Hajar Brown, actriz: "Poñer o hiyab empoderoume, mireime no espello e dixen: 'isto é o que eu son'"

A tamén activista visitou a capital galega para participar nunha conferencia sobre os tópicos que seguen recaendo sobre as mulleres árabes.

Por Uxía Iglesias | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 18/10/2022 | Actualizada ás 14:54

Comparte esta noticia

Hajar Brown (Madrid, 1996), é unha actriz española e marroquí coñecida por interpretar a Amira Naybet na serie Skam España, xusto o referente que a ela lle gustaría ter cando era cativa. Este luns visitou Santiago de Compostela para participar, canda á escritora Leila Nachawati, na charla 'Típico, tópico e utópico: a muller árabe contemporánea', organizada pola Fundación Araguaney - Ponte de Culturas e moderada pola xornalista Ana Pardo de Vera, para dar a coñecer diferentes realidades e testemuñas de mulleres árabes. Galicia Confidencial aproveitou a súa estancia en Galicia para falar con ela ao redor dos estereotipos e actitudes racistas coas que segue batendo e sobre como foi construíndo a súa identidade nun contexto sen referentes. 

Hajar Brown, actriz e activista
Hajar Brown, actriz e activista | Fonte: Instagram

Cales son eses tópicos cos que máis te encontras?

Os tópicos cos que máis me encontro parten sempre da miña condición de muller. Sempre intúen que somos chicas silenciadas, que o noso pai, irmán ou marido falan por nós... E que non temos voz. Tamén é moi habitual que pensen que non son española simplemente porque levo un símbolo relixioso na miña cabeza... Iso supón moitas discriminacións, como non optar a postos de traballo de atención ao público. Agora fáiseme máis fácil, pero antes sempre buscaba traballos de cara a dentro, como teleoperadora, en almacén. Cara a fóra sei que non queren tratar con persoas que luzan coma min. Ese tipo de estereotipos e topicazos son constantes: que pensen que non sabes español, que te vinculen ao terrorismo, que consideren que todo o que ocorre en Afganistán, Irán, Turquía... e todo Oriente me pertence.

E cales son as túas ferramentas para facer fronte a estes tópicos e estereotipos?

Pois a verdade é que a día de hoxe non che sei dicir que ferramentas. Teño desgraciadamente tan interiorizado que teño que enfrontarme a todo iso que sinto que é unha parte da miña vida, entón xa non lle dou tanta importancia como ao principio. Non teño unha ferramenta, non teño unha chave máxica para enfrontarme a estas cousas. Simplemente sei que é parte da miña vida e que terei que vivir con isto aínda que agardo que non por moito tempo. Prefiro gastar a miña enerxía en algo que de verdade me encha e non en persoas que non coñezo de nada e que me poden dicir calquera comentario racista. Agora todo iso téñoo máis obviado, máis suxeito omitido... E ao final entre as amigas, entre a comunidade, procuramos facer risa sobre iso. Tipo: 'mira o que me pasou hoxe... incrible!'. Tratamos de reducilo un pouco a iso e darlle a importancia que merece, que é cero. Creo que esa é a miña actitude clave ante estas discriminacións, porque non podo facer outra cousa. 

"Sempre teño que estar xustificando que son o suficientemente española e o suficientemente marroquí"

Fixéronche escoller moitas veces entre ser musulmana e ser española?

Continuamente. Podemos entender que un coche vai a gasolina e é eléctrico pero non podemos entender que as persoas nacidas aquí e fillas de emigrantes somos un híbrido entre dúas culturas. Sempre teño que estar xustificando que son o suficientemente española e o suficientemente marroquí. Eu nin renego da miña cultura árabe nin da española. Sempre estou baixo ese limbo, e sei que sempre me van cuestionar por iso.

É difícil habitar ese limbo, esa dualidade?

