Podemos ante o seu 10 aniversario: Aposta polas europeas, choque con Sumar e intento de facer valer os seus 5 escanos
A súa situación dista moito da súa primeira etapa, marcada en 2023 polo seu desastre territorial, diversas baixas e a fractura con Díaz.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO | 13/01/2024 | Actualizada ás 13:22
Podemos cumpre este mércores o décimo aniversario da súa irrupción no panorama político, marcado polo choque con Sumar tras o seu voto en contra á reforma do subsidio de desemprego, a súa aposta polas eleccións europeas para tratar de rearmarse e coa incógnita de como concorrerá aos próximos comicios vascos. Ademais, o partido tenta recompor a súa estrutura territorial, debilitada tras o pau das últimas eleccións autonómicas, e con malas perspectivas de cara aos comicios en Galicia, a tenor das enquisas difundidas.
Desde a súa presentación na esfera pública o 17 de xaneiro de 2014 no Teatro do Barrio, no barrio madrileño de Lavapiés, a situación do partido dista moito da súa puxanza inicial, á calor dos efectos do 15M, cando foi a sorpresa nas europeas dese ano ao cultivar cinco escanos co seu exlíder Pablo Igrexas e o seu discurso de impugnación da política bipartidista.
O momento álxido de Podemos foi en 2015 cando cultivou cinco millóns de votos, que lle reportaron primeiro 69 escanos no Congreso e 71 na repetición electoral dese ano, esta vez en alianza con EU. Ademais, foi clave ao promover as candidaturas de unidade popular que lograron os denominados 'concellos do cambio' en Madrid, Barcelona, Cádiz, Zaragoza, A Coruña, Ferrol ou Santiago. As disputas internas e o primeiro declive electoral nas autómicas de 2019 e un forte retroceso nas xerais que, non entanto, valéronlle a Unidas Podemos, onde os morados eran a forza hexemónica, entrar no Goberno de coalición con PSOE.
Tras a marcha de Iglesias da política en 2021, a bicefalia que se tentou articular co liderado de Ione Belarra no partido e a vicepresidenta Yolanda Díaz como cartel electoral non callou, dado que Díaz comezou a dar pasos cara ao proxecto que cristalizaría en Sumar, como eixo para reagrupar a esquerda. Ese movemento cristalizou nun longo proceso nunha coalición ás eleccións do 23X dunha quincena de forzas, onde estaban Compromís e Máis Madrid, espertou a desconfianza e posteriores críticas de Podemos polo peso que se lle deu na nova relación de forzas na esquerda, onde deixaba de ser a forza hexemónica fronte a Sumar.
RECONVERSIÓN: SER CLAVE NO CONGRESO ANTE UN GOBERNO EN MINORÍA
Agora, a situación para Podemos dista moito dese momento álxido con cinco deputados no Grupo Mixto, tras a ruptura con Sumar despois dunha sucesión de fortes desencontros, que no entanto fía a súa estratexia a converterse nun actor crave durante a lexislatura no Congreso, unha vez que deixou de ser forza de goberno.
Na súa nova folla de ruta política os morados proclamaron a súa plena autonomía política, deixando claro que os seus votos non se regalan e negócianse no Congreso, e a dirección do partido proclamou que xa non estaban suxeitos á disciplina do Goberno. Desta forma, o seu plan é exercer unha posición similar á ERC, Bildu ou BNG para influír desde os seus escanos nun Executivo con minoría parlamentaria.
SEGUE A PUGNA CON SUMAR E ELECCIÓNS DIFÍCILES EN GALICIA E EUSKADI
Unha posición que se comprobou cos primeiros decretos do Goberno deste mércores, cando apoiou o decreto anticrise tras pactar co PSOE compromisos para suspender ata 2028 desafiuzamentos hipotecarios a familias vulnerable e tombar a reforma do subsidio de desemprego, ao non ver colmada a súa esixencia de que se retirase a redución de sobrecotización nas pensións para os maiores de 52 anos por ser un "recorte".
