Pode Podemos presentarse en solitario ás eleccións en Galicia?

As relacións de Sumar e Podemos en Galicia distáncianse cada vez máis desde a ruptura do grupo parlamentario no Congreso o pasado martes na véspera ao aniversario da Constitución. Aínda que en Euskadi mantéñense as conversacións, o sucedido na Cámara Baixa fixo saltar polo aire o diálogo no territorio de onde é orixinaria Yolanda Díaz e, aínda que a algunhas partes cústalles pronunciar a palabra "ruptura", o diálogo e confianza están de facto crebados e con difícil recomposición.

E neste escenario, Podemos Galicia ábrese a deseñar posibles escenarios alternativos se persisten as diferenzas. "Seguimos mantendo a porta aberta, pero empezaremos a preparar o escenario B e C", dixeron fontes desta formación. Uns escenarios nos que non se descarta tentar presentarse en solitario nas eleccións galegas.

De feito, despois de que o pasado martes os cinco deputados de Podemos se escindiran do grupo parlamentario e que Sumar Galicia reaccionase co anuncio de que se "paralizaban" de forma "temporal" as conversacións con Podemos Galicia, o diálogo previsto entre todas as partes non se produciu como estaba pensado.

SEN CONVERSAS SUMAR-PODEMOS

Ao longo desta ponte de decembro estaba previsto o diálogo a tres bandas entre Sumar, Esquerda Unida-Esquerda Unida e Podemos Galicia, pero finalmente esta organización non participou da conversación, algo que atribúen --segundo fontes da formación morada-- a un "veto" da formación de Díaz.

De feito, fontes de Podemos Galicia si dan por "rotas" as conversacións e trasladan esta responsabilidade a Sumar, xa que ,segundo fontes desta organización, o diálogo pola súa banda mantense aberto para asinar unha coalición. Sumar, por contra, sitúa a pelota no tellado dos morados polo sucedido en Madrid e, por mor desa ruptura, matizou o seu discurso, distanciándose dunha coalición para pór o acento en que o proxecto está aberto a "persoas".

Pola súa banda, EU-EU, segundo as fontes consultadas por Europa Press, mantén a súa aposta por unha coalición a tres bandas, reeditando o pacto para as xerais, como xa defenderon os seus órganos de dirección. Por tanto, de non ser posible esta fórmula, a dirección de EU-EU volverá someter a consulta o destino que tomará.

EU-IU

Neste sentido, aínda que EU-IU tiña moi avanzado o diálogo con Podemos Galicia para unha coalición á espera da constitución de Sumar Galicia --que non se efectivizou ata despois da investidura--, terá que decidir, se a ruptura é definitiva, co peso de que si ten un ministerio no goberno de Pedro Sánchez.

ASÍ FOI O PROCESO DE 'ROTURA'

Foron uns 15 minutos os que separaron a fixación dunha cita a tres bandas para negociar unha coalición en Galicia (Sumar, Podemos e EU) e que un posible pacto saltase polo aire sen posibilidade de recomposición. Pouco antes das 17.00 horas, e tras avanzalo Pablo Iglesias na súa canle televisiva, os cinco deputados de Podemos do grupo que lidera Yolanda Díaz anunciaron que se escindían ao Grupo Mixto da Cámara Baixa, o que provocou en menos dunha hora que Sumar Galicia anunciase que paralizaba temporalmente as conversacións.

Nos círculos madrileños, Sumar quixo rebaixar a tensión mantendo a porta aberta á organización morada, unha mensaxe que tamén matizaron as fontes da formación en Galicia ao pouco tempo da primeira reacción, o cal foi confirmado posteriormente nunha mensaxe nas redes sociais do portavoz, Paulo Carlos López, no que apelaba ao "ben superior" de "xerar unha alternativa ao goberno do PP". "Queremos saber se Podemos Galicia quere construír Sumar Galicia connosco ou non. Queremos garantías e un pronunciamento público ou privado de que existe vontade de traballar todas na mesma dirección", dixeron as fontes de Sumar Galicia.

Logo, na súa rede social de X, Paulo Carlos López afirmou que "en @sumargalicia collen todas as persoas progresistas, feministas e ecoloxistas que pensen en clave galega", sinala nese mesma mensaxe, no que agrega que están "as portas abertas e man tendida ao diálogo". Neste sentido, pronunciouse o xoves a preguntas dos medios, apelando directamente a persoas máis aló dos partidos políticos. "Seguimos no mesmo sitio, diálogo entre as persoas e os colectivos que sentan interpelados para construír Sumar Galicia", declarou o pasado xoves Paulo Carlos López, tras paralizarse as conversacións.