Agora xa o levo ben e xa forxei a miña identidade, pero lembro situacións complicadas neste sentido dende os tres ou catro anos ata os 19-20, practicamente toda a miña vida, porque teño 26. Só vivín seis anos aceptando quen son. Ese proceso de construción da miña identidade foi un continuo martirio. Pensaba: 'vou intentar ser máis española e vou aprender cancións de Estopa para que así me acepten!'. Logo vía que non servía e intentaba todo o contrario, pero tampouco me sentía cómoda, porque se ben eu tamén vivín e medrei na cultura árabe, só vou a Marruecos no verán e o único que sei dela é o que me transmiten os meus pais, que pode estar ben ou pode estar mal... Non se sabe, aínda que segue sendo cultura. Pero tampouco me representaba ao 100%. Á hora de buscar amizades, ocio, isto foi un peso moi grande. Todo o que facía, facíao por sentirme integrada ou porque realmente quería? Sempre vivín con esas teimas, pero agora lévoo ben. 

 

 

 

Nese proceso de construcción da túa identidade, que papel xoga a decisión de poñer o hiyab?

Foi o que selou a miña identidade. Eu vivín dende os 16 ata os 19 anos moi intensamente este proceso, porque non podía estar con todos os demos que tiña na miña cabeza. Así que prendín a ver, a investigar e abrirme a todo; despois sentei comigo mesma e dixen: 'que é o que quero? Por que teño que escoller entre unha cousa ou outra, se eu son as dúas?'. Aí a miña identidade xa estaba forxada pero faltábame algo que o demostrara, e como eu sempre estiven moi ligada á moda e son filla dunha costureira, atopei no hiyab a clave. Poñelo empoderoume, supuxo mirarme no espello e dicir: 'isto é o que son eu'. A miña forma de vestir ten outras influencias moi diferentes, pero na miña cabeza o hiyab tamén me representa, así que atopei a combinación perfecta. 

"A miña identidade xa estaba forxada pero faltábame algo que o demostrara, e como eu sempre estiven moi ligada á moda e son filla dunha costureira, atopei no hiyab a clave"

Ao decidir poñelo, notaches un trato ou unhas miradas diferentes? Cambiou algo no teu entorno?

Si. Eu puxen o hiyab dun día para outro: o venres fun á universidade sen el e ao luns aparecín co pano na cabeza. Só pasara unha finde, pero todo cambiou moitísimo. Xente que deixou de falarme porque si, ou que non sabía se achegarse a min ou non... De repente sentábame en segunda fila e notaba todo un baleiro ao meu redor, ninguén se quería sentar ao meu lado. Escoitaba polos corredores cousas do tipo "vana casar"...  Eu dicía: 'pero que está pasando? que fixen eu mal na miña vida para que esta xente estea tan preocupada?'. É unha decisión miña propia! Había xente que me preguntaba se estaba ben, se precisaba axuda... Todo moi paternalista, sentinme moi infantilizada, cando en realidade era todo o contrario: a min o hiyab empoderoume e sentinme que era dona do meu corpo, da miña sexualidade, da miña vida. De repente saín fóra dos cánons da beleza.

Todo o que me rodeaba transmitíame que eu fixera o peor do mundo, se antes xa me sentía un bicho raro, agora nin che conto! Pero bueno, tamén me achegou a xente moi interesante, que é o bo e quedo con iso. Sempre o digo: quitei o velo dos ollos e púxeno na cabeza. Entón vino todo claro. É que non é o mesmo ser musulmana que ser musulmana visible. O hiyab quitoume moitos privilexios porque suma un plus de racismo, e agora loito contra ese racismo para poder vivir decentemente. 

Como estás vivindo a revolución do velo a raíz da morte de Masha Amini detida por levalo mal colocado en Irán? Que lectura fas deste momento?

O hiyab sempre foi un símbolo de loita para as mulleres, xa sexa para quitalo ou para poñelo. O que está pasando non é novo, pero a xente puxo máis interese no tema porque houbo unha perda humana que eu sufrín moito dende aquí, porque sei o que é que che impoñan algo e que non acepten a túa propia decisión. Vin o importante que é para min o hiyab e como outros o instrumentalizan. Empaticei moito e espero que grazas a isto poidan cambiar a situación alí. Confío nas miñas irmás de Irán, que están loitando, manifestándose e fixeron un montón de ruído. Igual que aquí facemos ruído para que non se nos obrigue a quitalo se non queremos, alí cómpre loitar para que non obriguen a poñelo. Dende aquí só podo lamentar a desgrazas e mandar todo o ánimo. 

