Sen regulamento sobre o fondo de indemnizacións para os afectados polo amianto

O regulamento necesario para poñer en marcha o fondo para as vítimas do amianto segue pendente de desenvolvemento pasado un mes desde que se cumprise o prazo de tres fixado na lei para que estivese listo e os afectados puidesen comezar a reclamar as súas compensacións.

O 19 de outubro de 2022 o BOE publicou a lei para a creación deste fondo, unha reivindicación das asociacións de vítimas e os sindicatos desde hai aproximadamente quince anos. A norma, aprobada por unanimidade no Senado, daba tres meses para ditar o regulamento necesario para poñer en marcha o fondo, unha data que se cumpriu o pasado 19 de xaneiro.

Desde o Ministerio de Inclusión -encargado dun desenvolvemento no que tamén traballan o Ministerio de Sanidade e o de Traballo- explican que eran necesarias unhas modificacións normativas previas que se aprobaron recentemente polas Cortes e que se está traballando en todos os desenvolvementos para poder asumir esta nova competencia. Tamén destacan que o contacto cos afectados é permanente e que o regulamento está bastante avanzado.

"As compensacións non van poder empezar a chegar ata que non se faga ese regulamento", lembra a EFE o secretario confederal de Saúde Laboral e Sustentabilidade Ambiental de CCOO, Mariano Sanz, que sinala entre as dificultades a forma de definición e acreditación de todas as vítimas -non só os traballadores senón tamén os familiares que lavaban as súas roupas- e o tema fiscal.

No trámite parlamentario quedou pendente que as compensacións deste fondo non tivesen retención fiscal, algo que si ocorre noutras compensacións como a das vítimas de terrorismo. "Ese tema segue atrancado", critican desde CCOO, que tacha de inxustiza que estas compensacións si tributen. Desde a Federación Estatal de Asociacións de Vítimas do Amianto criticaron con dureza que este fondo non quedará exento de tributación.

DURAS CRITICAS POLO TRATAMENTO FISCAL

"A decisión do Ministerio de Facenda revictimiza ás persoas afectadas polo amianto e convérteas en vítimas de segunda categoría, máxime cando o Estado español ten unha responsabilidade directa nos danos á súa saúde ao permitir durante décadas o uso e comercialización do amianto a pesar de existir evidencia científica sobre a súa letalidade e de ser advertido diso pola comunidade científica e os sindicatos", criticaban nunha nota xunto a CCOO e UGT.

Desde UGT recoñecen que os tempos para o desenvolvemento regulamentario apuráronse e tamén sinalan a esa necesidade de poder habilitalo para que pidan as compensacións non só traballadores senón tamén os familiares afectados. "Necesitamos que se poña en marcha canto antes (...) e que sexa un trámite fácil, áxil e eficaz", explica o secretario de Política Sindical e Industrial de UGT Aragón, José de la Morenas, que confía pechar en breve este último paso e empecen a chegar as compensacións.

Desde UGT explican que se mantiveron reunións co secretario de Estado de Seguridade Social, Borja Suárez, e traballado en borradores e lembran que o tema non só depende de Seguridade Social senón tamén de Sanidade, Traballo e Facenda.

O fondo, tal e como quedo recollido na lei, será xestionado polo Instituto Nacional da Seguridade Social e contará con consignacións ou transferencias que se determinen nos orzamentos, así como con outras achegas como, por exemplo, de sancións a empresas. O amianto é un axente canceríxeno responsable de asbestosis, cancro de pulmón e mesotelioma, entre outras enfermidades mortais.

O pico máximo de uso do amianto produciuse en España entre os anos 1970 e 1980 e unhas tres cuartas partes foron utilizadas na construción. Entre os anos 1994 e 2008 o número de falecementos vinculados directamente ao amianto foi de 3.943. Segundo a lei, "se se fai unha estimación do número anual de casos de patoloxías por amianto, entre os anos 2003 e 2009 poderían producirse 7.154 casos a indemnizar nas súas diferentes modalidades".