Esta situación, de facto, implicaría que Podemos Galicia rompese coa súa dirección estatal, unha reprobación á súa dirección por romper a unidade do grupo no Congreso que non está nos plans da organización morada en Galicia. Así as cousas, os acontecementos precipitáronse o martes pola tarde tras iniciarse os contactos en novembro para explorar unha coalición, no marco dos cales Podemos Galicia puxo encima da mesa unha proposta de coalición igualitaria a tres bandas que Sumar rexeitou nos termos expostos.

Con todo, durante o mes de novembro as canles estiveron abertas e, a principios de decembro, fixouse un segundo encontro a tres bandas para este domingo 11 de decembro, neste caso a petición de Esquerda Unida, despois de que tanto a formación que coordina Eva Solla como a que encabeza Borja San Ramón urxisen pechar unha coalición tras a constitución de Sumar Galicia. Aínda que en Euskadi mantéñense as conversacións, o sucedido na Cámara Baixa fixo saltar polo aire o diálogo no territorio de onde é orixinaria Yolanda Díaz e, aínda que a algunhas partes cústalles pronunciar a palabra "roto", o diálogo e confianza están de facto crebados e con difícil recomposición.

Ese diálogo a tres bandas quedou nunha conversación bilateral, xa que a organización morada non participou, algo que atribúen (segundo fontes da formación morada) a un "veto" da formación de Díaz tras confirmarse esta cita o martes e, uns 15 minutos despois, romper o grupo. De feito, foi así comunicado cando se tratou de ratificar a reunión. Pola súa banda, EU mantén a súa aposta por unha coalición a tres bandas, reeditando o pacto para as xerais, como xa defenderon os seus órganos de dirección. Por tanto, de non ser posible esta fórmula e ante a complexidade de que se reconduza, a dirección de EU volverá someter a consulta o destino que tomará.

COMISIÓN PROMOTORA E PRESENZA DE YOLANDA DÍAZ

Paralelamente, cun par de semanas de atraso, Sumar Galicia ten aínda pendente de presentar a súa comisión promotora, da que xa se coñecen nomes como o do ex alcalde de Ferrol Jorge Suárez e o catedrático e vicesecretario da Academia Galega Henrique, ademais do propio portavoz; as deputadas galegas de Sumar (Marta Lois e Verónica Martínez Barbeiro), os asesores do Ministerio de Traballo Manolo Lago (ex deputado tamén no Parlamento) e José Manuel Sande (ex senador e ex concelleiro de Marea Atlántica); o ex secretario xeral de CC OO en Galicia, Ramón Sarmiento Solla; a responsable de LGTBI de UXT-Galicia, Laura García Parada; e a delegada sindical da CIG e activista do movemento feminista, Rocío Núñez Rúa (próxima a Marta Lois e que xa participou na campaña das xerais).

E de forma paralela, a vicepresidenta segunda do Goberno e líder de Sumar, Yolanda Díaz, estivo durante os días festivos da ponte en Galicia nunha viaxe de carácter privado, segundo as fontes consultadas por Europa Press, aínda que no que aproveitou para supervisar a situación do seu partido. Despois de que fai un par de semanas ela mesma comprobase a evolución da constitución de Sumar Galicia aproveitando unha visita a Vigo para a presentación dun libro, onde anunciou a incorporación do ex senador (tamén ao seu gabinete do ministerio) José Manuel Sande; a súa presenza estes días pasados tamén serviu para avanzar nos contactos na candidatura de Sumar, que segue sen persoa candidata para encabezar a lista para as autonómicas e na que quere incorporar a todo o espazo que quedou fóra de candidaturas e que formou parte das mareas (incluída Anova, que pediu o voto para o BNG nas xerais pasadas).

DECLARACIÓNS DESDE MADRID

E como outro escenario, en senllas comparecencias este luns, Sumar e Podemos mostraron pleno apoio ás súas direccións autonómicas en Galicia respecto das decisións que adopten de face ás futuras eleccións nesta comunidade, en plena tensión nas negociacións que se manteñen sobre unha eventual coalición. En rolda de prensa o portavoz de Sumar, Ernest Urtasun, manifestou que respecto das candidaturas e coalicións en Galicia e Euskadi e aos seus compañeiros en ambos os territorios, que teñen "plena autonomía" para decidir. Así, dixo que non será Madrid quen avance futuros desenlaces, por "respecto" precisamente aos procesos que se articulan nos territorios.

"Os nosos compañeiros e compañeiras de Galicia teñen plena autonomía e soberanía para dicir os seus pactos, as súas candidaturas. Por tanto, tocaralles a eles decidir", insistiu durante a súa comparecencia. Pola súa banda, a coportavoz estatal de Podemos, Isa Serra, reivindicou tamén que sobre as eleccións en Galicia e Euskadi quen ten o peso son as direccións a nivel autonómico, que buscan fórmulas para conseguir "candidaturas amplas" que permitan conseguir gobernos de esquerda. E neste sentido, asegurou que traballan tamén con "plena autonomía".