A serie Skam colocou unha muller musulmá que ti interpretas, Amina, como protagonista. Encarnaches con ese personaxe o referente que che gustaría ter tido de cativa?

Sen dúbida. Ao facer ese papel dexei o meu ego de actriz fóra e empecei a pensar en que lle gustaría ter visto na tele á Hajar de dez anos. Deixei a miña alma para que así fose e saquei esa espiniña. Non me gusta que a miña propia referente fose eu, pero alégrome de ter deixado este pequeno selo ao que poidan acudir nenas que se sintan coma min neste sentido. É unha maneira de facer ver que as nosas historias tamén importan, entón estou moi contenta e orgullosa con ese traballo, din o máximo!

"Eu estudei enxeñería civil porque vin que no que me gustaba realmente, que era a arte, a creatividade, a modelaxe, o teatro, non había xente coma min. Entón pensei: é que igual non lles deixan estar aí"

Que cambiaría na túa vida se tiveras visto unha Amina na pantalla cando eras pequena?

Cambiaría absolutamente todo, porque non ter referentes inflúete e limítate dende que es moi pequena. Eu estudei enxeñería civil porque vin que no que me gustaba realmente, que era a arte, a creatividade, a modelaxe, o teatro, non había xente coma min. Entón pensei: é que igual non lles deixan estar aí. Se tivera un referente tería seguido por ese camiño de primeiras. Eu sei que tería unha vida totalmente diferente. Cando estaba na escola imaxinábame produtora, pero nunca presentadora porque mira como son! Xa con seis anos, tes interiorizado que non procede. De feito, ségueme vindo o pensamento de 'igual aquí eu non pego', pero pronto me digo: 'non, non, iso é cousa da Hajar de seis anos, ti inténtao!". Agora teño máis referentes. Hai moitas actrices máis negras e síntome arroupada. E espero que as xeracións que veñan detrás poidan soñar e loitar por ser presentadoras e actrices. 

Sempre defendes un feminismo interseccional e antirracista. Como foi a túa relación co feminismo? Foi difícil atopar un espazo no que sentirte cómoda e identificada?

A miña relación co feminismo remóntase a hai tempo. Cando empecei a investigar sobre relixión e islam, xa me estaba instruíndo sobre feminismo. De feito hai moitos termos e conclusións aos que agora chegan en vídeos de tiktok que eu xa sabía no 2018 porque mo ensinara a miña relixión. Vexo que o feminismo depende moito dos teus privilexios, das túas experiencias... Ata dentro do movemento temos diferenzas, e hai que facer moita pedagoxía, pero polo menos tranquilízame o feito de que todas estamos metidas nese marco. Si que me custa atopar un feminismo que me represente fóra da miña comunidade, custa que se nos entenda, que se nos valore, que non se nos silencie ou ridiculice. Pero non todo se fai da noite á mañá, e penso que estamos avanzando e que se nos ten máis en conta. Creo que iso ten que ver coa loita trans tamén, porque hai moitas cousas nas que persoas trans e mulleres racializadas nos sentimos identificadas, entón facemos piña e escóitasenos máis. Eu sempre direi que o camiño é o feminismo interseccional. 

"Andar por calquera rúa de Madrid sen que se me queden mirando máis de tres segundos. Esa sería a miña utopía"

A charla leva por nome 'Típico, tópico e utópico. A muller árabe contemporánea'. Imos quedar con esa terceira palabra. Cal sería a túa utopía?

Sinceramente, andar por calquera rúa de Madrid sen que se me queden mirando máis de tres segundos. Esa sería a miña utopía. Ir pola rúa tranquilamente e saber que non es protagonista de nada fliparíame! Encantaríame ir coas miñas amigas, que somos cinco ou seis e lucimos todas igual, e que sexa o máis normal do mundo. 

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta