A Xunta sospeita que cálculos "tramposos" do Goberno poderían "discriminar" a Galicia no financiamento universitario

A Xunta considera que os métodos que emprega o Goberno central para calcular canto supoñen as universidades públicas en gasto público en relación ao produto interior bruto (PIB) son "tramposos" e poderían permitir "discriminar" a Galicia ante unha eventual repartición de financiamento estatal. "Cremos que é unha estratexia para non achegar fondos", denunciou o conselleiro de Educación, Ciencia, Universidades e FP, Román Rodríguez, nunha rolda de prensa ofrecida este martes xunto ao secretario xeral de Universidades, José Alberto Díez de Castro, e o catedrático de Análise Matemática Juan José Nieto Roig, quen tamén é presidente da Axencia para a Calidade do Sistema Universitario de Galicia (Acsug).

E é que, segundo estimacións que realiza a Consellería en base ás directrices do Ministerio, o gasto público total nas universidades galegas no ano 2023 --último exercicio do que se teñen cifras consolidadas-- ascendeu a 771,9 millóns de euros, polo que xa practicamente alcanzouse o 1 % do PIB da Comunidade, que é o obxectivo marcado para 2030. Con todo, isto é pola metodoloxía que establece o Ministerio e da cal a Xunta "desconfía" porque contabiliza, por exemplo, fondos procedente do sector privado e o que pagan as familias en concepto de matrícula --o programa de gratuidade en Galicia non chegou ata 2024--. Así, restando estas partidas coas que non concorda a Administración autonómica, que emprega unha "metodoloxía máis honesta", a porcentaxe sobre o PIB situaríase aínda no 0,98 %.

"MOI POUCOS AVANCES" EN FINANCIAMENTO

Tal e como lembrou Román Rodríguez, a nova lei orgánica universitaria (LOSU) do ano 2023 establece ese obxectivo de chegar ao 1 % do PIB en gasto público de entre todas as administracións. A pesar diso, por parte do Ministerio houbo "moi poucos avances" en achegar fondos "máis aló de declaracións grandisonantes" e aínda que se falou de que habería "un plan" de financiamento. Neste sentido, tanto o conselleiro como o secretario xeral de Universidades lamentaron que aínda non se constituíse unha comisión para ese efecto. Por agora só hai un "grupo de traballo" cuxa primeira e última reunión foi antes de Nadal, a finais de 2024.

CÁLCULOS "FAVORABLES" A GALICIA, PERO "TRAMPOSOS"

"Os cálculos do Ministerio son favorables a Galicia, pero son tramposos", insistiu o conselleiro, ao detectar que hai "gastos puramente privados que se computan como públicos", como o pago das matrículas por parte das familias. A este respecto, Rodríguez deslizou que, cando se analicen as cifras do 2024, xa se poderán computar outras partidas --como o desembolso autonómico para a gratuidade dos graos e o plan de financiamento de infraestruturas universitarias, entre outras-- coas que, presumiblemente, poderíase alcanzar de novo o 1 % do PIB.

Neste contexto, ante as discrepancias en torno ao método de cálculo, o conselleiro advertiu que non permitirán que "o esforzo que fixo Galicia nos últimos anos lle prexudique" á hora de establecer ese plan de financiamento. De feito, preguntado respecto diso, Rodríguez afirmou que "xa" detectaron esta "discriminación", por exemplo, na repartición das partidas do Programa María Goyri, para a incorporación de profesores axudantes doutor nas universidades. Por iso, o Goberno galego insistiu en pedir ao Ministerio que "leve a cabo" devandito plan de financiamento, pero que "teña en conta un recoñecemento explícito e claro ás comunidades autónomas que levamos máis tempo facendo esforzos".

RODRÍGUEZ FALA DE "MATICES" NAS DISCREPANCIAS COS SINDICATOS

Por outra banda, Rodríguez ve unha cuestión de "matices" as discrepancias cos sindicatos CCOO, ANPE e UGT respecto diso do acordo de baixada de cocientes e horarios asinado en outubro de 2023. En concreto, as tres organizacións asinantes daquel acordo volvían denunciar a semana pasada incumprimentos do mesmo por parte da Administración e ameazaban con acudir aos tribunais. Ademais, solicitaron unha reunión co presidente da Xunta, Alfonso Rueda, que tamén rubricou aquel texto. "Estamos a falar de matices, porque entendo que se están cumprindo", respondeu Rodríguez, ao ser preguntado este martes en rolda de prensa sobre as queixas destes sindicatos, dos cales o conselleiro destacou a súa "importante altura de miras" por asinar o acordo.

Aquel documento, en vista do "desafío demográfico" que atravesa Galicia, estableceu que desde o inicio do curso 2024/25 --o actual-- reduciríase o número de alumnos por cada clase de maneira paulatina, empezando por 4º de Infantil (3 anos). Isto permitiu "salvar un número moi importante de unidades", lembrou o conselleiro, xa que, baixo os cocientes establecidas con anterioridade, habería agrupamientos. Pero o principal desacordo cos sindicatos é o cómputo dos nenos con discapacidade e necesidades educativas especiais. A Xunta "sempre" entendeu que isto tamén era "progresivo", mentres que CCOO, ANPE e UGT rexeitan este extremo.

MELLORAS NO E-DIXGAL "ANTES DE FINAL DE CURSO"

Por outra banda, o conselleiro confía en que "antes de final de curso" o seu departamento xa poida presentar as "liñas mestras" do seu plan para mellorar o programa do libro dixital 'E-Dixgal'. Rodríguez insistiu en que se está "traballando" niso cunha "análise evolutiva" de 'E-Dixgal'. A este respecto, lembrou que o Goberno galego ten en trámite unha nova lei de educación dixital. O conselleiro advertiu que non se pode pasar "de todo a nada" coa implementación das novas tecnoloxías no ensino: "E-Dixgal' é unha pata máis dun modelo que ten que combinar o benestar emocional dos alumnos e a necesidade de que adquiran competencias dixitais".

En calquera caso, insistiu en que o programa do libro dixital "é voluntario" para os centros e restou importancia ao feito de que haxa algúns que deciden retirarse. "Que parece que se acaba o mundo cando un centro abandona", ironizou. Así mesmo, Rodríguez reivindicou que Galicia é "a única comunidade autónoma que limita o uso dos móbiles no conxunto do recinto educativo" e en todo o horario lectiva, unha medida que se incluíu nunha lei. Do mesmo xeito, o conselleiro de Educación saudou os últimos acordos alcanzados por grupos de pais para non comprar 'smartphones' aos seus fillos.