O voto rogado emigrante torna nunha odisea: "Se xa é difícil cando non temos pandemia..., agora moito máis"

A principal petición da colectividade emigrante galega é acabar co voto rogado para aqueles electores incluídos no censo de residentes ausentes (CERA), que teñen dereito a participar en citas electorais en España como os comicios autonómicos que se celebrarán o próximo 12 de xullo. Se esta reclamación era insistente xa antes, agora tórnase case un clamor, posto que supón unha "dificultade" engadida ao exercicio democrático nun momento no que os países que máis electores achegan sofren as consecuencias da COVID-19 e teñen recomendacións de confinamento.

Un total de 2.697.315 galegos están chamados ás urnas o próximo 12 de xullo, dos cales 2.234.152 residen na Comunidade e 463.163 no estranxeiro. Destes, o país que máis achega segue sendo Arxentina (165.762); seguida de Brasil (43.158), Cuba (41.772); Uruguai (36.666); Suíza (33.440); Venezuela (28.898); Estados Unidos (19.959); e México (12.549).

O delegado da Xunta para Arxentina e Uruguai, Alejandro López Dobarro, refírese ás dificultades que hai para desprazarse e, en concreto, como en Arxentina está "moi restrinxidos" os movementos. Para realizar desprazamentos por traballo, son necesarios os permisos e para acudir ao supermercado, en Buenos Aires hai restricións en función do teu documento de identidade -os pares un día e os impares outro-.

Nesta conxuntura, "o sistema do voto é moi complicado". Así, avisou de que persoas que solicitaron o voto por correo para o pasado 5 de abril (cita que se cancelou polo coronavirus), recibiron recentemente a primeira carta.

O delegado da Xunta sinalou que o sistema de correos está saturado e hai "certa demora en entrega de documentación". Así, apuntou que o Goberno arxentino está a pagar unha axuda de ingreso mínimo familiar que se pode cobrar, por exemplo, a través do servizo postal -que atenden aquelas persoas que non traballan con entidades bancarias-. Daquela, o servizo está "desbordado", con colas moi longas.  Neste sentido, indicou que o cobro desta axuda a finais de mes pode coincidir co período para entregar a documentación, aínda que confía en que non supoña un novo escollo para exercer o dereito a voto. En todo caso, augurou un descenso nun proceso que coincide en "pleno inverno".

López Dobarro indicou que a solución ao voto dos emigrantes ten que ser "macro", cunha maneira "máis simplificada" de realizar o proceso electoral, apoiándose en "sistemas telemáticos". "Se o sistema fose diferente, os medios pódense arbitrar", concluíu.

ELIMINAR O VOTO ROGADO

A situación de Uruguai dista das circunstancias arxentinas e a pandemia, a piques de que o cono sur entre no inverno, está máis controlada. As autoridades seguen pedindo á poboación que quede nas súas casas, polo que, como explica a membro do Consello Xeral da Cidadanía Española (CGCEE) por Uruguai, Beatriz Goldán, "haberá moita xente que non poida trasladarse por seguridade" á oficina de correos.

"E á súa vez, non debemos esquecer que non hai voos intercontinentais, que hai españois varados, que non se fai nada por eles para retornar. Se se puidese votar en urna e non houbese que rogar o voto, sería un avance", manifestou, en declaracións a Europa Press.

"O proceso de ter que saír da súa casa, rogar o voto e logo volver a correos, vai facer que a participación sexa moi baixa", dixo, á vez que indicou que aínda non saben como estarán no momento de depositar os sufraxios en correos. "Oxalá sigamos como estamos e cos números que estamos, pero imos para o inverno e hai moita xente maior que tería que desprazarse", expuxo.

En Uruguai o confinamento non é obrigatorio, aínda que desde o 13 de marzo restrinxíronse as clases e universidades, pecháronse ximnasios e complexos deportivos, fíxose teletraballo e instouse á poboación a quedar na súa casa e usar máscaras". "A poboación acatou ben as medidas", explicou Goldán.

REXEITAMENTO ÁS SUSPICACIAS

Para a representante por Uruguai, que destacou que no Fogar Español fixéronse análise a todos os seus membros e ningún deles deu positivo, é "importantísimo" que poida acudir a votar "calquera familiar" en nome dos electores, con todo os "documentos españois e autorización".

"Non é lóxico que se teñan que trasladar a depositar o voto en urna ou a correos e que teñan que saír de casa. Isto vai dificultar o voto", manifestou. Fronte ás "suspicacias, que sempre van existir", preguntouse que quen garante que esa persoa que vai votar presencialmente "non leve 'armado' -preparado- o voto de casa".  "Quen garante que a esa persoa non lle puxeron ese voto? O risco é o mesmo", dixo, para pedir que a petición é que se poida "votar en urna" de forma xeralizada. Pero a reclamación principal, dixo, é eliminar o voto rogado.

"NON ME CHEGOU O VOTO EN 2016"

"Non conseguimos votar", advertiu, desde Brasil, Amanda Barrio a Europa Press. "Cando non temos pandemia, xa é difícil, agora moito máis", explicou a representante por Brasil no Consello Xeral da Emigración. "Ponche tantas pegas, que ao final é moi difícil", aseverou.

É máis, asegurou que en 2016 non puido votar porque "non chegou a tempo" o sobre para poder facelo. "A xente non o levará agora, porque estamos a falar de que non saian de casa; esta vez vai ser o peor dato da historia", augurou a membro do CRE e CGCEE, que lamentou a situación do seu país co "virus coroa" e o "presidente, que non está a colaborar e é o primeiro que sae á rúa sen máscara".

De feito, explicou que a situación en Brasil converteuse nunha "pelexa política" e que, por exemplo, non hai "multas por estar na rúa", só recomendacións que a xente non cumpre de forma xeneralizada, mentres que hai políticos que tratan o coronavirus como un "constipado" (como así o dixo o presidente do país).

"Non vai haber moito voto. O sistema rogado xa é unha lea, encima nin chegará. O correo está a tardar máis do normal", sinalou a representante brasileira, quen advertiu de que os emigrantes de orixe galega "están a enfadarse porque lles quitan o seu dereito a votar".

PRAZOS DO VOTO CERA

Pola súa banda, fontes do Ministerio de Exteriores recoñeceron, nunha resposta dada a Europa Press, que as "medidas restritivas de cada país, poden afectar directamente o servizo de correos local", que é competencia do estado soberano no que está o emigrante, aínda que "o servizo de valixas do ministerio siga funcionando".

Respecto diso, estas mesmas fontes aseguraron que "se están estudando cales son estas medidas" de restrición e "que problemas expoñen e como poden afectar para tratar de buscar solucións que se axusten á problemática de cada país". "Os nosos consulados e embaixadas están a traballar neste sentido, expondo a mellor maneira de que os cidadáns poidan exercer o seu voto", asegurou o Ministerio.

Precisamente, en días pasados a xunta electoral acordou ampliar ata o día 16 de xuño o prazo de solicitude á oficina do censo electoral do voto dos electores residentes de forma permanente no estranxeiro (CERA).

Concretamente, o prazo do envío por correo aos consulados do voto dos electores da CERA ampliouse ata o sábado 11 de xullo e ata as 20.00 horas do domingo 12 no caso do depósito do voto en urna nos consulados.