte: Wikipedia

Outro municipio no que se prevé que haxa un cambio na Alcaldía a partir do próximo 15 de xuño é Salceda de Caselas (Pontevedra). Nesta localidade, un pacto entre Movemento Salceda (MS) --formación que obtivo catro edís nas pasadas municipais-- e o PSdeG --fíxose con tres concelleiros-- elevou á alcaldía á actual rexedora Dores Castiñeira (MS), que cederá a metade de mandato o cargo a favor da socialista Verónica Buján.

Precisamente, fontes municipais consultadas por Europa Press, destacaron que nesta localidade "non existe ningún tipo de conflito" entre as forzas que integran o goberno municipal. Ademais, sinalaron que ambas prevén comparecer publicamente de forma conxunta ante os medios para dar conta do cambio.

"CONVERSACIÓNS PENDENTES"

Pola súa banda, tamén se prevé que cambien de alcalde se todo transcorre segundo o previsto os pouco máis de 1.000 veciños da localidade ourensá de San Amaro.

Neste concello, un acordo de goberno que incluía a rotación na Alcaldía entre o PSOE --dous concelleiros-- e Xuntos por San Amaro --tres edís-- deu o bastón de mando á socialista María del Carmen Curral na investidura de xuño de 2019.

Con todo, tras a dimisión da alcaldesa por motivos persoais, foi investido alcalde o seu compañeiro de filas Rubén Pérez, quen explicou a Europa Press que prevé convocar para mediados de xuño o pleno no que se produciría a substitución en favor do portavoz de Xuntos por San Amaro, Carlos Paz.