Ese rexeitamento intensificou a pugna con Sumar, que o mércores elevou as súas críticas cara a Podemos ao acusarlles de irresponsabilidade, de aliñarse xunto a PP e Vox e de moverse por "odios persoais" e "inquina" contra a vicepresidenta Yolanda Díaz. Mentres, a formación morada replicou que non ían aceptar unha "traga" porque non é a forma de gobernar cando se está en minoría e que se o Goberno volvía traer pronto o decreto sen ese punto estaban dispostos a apoialo.
Os morados tamén afrontan un complicado ciclo electoral onde, no caso con Galicia, enfrontaranse electoralmente a Sumar tras rexeitar a militancia do partido o preacordo para ir xuntos neses comicios, cunhas perspectivas negativas para un espazo que agora é extraparlamentario tras o desastre en 2020.
Con todo e ante a mala relación con Sumar as conversacións para unha coalición en Euskadi seguen abertas aínda que o clima hase enrarecido despois de que a marca rexional de Díaz propuxese como candidata a Alba García Martín como candidata. A elección dunha persoa que ata ese día era asesora da formación foi tachada por Podemos como un acto de deslealdade. Todo iso tamén cun contexto demoscópico que apunta a un retroceso da esquerda alternativa non soberanista fronte á puxanza de Bildu.
MONTERO, A APOSTA PARA RELANZAR O PARTIDO E GOTEO DE BAIXAS
Á súa vez, os morados depositaron a súa gran baza electoral nas eleccións europeas onde a exminitra de Igualdade Irene Montero eríxese como principal aspirante a liderar a candidatura, á espera de resolver as súas primarias. Esa cita electoral antóllase esencial para os morados onde se medirán con Sumar, cun sistema de circunscrición única e cun voto que non se move en clave de elección de goberno senón por un compoñente máis ideolóxico, como apuntan varias fontes moradas que ven factible entrar na eurocámara co tirón da exministra e empezar a recompor o partido. E farano cun movemento simbólico, pois foi nas europeas onde o partido se erixiu como un novo actor político de relevancia.
Por outra banda, a formación sufriu un goteo de baixas de dirixentes do partido como Sofía Castañón, Nacho Álvarez, Alejandra Jacinto, o excoordinador autonómico de Madrid Jesús Santos, o excandidato ao Concello da capital Roberto Sotomayor, o exdirector de Dereitos dos Animais Sergio García Torres ou a baixa da líder dos comúns no Parlamento catalán Jéssica Albiach. No caso de Santos e Sotomayor fixérono por exemplo con críticas á deriva da dirección estatal e o seu conflito con Sumar.
TRATAR DE LEVANTAR O VOO NAS COMUNIDADES
Para este 2024 o partido lanzou un proceso de primarias para elixir a novos coordinadores en oito comunidades autónomas, marcada tamén polas dimisións, sobre todo tras o 28M, en Aragón, Asturias, Baleares, Comunidade Valenciana e o caso mencionado de Madrid. Todo iso co desmoronamento da súa presenza rexional dado que o partido é forza extraparlamentaria en Madrid, Valencia e Canarias á parte de padecer un forte retroceso en Baleares, Asturias e Aragón.
Iso supuxo a perda dos seus gobernos autonómicos fóra de Navarra, onde a súa única conselleira en todo o país é a coordinadora na comunidade foral Begoña Alfaro, quen ademais expresou o seu desacordo coa cúpula estatal polo seu rexeitamento ao subsidio de desemprego. De cara a esas primarias autonómicas aspiran a ser líderes rexionais membros da dirección estatal como Isa Serra (Madrid), María Teresa Pérez (Comunidade Valenciana) e Lucía Muñoz (Baleares), ademais da relección de Conchi Abellán e Javier Sánchez Serna en Cataluña e Murcia, respectivamente. E en Canarias opta á coordinación autonómica a deputada Noemí Santana.
