Unha vintena de concellos galegos en prealerta por escaseza de auga xa piden á súa poboación facer un uso responsable

A Xunta activou a situación de prealerta por escaseza moderada de auga nos sistemas do río Lérez, na provincia de Pontevedra, e do río Grande, ría de Camariñas e Costa da Coruña ata o Anllóns, polo que ata unha vintena de municipios destas zonas deberán realizar un uso o máis responsable posible da auga, evitando actividades como o enchido de piscinas ou a rega con auga potable. Así o acordou este xoves a Oficina Técnica dá Seca, que estivo presidida por vía telemática polo director de Augas de Galicia, Roi Fernández, e na que participaron tamén representantes de Protección Civil, de Meteogalicia e das Consellerías de Sanidade e Medio Rural.

En concreto, trátase das localidades de Barro, Bueu, Campo Lameiro, Cerdedo-Cotobade, A Estrada, Forcarei, Marín, Meaño, Moraña, Poio, Ponte Caldelas, Pontevedra e Sanxenxo, no caso da UTE río Lérez; e Cabana de Bergantiños, Camariñas, Laxe, Muxía, Vimianzo e Zas, pertencentes do río Grande. Ademais, durante a reunión tamén se acordou aplicar medidas equivalentes a un escenario de prealerta (sen chegar a declarala) no subsistema de Baiona, pertencente á unidade territorial río Verdugo e desde o cal se abastece á poboación deste municipio pontevedrés.

MOTIVOS

Segundo destacou a Xunta, os técnicos tiveron en conta tanto datos meteorolóxicos --correspondentes ao mes de xullo e ás previsións de agosto--, como a evolución dos caudais circulantes mensuais nos ríos da conca e outros indicadores de seca e escaseza, tal e como establece o protocolo do Plan especial de seca de Galicia-Costa. Neste sentido, os membros da Oficina Técnica da Seca constataron un importante descenso do caudal circulante nestes ríos desde mediados do mes de xullo, provocado, sosteñen, por unha combinación de falta de precipitacións e elevadas temperaturas. Ademais, no caso de Pontevedra e de Baiona tamén se valorou o aumento de poboación que experimentan durante o verán os concellos que dependen dos encoros destas zonas. 

Por todo iso, e ante as previsións meteorolóxicas para este mes, que anticipan un escenario marcado polas altas presións e o tempo seco, acordouse decretar a prealerta por seca nestas dúas unidades territoriais, mentres que no resto mantense a situación de normalidade. De feito, segundo os datos trasladados polo departamento autonómico, a ocupación actual dos encoros de abastecemento en Galicia-Costa sitúase no 84,32 %, sendo un 7,9 % inferior ao do ano pasado pero só un 1,74 % inferior á ocupación media nos últimos 10 anos.

IMPLICACIÓNS

Ante a declaración de prealerta, a Xunta explicou que implica un seguimento intensivo da situación meteorolóxica e os niveis de ríos e encoros dos sistemas afectados desta demarcación hidrográfica, así como das posibles incidencias que se detecten. Tamén se prevén medidas de concienciación dirixidas á cidadanía. Na vintena de municipios afectados, recoméndase á poboación realizar un uso o máis responsable posible da auga, evitando as actividades que máis consumo xeran, como o enchido de piscinas ou a rega con auga potable, así como ter especialmente presentes as boas prácticas no fogar, como ducharse no canto de bañarse, utilizar funcións eco dos electrodomésticos ou evitar malgastar recursos pechando a chave cando non se estea utilizando.

Tamén recomenda que minimicen os consumos municipais de auga que non sexan esenciais, como o baldeo de rúas, a rega de parques e xardíns ou as duchas de auga potable das praias. Preguntada por esta decisión, a conselleira de Medio Ambiente e Cambio Climático, Ángeles Vázquez, aproveitou para reiterar estas recomendacións. Tamén trasladou que, a pesar de que o resto de Galicia polo momento non se ve afectada, débese pedir "prudencia", xa que "o consumo é moito maior, non vai chover polo momento e as altas temperaturas van continuar".

COMUNICACIÓN CONCELLOS

Así, tal e como establece o Plan especial da seca da Demarcación Galicia-Costa, o organismo hidráulico informou este xoves por escrito da declaración de prealerta aos alcaldes dos municipios incluídos nas unidades territoriais do Lérez e do río Grande, así como ao de Baiona. Nesta comunicación, o organismo hidráulico autonómico tamén trasladou aos concellos as medidas que propón adoptar neste estado de prealerta, entre as que se inclúe o incremento da frecuencia do control e vixilancia dos indicadores e o intercambio e actualización de información da evolución dos caudais. Tamén se incide na concienciación cidadá sobre a escaseza de auga e da necesidade de fomentar o aforro, a través de campañas e bandos municipais.

Doutra banda, a Xunta tamén solicitou a implicación dos concellos para establecer as medidas que consideren apropiadas, no marco das súas competencias, e levar a cabo un labor de sensibilización dos veciños, así como un control axeitado dos usos da auga que se realicen no seu ámbito de influencia. No escrito pídeselles igualmente aos concellos que anticipen as decisións que consideren oportunas no caso de que a situación se vexa agravada e que comuniquen a Augas de Galicia calquera incidencia que se produza no seu municipio.

OS CONCELLOS XA DAN RECOMENDACIÓNS Á POBOACIÓN

Concellos da zona de Pontevedra, incluída a propia cidade, realizaron xa nos últimos días diversas chamadas á poboación para facer un "uso moderado" e "responsable" da auga ante a baixada do caudal do Lérez. Tamén Marín, Poio e Sanxenxo, entre outros, apelaran, ben a través de bandos ou ben en comunicados, a moderar o consumo tanto aos seus propios veciños como aos turistas, xa que son áreas nas que as que a poboación se multiplica durante o verán e iso xera maiores tensións no sistema. De feito, a rede de abastecemento da capital provincial dá servizo tamén a municipios da contorna.

Na Boa Vila, o goberno municipal detectou xa a semana pasada esta baixada do caudal do Lérez e "a partir do xoves", día 31 de xullo, fixo recomendacións de "uso moderado da auga". Por exemplo, "que unicamente se utilice para as necesidades básicas" e evítese lavar coches, regar "máis da conta" os xardíns e encher piscinas. Neste contexto, tamén o propio Concello limitou os usos ao "mínimo imprescindible", tal e como asegura a alcaldesa accidental de Pontevedra, Eva Vilaverde, en declaracións a Europa Press ofrecidas tras activar a Xunta a prealerta por seca.

Aínda que aínda se fan baldeos de espazos públicos "por cuestións sanitarias", pecháronse as fontes fóra dos días de alerta vermella por calor desta semana, "para facer un pouco de alivio climático e poder refrescar á cidadanía". O Concello alégrase e amósase "satisfeito" por que, "aínda que sexa cunha semana de atraso", a Xunta activase por fin a prealerta por seca. Iso si, Vilaverde sinala ás "captacións industriais", en concreto a planta que Ence ten en Lourizán, como responsables de que nos últimos días o caudal do Lérez descendese por baixo do ecolóxico, o cal non só podería comprometer o abastecemento, senón tamén ter "consecuencias ambientais e ecolóxicas" para o propio río.