A auga será gratis en establecementos hosteleiros, festivais e eventos deportivos e culturais desde 2023

O Consello de Ministros aprobará proximamente o Real Decreto de envases e residuos de envases que promove a venda a granel e que obrigará ás tendas desde 2026 a contar entre os seus produtos polo menos cunha bebida que se poida adquirir en envases reutilizables e polo que non só a hostalaría, senón tamén os eventos deportivos, culturais ou festivais, cuxos promotores deberán ofrecer desde o 1 de xaneiro de 2023 auga de billa gratis e a posibilidade de usar envases reutilizables.

Así o confirmaron fontes do Ministerio para a Transición Ecolóxica e Reto Demográfico. Este proxecto de Real Decreto, unha vez aprobado, suporá a trasposición á normativa nacional da Directiva de Plásticos dun só uso que entrou en vigor o pasado 3 de xullo e á que España chegou tarde.

A norma pon coto ao uso de plásticos dun só uso, como vasos e cubertos deste material, incorpora a recollida separada de varios fluxos de residuos, establece novos obxectivos de recollida, reutilización e reciclaxe e fomenta a reutilización con medidas como a venda a granel de alimentos e agora tamén de bebidas, á vez que introduce a obriga aos establecementos hostaleiros de ofrecer auga gratuíta aos seus clientes.

En concreto, o texto obriga os hostaleiros e restauradores a ofrecer "sempre" aos seus clientes ou aos usuarios dos seus servizos a posibilidade de consumo de auga non envasada de maneira gratuíta e complementaria á oferta do mesmo establecemento.

Esta obriga non queda aí, pois o proxecto de Real Decreto inclúe tamén a auga gratis en eventos festivos, culturais ou deportivos. Así, os promotores destas actividades deberán implantar a partir do 1 de xaneiro de 2023 alternativas á venda e distribución de bebidas envasadas e de vasos dun só uso, garantindo ademais o acceso a auga potable non envasada.

Pero á hora de comprar, o fomento da venda a granel inclúe non só alimentos, como froitas ou verduras, senón tamén bebidas, xa que os comercios polo miúdo de 300 metros cadrados ou máis deberán asegurar a dispoñibilidade de envases reutilizables para o consumidor final, de forma gratuíta ou a través do cobro dun prezo.

Ademais, estes establecementos terán que ofrecer a partir de 2026 polo menos unha referencia de bebidas en envase reutilizable, se a súa superficie é de 120 metros cadrados, polo menos tres bebidas baixo ese sistema se o comercio ten entre 120 e 300 metros cadrados.

Antes diso, desde 2025 as tendas a partir de 300 metros ata 1.000 metros deberán ofrecer polo menos catro bebidas en envase reutilizable. No caso de establecementos maiores, de máis de 1.000 metros e menos de 2.500, polo menos cinco referencias e sete bebidas en envases reutilizables en superficies comerciais maiores.

Ao mesmo tempo, os comercios polo miúdo quedan obrigados a prestar o servizo de retorno de envases reutilizables independentemente de se estes envases son de vidro, plástico ou calquera outro material que poida someterse ás operacións de reutilización para a súa reintroducción no mercado.

En canto á venda a granel de alimentos, as tendas pequenas teñen que adoptar medidas para presentar froitas e verduras frescas enteiras a granel, agás no caso de froitas e hortalizas envasadas a partir de 1,5 quilogramos ou no caso das que teñen risco de deterioración se se venden a granel, un suposto que determinará no prazo de tres meses a Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición e o Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación.

En todo caso, desde o próximo 1 de xaneiro de 2023 os comercios comerciantes polo miúdo de alimentación de máis de 400 metros cadrados terán que destinar polo menos o 20 por cento da súa área de vendas a produtos sen embalaxe primaria, incluída a venda a granel ou mediante envases reutilizables.

Ademais, terán que informar os seus clientes desde o 1 de xaneiro de 2023 sobre os impactos ambientais e das obrigas de xestión dos residuos dos envases dos produtos que adquiran, sempre que dispoñan dunha superficie útil para a exposición e venda ao público igual ou superior a 300 metros cadrados.

Tamén terán que promover as bolsas reutilizables e optimizar as dun só uso e dar información sobre a dispoñibilidade no seu comercio de envases reutilizables ou sobre a posibilidade de usar recipientes reutilizables que leve o propio consumidor.